Geen coulance: verlopen pas, dus 99-jarige mag niet stemmen
3
Analyse
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2018
De gemeente
raadsverkiezingen
waren dit jaar
lokalerdan ooit.
Veel kiezers
keerden hun rug
toe naar de
landelijke partijen.
Op zo'n 10.000
plekken konden
kiezers gisteren
hun stem
uitbrengen. Van
dubbeldekker tot
kinderboerderij,
van bejaardenhuis
tot stemtram.
Regeringspartijen worden altijd
afgestraft bij gemeenteraadsver
kiezingen. Het is voor veel kiezers
immers de enige mogelijkheid die
ze hebben om tussentijds hun on
genoegen kenbaar te maken over
regeringsbeleid. Vier jaar geleden
ervoeren VVD en PvdA aan den
lijve hoe impopulair hun bezuini
gingen waren. De eerste verloor
een derde van haar raadszetels, de
tweede bijna de helft.
Het lijkt erop dat VVD, CDA,
D66 en Christenunie zo'n enorme
afstraffing dit keer wilden voorko
men. Sinds het aantreden van het
kabinet in oktober hebben ze bijna
geen wetsvoorstel ingediend.
Alsof ze zich bewust onzichtbaar
wilden houden tot 21 maart. En
strategie of niet: geen van de vier
regeringspartijen heeft zo'n onge
nadig pak op de broek gekregen. Al
is het verlies van D66 in de grote
steden wel erg pijnlijk.
Lokale partijen
Dat de lokale partijen weer veel
aanhang hebben gekregen, komt
niet alleen uit onvrede over de 'ge
vestigde orde'. Veel kiezers halen
ook gewoon hun schouders op
over Den Haag. Dat blijkt ook uit
onderzoek van I&O Research. Liet
vier jaar geleden nog meer dan de
helft zijn stem bepalen door de
landelijke politiek, gisteren was
dat percentage gezakt naar 44 pro
cent. Lokale problemen waren
voor de meerderheid dit keer
doorslaggevend.
Dat zo veel kiezers de landelijke
partijen links hebben laten liggen,
zal hen stof tot nadenken geven.
D66-leider Alexander Pechtold
verloor voor het eerst sinds hij het
roer overnam bij de partij. Al voor
de verkiezingen - toen hij erop
zinspeelde dat dit zijn laatste ter
mijn zou worden - begon de dis
cussie over zijn houdbaarheidsda
tum. Nu D66 niet meer de groot
ste is in grote steden als Amster
dam en Utrecht, zal die vraag hem
gaan achtervolgen.
Ook bij het CDA zal die opbor
relen. Sybrand Buma is nog niet de
man gebleken die de partij weer
aantrekkelijk maakt voor de ooit
zo grote achterban. Gisteren leek
het er bij het sluiten van deze
krant op dat de partij in de ge
meenteraden niet meer de groot
ste landelijke partij is, maar dat de
WD van Mark Rutte de christen
democraten voorbij is gestreefd.
Ook van Rutte denkt iedereen
dat hij aan zijn laatste termijn be
zig is. Zijn gedoodverfde opvolger
Klaas DijkhofFwas deze campagne
amper zichtbaar. Het lijkt erop dat
Rutte zijn kroonprins niet wilde
belasten met een campagne waar
bij de kans op verlies te groot was.
Wie niet bang was voor gezichts
verlies, was Geert Wilders. Maar
hem lukte het juist niet om lokaal
potten te breken. Hij zette hoog in
door dit keer in 60 gemeenten
mee te willen doen aan de verkie
zingen. Het werd slechts de helft
van dat aantal. En in veel van die
plaatsen haalde zijn lokale afde
ling slechts een fractie van de
stemmen die de partij er vorig jaar
bij de landelijke kiesgang haalde.
Zo viel de winst in Rotterdam vies
tegen, juist zijn kindje. Hier had
hij vorig jaar een zesde van de
stemmen gehaald. Maar het lukte
hem niet het lokale Leefbaar Rot
terdam van de troon te stoten en
behaalde slechts 2 raadszetels.
Ook PvdA-leider Lodewijk As-
scher heeft geen reden tot juichen.
De partij blijft fors verliezen.
Denk
Een van de weinige landelijke par
tijen die wel blij kan zijn, is Denk.
Door zich vooral op de allochtone
stemmer te richten, wist het in ge
meenten met grote Turkse en Ma
rokkaanse gemeenschappen door
te breken. Stuk voor stuk stemmen
die vier jaar geleden naar traditio
nele landelijke partijen gingen.
GroenLinks deed het net zo
goed als bij de landelijke verkie
zingen vorig jaar en werd in bij
voorbeeld Utrecht en Amsterdam
de grootste.
Al met al leidt de opkomst van
alle partijen wel tot versplintering
in de meeste gemeenteraden. De
komende weken moeten er - net
als bij het kabinet - veel colleges
gevormd worden van minimaal
vier partijen.
Het stembureau in zorgcentrum
Huize Franciscus maakte dat on
mogelijk. Omdat haar paspoort
langer dan de toegestane 5 jaar was
verlopen.
Eén lid van het stembureau was
niet te vermurwen. Onder het
mom: regels zijn regels. De andere
twee leden hadden er minder
moeite mee, maar dat mocht niet
baten. Dus heeft Annie Wilbers
voor de eerste keer in haar langja
rige leven niet gestemd. En dat
deed pijn. „Dit is heel jammer",
was haar eerste reactie. „Ze ken
nen me toch, en anders mijn zoon
wel. Ik woon hier nota bene. Daar
is geen identificatie voor nodig."
En ze had zich nog zo op deze
gemeenteraadsverkiezingen ver
heugd. Goed voorbereid ook. Voor
het eerst zou Annie Wilbers bo
vendien niet stemmen zoals ze al
tijd heeft gedaan, op het CDA,
maar op GroenLinks. „Omdat deze
partij begaan is met de natuur en
huizen wil bouwen voor jong en
oud. Dat is vooral ook in Ootmar
sum hard nodig."
Haar laatste, in de toenmalige
gemeente Ootmarsum aange
schafte paspoort, verliep in 1997.
Toen ze 5 jaar later haar paspoort
eigenlijk had moeten verlengen,
weigerde ze dat. „Want Ootmar
sum was immers in 2001 gefuseerd
met Denekamp en Weerselo tot
Dinkelland. Voor een nieuw pas
poort had ik naar Denekamp ge
moeten en dat wilde ik beslist niet.
Ik had helemaal niets met Dene
kamp." Maar ook met een verlo
pen paspoort bleek stemmen in
Ootmarsum geen probleem. Elke
keer dat Annie Wilbers kwam, za
gen de leden van het stembureau
haar verlopen paspoort door de
vingers. Tot gisteren. Het oordeel
was onverbiddelijk: zonder geldig
identiteitsbewijs niet stemmen.
Annie Wilbers toonde zich met
een weer realist en neemt het
stembureau niets kwalijk. „Als het
niet mag dan houdt het op."
donderdag 22 maart 2018
Een karton
nen versie
van prinses
Beatrix be
waakt de orde
in een stemlo
kaal in Den
Haag, waar
oud-PVV'er
Richard de
Mos zojuist
zijn stem heeft
uitgebracht.
FOTOMARTIJN
BEEKMAN
M Stemmen in de
tram, in Den Haag
kan het. Vervoerder
HTM heeft lijn 11 be
schikbaar gesteld
voor kiezers die al
rijdende de kandi
daat van hun voor
keur willen aankrui
sen. In 2010 reed de
stemtram voor het
eerst, dat bleek
toen tot genoegen
van veel Hagenaars.
Den Haag laat kiezer koud
Hans van Soest
Den Haag
A Alexander Pechtold spreekt zijn achterban toe na het verlies van zijn partij, fotoanp
De teleurstelling was van haar
gezicht te lezen. Nog één keer
wilde Annie Wilbers-Quaink uit
Ootmarsum gisteren gaan stem
men, maar het mocht niet.
Alphons Weierink
Ootmarsum
LtQltlMATtt
A Annie Wilbers-Quaink: „Ze
kennen me toch? En anders mijn
zoon wel." foto carlo ter ellen
