14 WEE
Sjoerd de Jongh is een man van weloverwogen keuzes. Zijn spijkerbroek geleased,
zijn trouwring een omgesmolten zegelring, zijn riem een gerecyclede transportband, zijn
telefoon refurbished.
PORTRET SJOERD DE JONGH
Ik wil niet over tien
jaar tegen mezelf
zeggen: 'shit, ik
ben vergeten de
kinderen op te zien
groeien'
In mijn straat zijn
misschien wel 200
boormachines.
Terwijl één voor de
hele straat genoeg
zou zijn
Het gesprek vindt
plaats in het Vrij-
burgbad in Vlissin-
gen, waar Sjoerd de
Jongh drie keer per
week in het water
duikt - nu de zee
nog te koud is. Hij is er naartoe geko
men in een elektrische deelauto van
zijn eigen E-Mobility Park. „We heb
ben de middelen en de vrijheid om
betere keuzes te maken. Als ik iets
koop, stel ik mezelf de vraag: is er een
betere optie van dit product? Duur
zaam geproduceerd of circulair? We
moeten naar een economisch sys
teem dat gericht is op hergebruik van
producten en grondstoffen: een cir
culaire economie."
Drie jaar geleden verruilde De
Jongh een lucratieve maar hectische
baan bij wereldleider in transport
banden Vanderlande (standplaats
Vancouver) voor een onzekere toe
komst als zelfstandige met zijn be
drijf Y-logic, standplaats Vlissingen.
„We hebben lang gewikt en gewo
gen. Mijn vervanger was opgeleid, ik
kon naar een andere plek ergens op
de wereldbol. Maar we dachten: 'de
opa's en oma's zijn leuk en nog ge
zond, het is beter voor de kindjes om
op een vaste plek op te groeien. Dan
is Zeeland een mooie plek. We gaan
terug naar Nederland'. Ik wil niet
over tien jaar tegen mezelf zeggen:
'shit, ik ben vergeten de kinderen op
te zien groeien!"'
„Mijn ouders zijn vlak na de oorlog
geboren. Ze komen uit de tijd van de
wederopbouw: iedereen een auto,
groter huis, meer spullen. Duurzaam
heid, milieu was geen topic bij ons
thuis. Bij mij is het de laatste vijfjaar
pas echt gaan wringen. Bij mijn vo
rige werkgever, Vanderlande, zaten
we op een gegeven moment te onder
handelen over een extreem zuinig ba
gagesysteem, op een vliegveld in Ca
nada dat een volledig C02-neutrale
terminal wilde aanleggen. Tijdens dat
gesprek stegen naast ons voortdurend
vliegtuigen op. We weten allemaal
hoeveel CO2 dat kost. Toen dacht ik:
we houden onszelf voor de gek."
„In ons huidige economische sys
teem zetten we grondstoffen om in
producten die aan het eind van hun
levensduur vernietigd worden. We
gebruiken de aarde in hoog tempo op.
Dat zit me dwars. Zo erg zelfs, dat ik
lange tijd geen kinderen op deze we
reld wilde zetten."
„Op zich geen gekke gedachte. Toen
we in Canada woonden, heb ik eens
het plan gehad een zalm te vangen
om op te eten, maar dat is er helaas
niet van gekomen. We bestellen het
liefst vlees van de Hereford-runden
van De Kok in Lewedorp. Daar geven
ze hun dieren de ruimte om een mooi
leven te leiden. Maar we eten met zijn
allen te veel vlees, waardoor we wel
industrieel moéten produceren."
„Als we het over duurzaamheid
hebben, gaat het vaak over dingen op
offeren. Er zijn veel mensen die
daarom vegetariër worden. Een mooie
keus, maar best moeilijk. Ik denk niet
dat we het voor elkaar krijgen als we
op die manier duurzaamheid gaan
promoten. Puur uit idealisme, altijd
gekoppeld aan opoffering. Je mag
geen vlees meer eten, je moet je ver
warming lager zetten, je mag niet
vliegen... Ik denk dat we mensen
moeten verleiden om duurzamer te
leven door ze betere of leukere alter
natieven te bieden."
„Ik ben voor een aantal producten
overgestapt van bezit naar gebruik,
omdat het voordelen heeft voor mij
persoonlijk én voor het milieu. Een
voorbeeld. Ik wil niet per se een spij
kerbroek hébben, ik wil er een dragen.
Sinds twee maanden lease ik er een
van Mud Jeans, een Nederlands be
drijf dat duurzame spijkerbroeken
maakt, verhuurt en na gebruik uit el
kaar haalt voor hergebruik. Ik betaal
een jaar lang 7,50 euro per maand.
Daarna is het mijn eigendom. Maar ik
kan ik hem ook terugsturen als ik ge
noeg hebt van die broek. Of ik kan
hem omruilen voor een ander model.
Een soortgelijk bedrijf is Bundies. Zij
zetten een droger, koffiezetapparaat
of vaatwasser bij je thuis en je betaalt
per keer dat je hem gebruikt."
„Dit is geen leasen. Het product blijft
van de producent en je betaalt voor de
PASPOORT
dienst. Bij Bundies betaal je per was
beurt, want er zit een meter achter de
stekker. Milieubewust wassen, altijd
een volle trommel bijvoorbeeld, be
taalt zich direct terug. Hun apparaten
zijn zuinig en gemaakt om lang mee
te gaan. Als je overstapt van bezit
naar gebruik, heb je als gebruiker al
leen het gemak: gaat er iets kapot,
dan bel je op en wordt het gerepa
reerd of vervangen. Degene die jouw
apparaat aan je verhuurt, heeft er dus
baat bij dat zijn spullen van goede
kwaliteit zijn. Net zoals een produ
cent die verantwoordelijk blijft voor
zijn product erbij gebaat is dat het re
cyclebaar is. Zo kun je koptelefoons
leasen die zo ontworpen zijn dat elk
onderdeel vervangen kan worden en
dat alles hergebruikt kan worden.
Mijn spijkerbroek ziet er net uit als
een gewone jeans, behalve dan dat
het merklabel aan de achterzijde niet
van leer is, maar een print. Omdat
leer niet recyclebaar is."
„Mijn koffieapparaat is ook niet
meer van mij. Degenen waarvan ik
het huur, weten inmiddels precies
hoeveel koffie ik drink; nog vóór
mijn koffie op is, sturen ze al een
nieuwe voorraad. Ik grijp nooit mis.
Dat is weer een voorbeeld van hoe de
dienst voordelen biedt boven
bezit. En zij kijken wel uit om appa
raten te verhuren die snel kapot gaan,
want zij zijn verantwoordelijk voor
de reparatie. Zo'n bedrijf heeft dui
zenden koffiezetapparaten. Als af
zonderlijke consument kun je moei
lijk Siemens bellen en eisen dat ze
apparaten maken met een langere le
vensduur. Belt Bundies om te klagen
over waterpompen die regelmatig
stuk gaan, dan maakt dat wel indruk.
Zo krijg je weer die prikkel om duur
zaam te produceren."
„Systemen als Peerby zijn mooi,
maar voor veel mensen hoogdrem
pelig. Je moet lid zijn, die vraag stel
len, iemand moet reageren, jij moet
de boormachine ophalen. Weet je
trouwens hoe lang een boormachine
gedurende zijn leven gemiddeld aan
staat? Tien minuten. Moet je nagaan:
iedereen heeft een boormachine. In
mijn straat zijn er misschien wel
200. Terwijl één boormachine voor
de hele straat genoeg zou zijn! En als
je erover nadenkt, wil niemand een
boormachine bezitten: je wilt een
gat in de muur. De vraag is: hoe kun
je dat slimmer oplossen?"
„Een aantal Zeeuwse gemeenten
heeft een aanjaagteam duurzaam
heid. Ik denk mee in dat van Veere.
Bijvoorbeeld over huizen die ener
gieneutraal moeten worden. Dat be
gint met isoleren en dat kost geld. Bij
dorpsraden spreek ik mensen die
zeggen: 'Ik ben al oud, ik ga dit nooit
terugverdienen'. Maar als je nu eens
tegen die mensen zegt: 'Wij gaan het
helemaal regelen. U wordt morgen
opgehaald voor een leuk uitstapje en
als u terugkomt, is het gebeurd én uw
energierekening gaat omlaag.' Mis
schien willen ze dan wél. En het kan.
Stel je voor: het kost volgens onder
zoek van Urgenda zo'n 35.000 euro
om een gemiddeld huis energieneu
traal te maken. Dat is ook wat je in
vijftien jaar aan energie betaalt. Zoek
investeerders die dat bedrag willen
neerleggen en gebruik dat. In plaats
van de energierekening betalen de
huiseigenaren elke maand een be
drag terug aan de investeerder, maar
dat kan lager zijn dan de energiereke
ning was. Tegelijkertijd verdient de
investeerder een beter rendement
dan op een spaarrekening. Dat levert
een win-winsituatie op en dat is ver
leiden tot duurzaam gedrag."
„De kinderen zijn 6,8 en 10 jaar; dat
is nog te jong om er heel bewust mee
bezig te zijn. Mijn vrouw steunt me,
maar bij haar ligt de focus vooral op
gezond, goed eten. Wij doen nog
lang niet alles wat je kunt doen. Onze
gezinsauto rijdt op benzine; zodra er
een goed alternatiefis gaat die eruit,
maar er is nog geen betaalbare elek
trische of waterstofauto voor vijf per
sonen, waarmee je naar Oost-Neder
land kunt rijden. Zelf rij ik een elek
trische deelauto en ik ben bezig een
E-Mobility Park op te zetten met
fietsen, scooters en elektrische deel
auto's, waar je altijd het voertuig
kunt pakken dat past bij de rit die je
moet maken. Ik wil een positieve bij
drage leveren in mijn leefomgeving
en dat doe ik nu met mijn bedrijf"
zaterdag 24 maart 2018
GO
Hebben is leuk,
gebruiken is beter
Ondine van der Vleuten
Waar komt jouw drive vandaan? Hip-
pie-ouders?
Wat is beter: vegetariër of zelf op
jacht gaan en je eigen, duurzame
vlees slachten?
Ben je zelf al verleid?
Leasen is toch niet heel erg vernieu
wend?
Sjoerd de Jongh (3
juli 1977, Berkhout)
studeerde werk
tuigbouwkunde
(richting logistiek)
aan de TU Delft.
Zestien jaar
werkte hij bij Van
derlande, wereld
wijd leverancier
van transportsys
temen voor interne
logistiek. De Jongh
verbleef voor zijn
werk lange perio
des in het buiten
land. Nadat hij in
Vancouver (Ca
nada) een nieuwe
vestiging van Van
derlande had op
gezet, besloten hij
en zijn vrouw met
hun drie kinderen
in 2015 zich in Zee
land te vestigen.
De Jongh werkte
ruim een halfjaar
bij Economische
Impuls Zeeland.
Zomer 2017 richtte
hij Y-logic op. Van
uit DOK41 op de
Vlissingse Kennis-
werf werkt hij aan
projecten als het
E-Mobility Park,
met de focus
op duurzaamheid,
mobiliteit en logis
tiek.
Je kunt ook lid worden van deel
groepen als Peerby. Heb je een
boormachine nodig, dan vraag je of
iemand in de buurt er een te leen
heeft.
Ideeën zijn leuk, maar uiteindelijk is
het toch vaak de portemonnee die
de doorslag geeft.
Hoe staat je gezin tegenover jouw
ideeën?
