j Ij 4
iü»
Pi# l
r Mft 1 I
WÜ\
Janneke Schokker
ii k i
14 ZE
li
,1. V 1
Ili&
INTERVIEW JANNEKE SCHOKKER
Janneke Schokker
uit Ommen schrijft
nu twee jaar met de V
Amerikaanse
gevangene
Joseph. „Ik vertel
over mijn leven, hij
over het zijne.'
Natuurlijk is hij
soms somber,
dan probeer ik
hem op te beuren
nlangs reisde
Janneke Schok-
ker uit Ommen
naar de Ver-
enigde Staten.
Naast haar
vriendin be
zocht de trompettiste van het
straatorkest TismawajewendBand
de in 1996 tot levenslang veroor
deelde Joseph waarmee ze al een
tijd correspondeert.
„Als hobby verstuur ik veel kaar
ten. Een penvriendin bleek via de
stichting Inside-Outside met twee
Amerikaanse gevangenen in do
dencellen te schrijven. Interessant,
dacht ik, maar ook: wil ik dit? Je
kunt niet na een halfjaar stop
pen."
Te heftig
„Bij mijn inschrijving vroeg ik om
een langgestrafte. Een ter dood-
veroordeelde vond ik te heftig.
Aan de hand van mijn ingevulde
gegevens vond Inside-Outside een
match. Ik schrijf nu twee jaar met
Joseph, die net als ik 52 jaar is. Ge
middeld één keer per veertien da
gen gaat een brief of kaartje zijn
kant op. Zo'n briefwisseling is aan
regels gebonden; geen stickers, ca
deautjes of geld. Geen seksuele
toespelingen. Foto's scan ik in
mijn brief.
In mijn eerste brief heb ik me
zelf voorgesteld. Zijn eerste brief
was vijf kantjes. Joseph bleek zo
blij met mijn brief dat hij tijdens
het lezen continu moest glimla-
chen.We schrijven beiden lange
brieven. Ik vertel over mijn leven,
hij over het zijne. Onze brieven
doen er gemiddeld tien dagen
over. Alles wordt gecontroleerd en
gelezen."
Ruilhandel
„Ik sluit soms blanco kaartjes bij
omdat hij niets kan kopen. Binnen
de gevangenis is een enorme ruil
handel. Hij ruilt opgespaarde to
maten en citrusvruchten om tegen
pakjes soep. Twee pakjes is een
postzegel, vier een pak koffie. Post
is zijn enige contact met de bui
tenwereld. Bellen mag niet, inter
net evenmin, Joseph weet niet
eens wat Facebook is. Hij zit im
mers al 22 jaar vast.
Zijn moeder, met wie hij ook
schrijft, bezocht hem tweemaal.
Ze woont ver weg en is arm. Ver
der bezoek krijgt hij niet, het con
tact met andere familieleden is
verbroken."
Positief in het leven
„Sommige mensen snappen deze
briefwisseling niet. Krijg ik er
soms een kick van? Kijk, ik weet
dat ik schrijf met een man die ie
mand vermoord heeft. Je schrijft
echter niet met degene die hij toen
was, maar met wie hij nu is. Jo
seph is een loner die positiefin het
leven staat. Zo knap! Hij is al jaren
timmerman, maakt houten speel
goed, en leert medegevangenen
het vak. In zijn situatie kun je snel
bitter worden. 'Ik verdien dit ook',
zegt hij zelf. Natuurlijk is hij soms
somber, dan probeer ik hem op te
beuren. Joseph noemt me zijn
zonnestraaltje.
Ik wilde hem graag bezoeken.
Om te laten zien: ik ben er voor je.
En ja, ook uit nieuwsgierigheid.
Een vriendin van me woont 'in de
buurt', zo'n 550 kilometer ver
derop. Toen ik met haar afsprak,
bedacht ik dat ik ook naar Joseph
kon gaan. De aanvraag duurde drie
maanden. Vlak voor mijn vertrek
kreeg ik akkoord. Met een ge
huurde auto reed ik naar Cross
City, waar ik de gevangenis be
keek. Enorm beklemmend; grote
hekken, rollen prikkeldraad, uit
kijktorens.
De dag erna ging ik erheen.
Hoofdpijn, buikpijn, bloedner
veus. Bang voor een taaimisver
stand, dat ik niet naar binnen zou
mogen. Ik ging van het ergste uit,
ook van de bewakers. Eerst wach
ten voor het hek, daarna melden
bij bewaking achter glas. Vervol
gens jas en schoenen uit, uitge
breid fouilleren en röntgen. Siera
den worden geteld, ook als je ver
trekt. Het enige dat je mee naar
binnen mag nemen is je paspoort,
50 dollar en je autosleutel. Dan een
kantineachtige ruimte; tafels in
lange rijen, gevangenen met be
zoekers, bewakers langs de kant."
Gezellig gekletst
Ook Joseph was nerveus. Maar ik
liep op hem af, we lachten en het
was goed. Ik was er van 9.00 tot
15.00 uur. Eng? Geen moment! We
hebben gezellig gekletst. En gela
chen, dat vond ik zo leuk en be
langrijk. Ik kocht eten en drinken
wat hij normaal niet krijgt. Via
tralies in een muur kon je diep
vriesspullen krijgen voor in de
magnetron. Hij heeft gesmuld.
Verder zijn we op een buiten
plaats geweest. Het was 24 graden!
We genoten beiden van het be
zoek. Mijn beeld van hem uit zijn
brieven klopte: humoristisch,
trouw, zorgzaam.
Daarnaast vond ik het ook con
fronterend. Tussen die muren,
voor de rest van je leven... Ons af
scheid was gelukkig ontspannen.
'We schrijven wel weer!' Na afloop
was ik alleen maar blij. En nóg ben
ik er vol van. Het meest gave? Dat
we samen hebben gelachen!"
vrijdag 23 maart 2018
_-^SW ///^r
V'/QésÈfik. v *30
j|' fnj
I
V
Zonnestraal voor Joseph
Karin de Graaff
Raalte/Ommen
- Janneke Schokker