00 ?f|»J
m
Stembureau
toegankelijker
Welke gemeenten?
9*0*
Stemmen op wie?
Kieswijzer
c
Stem uitbrengen
Cl7
CU
Vorming gemeenteraad
IQ
Vorming dagelijks bestuur
W
A
Vandaag mag u gaan stemmen voor een
nieuwe gemeenteraad. Lokale bestuurders
hebben fors meer taken op hun bordje gekregen,
vooral op het vlak van sociale zaken en zorg.
Waar beslissen ze eigenlijk allemaal over?
Financiën
De gemeentelijke budgetten zijn de
afgelopen jaren flink gestegen,
vooral door de overheveling van
Rijkstaken naar lagere overheden,
denk aan de bijstand en de thuis
zorg. In 2016 gaven gemeenten sa
men 53,6 miljard uit. Zo'n 69 pro
cent van dit geld is afkomstig van
het Rijk en gemeenten hebben
doorgaans weinig speelruimte bij
de besteding. Bijstandsuitkeringen
worden bijvoorbeeld centraal vast
gesteld, gemeenten voeren de wet
slechts uit. De gemeente heeft ook
eigen inkomsten, bijvoorbeeld uit
pacht, huur en rente (8 procent),
grondverkopen (13 procent), en ei
gen belastingen (11 procent). Hoe
wel het relatief om een gering aan
deel gaat, is die laatste categorie - en
met name de onroerende zaakbe
lasting - vaak onderdeel van poli
tieke strijd. Gemeenten mogen zelf
weten waar zij de ozb aan besteden
en hoe hoog het tarief is.
Wonen
Met snel stijgende huizenprijzen
en een nijpend tekort aan betaal
bare huurwoningen is huisvesting
een van dé thema's tijdens deze
verkiezingen. Gemeenten bepalen
niet zelf de prijzen, dat is aan de
markt (koop- en vrije huursector)
of is aan wettelijke regels gebonden
DEN HAAG Vanaf volgend
jaar moeten bij verkiezingen
in principe alle stembureaus
toegankelijk zijn voor men
sen met een lichamelijke be
perking. Nu is dat nog min
stens een kwart. Dat schrij
ven de ministers Ollongren
van Binnenlandse Zaken en
De Jonge van Volksgezond
heid aan de Tweede Kamer.
Ollongren gaat ook kijken of
leden van het stembureau
bijstand kunnen verlenen in
het stemhokje aan mensen
met een verstandelijke beper
king, als die daar om vragen.
(sociale verhuur). Maar ze hebben
wel degelijk een instrument in
handen waarmee ze een stempel
kunnen drukken en dat is de
gronduitgifte. Als een gemeente
grond aanbiedt om te bebouwen,
dan kunnen aanvullende eisen
worden gesteld. Denk bijvoorbeeld
aan een minimumaantal sociale
huurwoningen of goedkopere vrije
sectorwoningen met een huurprijs
van 800 tot 900 euro per maand. In
Amsterdam verordonneerde de ge
meente dat beleggers die huurwo
ningen bouwen voor het midden
segment de huren 25 jaar op peil
moeten houden en niet fors mogen
optrekken, ook al is de vraag groot.
De gemeente Utrecht stelde als eis
dat huurders die 950 euro gaan be
talen daar minimaal 60 vierkante
meter voor terug moeten krijgen.
Mobiliteit
Veel mensen weten dit niet, maar
gemeentebesturen hebben vaak
een potje met geld klaarstaan om
burgers te compenseren als ze val-
469,-
len door een boomwortel die uit
steekt, schade door werkzaamhe
den of een gat in de weg. Kortom,
de gemeente heeft de zorg om u
veilig te laten bewegen binnen de
eigen grenzen. Ook een storing aan
een stoplicht, een verkeerd ge
plaatst bord of gevaarlijk kruispunt
is de zorg van het lokale bestuur.
Grote steden bestieren zelf hun
openbaar vervoer, zoals het GVB in
Amsterdam of de RET in Rotter
dam. Kleinere gemeenten zijn vaak
onderdeel van een regioconcessie of
regelen zelf kleinschalig ov, zoals
een buurtbus. Veel gemeenten zijn
bezig met de introductie van
'groen' en licht vervoer, zoals elek
trische voertuigen. Tot slot zijn ge
meenten verantwoordelijk voor
hun eigen parkeerbeleid, door cri
tici bestempeld als een melkkoe
voor burgemeester en wethouders.
Zorg
Gemeenten moeten ervoor zorgen
dat mensen zo lang mogelijk thuis
kunnen blijven wonen. Dus krijgen
oude en zieke burgers begeleiding
en dagbesteding. Er is opvang gere
geld in geval van huiselijk geweld
en voor mensen die dakloos zijn.
Ook kunnen mensen aanpassingen
in de woning (bijvoorbeeld een
traplift) of een rolstoel voor langere
tijd aanvragen bij hun gemeente.
Het lokale bestuur is verantwoor
delijk voor jeugdhulp. Meerdere
plaatsen een Centrum Jeugd en Ge
zin, waar professionals van jeugd-
hulpinstellingen samenwerken. De
gemeente vergoedt geestelijke ge
zondheidszorg en 'beschermd' wo
nen voor jongeren. Lokale overhe
den bieden, vaak in regionale ver
banden, kant-en-klare zorg aan,
maar mensen kunnen ook zelfhulp
regelen via een persoonsgebonden
budget. Tot slot heeft de gemeente
de taak om 'zich te bemoeien' met
verwarde mensen.
599,-
Busreizen
diverse data gegarandeerd vertrek
woensaag 21 maart zuitt
Om de 4 jaar kunt u stemmen voor de gemeenteraad.
Dit keer op woensdag 21 maart, tussen 7.30 uur en 21.00 uur.
U ontvangt van tevoren
een stempas en een
kandidatenlijst.
Nederland telt 380 gemeenten,
IST1 335 nemen deel aan de verkiezingen,
45 gemeenten niet, vanwege
samenvoegingen.
Daar wordt wel gestemd voor het
referendum over de sleepwet.
Bedenk welke partij het best aansluit bij wat u belangrijk
vindt voor de gemeente. Dat kan gaan over de veiligheid in
uw buurt, een verkeersplan, het onderwijs, woningbeleid etc.
Kies jouw gemeente
U kunt partijprogramma's
vinden op de site van uw
gemeente.
Nog handiger: bezoek de
kieswijzer van deze krant.
Die is beschikbaar
voor 220 van de 335
gemeenten.
U stemt op 1 kandidaat van een politieke partij.
De ranglijst is bepaald door de partij.
Kandidaten bovenaan de kieslijst hebben
de meeste kans raadslid te worden.
Na het stemmen worden alle
stemmen geteld en de raadszetels
over de partijen verdeeld.
De kleinste gemeenten mogen
9 raadsleden hebben, de grootste 45.
Voorbeeld:
een gemeente met 25.000 inwoners
heeft een raad van 19 leden:
Partij C
Partij A
Partij B
De grootste partijen
vormen een coalitie-
De coalitie bepaalt een programma voor de komende 4 jaar.
Dat wordt uitgevoerd door het dagelijks bestuur.
Als laatste kiest de coalitie de wethouders.
Het maximum aantal wethouders is 9 voor de grootste
gemeenten en 2 voor de kleinste.
In de gemeente met
25.000 inwoners
zijn dat 4 wet
houders:
V <x>
V
V
Burgermeester (voorzitter),
aangesteld door regering
De gemeenteraad
controleert of de wethouders
het coalitieplan goed uitvoeren.
4
Gemeente heeft
vol takenpakket
de anderen vormen
de oppositie.
Edwin van der Aa
Laurens Kok
Den Haag
11 procent van de inkomsten
van gemeenten komt uit eigen
belastingen. De ozb is vaak on
derdeel van politieke strijd.
©210318/TU
oad.nl/BEDEI5
vanaf
o.a. Bodensee, Mainau, watervallen in Triberg
verblijf in het uitstekende hotel 3 Konige
inclusief ontbijt, lunch en diner
prachtige natuurtochten door Kaunertal
en over Silvretta Hochalpenstrasse
bijzondere treinreis met de Bernina Express
oad.nl/BEAT2l
vanaf
Boek nu op oad.nl/krant, bel 0547 28 44 88 of ga naar uw reisbureau
*Kijk voor de actievoorwaarden en deelnemende reizen op oad.nl/actie2018
Prijzen zijn vanaf prijzen, p.p., exd. res. kosten en calamiteitenfonds. O.v.v. typefouten.
Het Zwarte Woud
7-daagse busreis - Duitsland
I Nauders in Tirol Bernina Express ET J
I O-daagse busreis - Oostenrijk I
