■'k Q
Was dat skelet uit die grafkelder nu
een gelauwerde ridder of niet? In Friesland
wisten ze het niet zeker. Tot ze met dna een
match maakten met een verre, verre nazaat
in een flatje in Apeldoorn.
8
PvdA'er voor 'aap' uitgescholden
V
ARCHEOLOGIE DNA-ONDERZOEK^
Onvoorstelbaar.
Zeker omdat na
mij het geslacht
Aysma uitsterft
Kandidaat-raadslid Ugbaad
Kilincci van de PvdA in Em-
men is zaterdag tijdens het
campagnevoeren in het cen
trum van de Drentse plaats op
een racistische manier uitge
scholden. Volgens regionale
media werd Kilincci uitge
maakt voor 'zwarte aap' en
'kopvoddenmongool' en von
den sommige passanten dat
ze 'moest opdonderen naar
Afrika'.
Het beoogde raadslid raakte
erg aangeslagen. Verschil
lende PvdA-kopstukken heb
ben het inmiddels voor haar
opgenomen. PvdA-leider Lo-
dewijk Asscher en Kamerlid
Sharon Dijksma staken haar
via Twitter een hart onder de
riem. 'Het is echt ongehoord
dit. Wat een schande! Kin
omhoog Ugbaad, we steunen
je!' twitterde Dijksma.
Burgemeester Eric van Oos
terhout van Emmen toonde
zich ontstemd. Op Twitter
noemt hij het 'dieptriest dat
bevlogen (kandidaat)-raads-
leden als Ugbaad Kilincci tij
dens de campagne de meest
verschrikkelijke taal te horen
krijgen. Democratie is ook
ruimte, redelijkheid en res
pect.'
Ik heb er alle
vertrouwen
in dat ik verder
niet onder het
voorval zal lijden
Dirigent eist miljoenen
van operagezelschap
Oud-dirigent James Levine
van The Metropolitan Opera
in New York heeft bij zijn
voormalig werkgever een
schadeclaim van 4,7 miljoen
euro ingediend. Hij zegt dat
de beschuldigingen tegen
hem van seksueel misbruik
van minderjarige jongens niet
kloppen. Levine werd eerder
deze week ontslagen. De diri
gent (74) ging al met pen
sioen, maar was nog artistiek
directeur van een programma
voor jonge musici.
Memo's FBI
van Trump
Ook de voorma
lige tweede man
van de FBI, An-
drew McCabe,
heeft volgens een
ingewijde gede
tailleerde aanteke
ningen gemaakt
van zijn gesprek
ken met president
Trump. McCabes
voormalige baas,
de ontslagen FBI-
directeur James
Comey, deed pre
cies hetzelfde.
McCabe werd af
gelopen vrijdag
ontslagen.
Overlevende
Javazee dood
In Den Haag is Fe-
lixjans, de laatste
Nederlandse over
levende van de
Slag in de Javazee
(1942) overleden.
Hij voer op de tor-
pedobootjager
Hr. Ms. Kortenaer.
Jans is 93 jaar ge
worden.
Aanslag bij de
Tempelberg
Een Israëliër is za
terdag in Jeruza
lem bij de Tem
pelberg neergesto
ken en zwaarge
wond geraakt. Een
veiligheidsfuncti
onaris schoot de
aanvaller dood. De
aanslag kwam
twee dagen nadat
twee Israëlische
militairen op de
Westelijke Jor-
daanoever om het
leven kwamen
doordat iemand
met een auto op
hen inreed.
Kerkenraadslid en ama-
teurarcheoloog André
Buwalda (45) straalt van
geluk als hij vertelt over
de vondst van zijn leven.
„In onze kerk hebben
we hypermodern arche
ologisch onderzoek verricht dat zijn ge
lijke niet kent in Nederland", zegt de an
ders zo nuchtere Fries.
Afgelopen zaterdag verscheen een spec
taculair archeologisch rapport over opgra
vingen in de Nederlands-hervormde kerk
in het Friese terpdorp Schettens. Eerder
troffen onderzoekers al een unieke vier
eeuwen oude helm aan van de beroemde
Friese edelman Schelte van Aysma. Nu
blijkt dat de onderzoekers ook nog eens
op een eeuwenoude grafkelder met daarin
vijf skeletten zijn gestuit. Alle lichamen
zijn met behulp van dna-monsters
geïdentificeerd.
De grafkelder ligt onder een imposante
grafzerk van Schelte van Aysma. De onver
schrokken kolonel vocht tijdens de Tach
tigjarige Oorlog (1568-1648) meer dan
40 jaar in het Hollandse leger tegen de
Spanjaarden. Bij het Beleg van Breda in
1637 werd hij tijdens een gevecht gedood.
Grote kans dat Van Aysma in de grafkelder
onder zijn eigen zerk ligt, zou je zeggen.
Maar hoe bewijs je zoiets?
Koortsachtig
Archeologen namen direct na de vondst
dna af bij alle vijf skeletten. Daarmee
wordt onder meer onderzocht of de ske
letten familie van elkaar zijn en of ze man
of vrouw zijn. Buwalda, medekerken-
raadslid Rein Boersma (64) en
conservator van het Nationaal
Militair Museum in Soesterberg
Jeroen Punt (43) gingen
koortsachtig op zoek naar een
hedendaagse verwant van
Schelte van Aysma.
Dat bleek nog niet mee te
vallen. „Net als veel an
dere adellijke fami
lies leek de fami
lie Van Aysma
in eerste in
stantie te
zijnuitge
storven",
zegt Bu
walda.
Na lang
zoeken
stuitte
hij op internet op de naam Frans Lauta van
Aysma, een alleenstaande 73-jarige man
uit Apeldoorn.
Buwalda belde hem op. Tot zijn grote
vreugde bevestigde Frans de allerlaatste
Van Aysma te zijn. Buwalda ging bij hem
thuis langs. Anders dan hij stiekem had
gehoopt, woonde Frans niet in een kapi
taal landhuis met eeuwenoude schilde
rijen aan de muur, maar in een eenvoudige
flat. Het familiekapitaal was een eeuw ge
leden al in rook opgegaan, vertelde hij.
Wel hing bij hem aan de muur het fami
liewapen van de Van Aysma's. Buwalda
vroeg hem na enkele ontmoetingen dna af
te mogen nemen. Dat mocht. Ook Frans
was erg benieuwd naar zijn zeventiende-
eeuwse familielid. „Een beetje vreemd
was het wel", blikt Buwalda terug. „Sta je
daar met zo'n wattenstaafje in iemands
mond te roeren."
Beduusd
De uitslag enkele weken later liet geen en
kele twijfel bestaan. Al schelen de twee
maar liefst 543 jaar: de test stelt met 100
zekerheid vast dat er een match is tussen
het dna van Frans en dat van zijn verre
voorvader Schelte. Frans is er zelf nog het
meest beduusd van. „Wat moet ik ervan
zeggen? Het is onvoorstelbaar. Zeker om
dat na mij het geslacht Aysma uitsterft."
Lachend: „Alsnog een zoon verwekken zit
er op mijn leeftijd helaas niet meer in."
Buwalda sprong een gat in de lucht toen
hij de dna-uitslagen binnenkreeg. „We
hebben ongelofelijk veel geluk gehad. De
week voordat ik Frans voor het eerst sprak,
lag hij nog in het ziekenhuis. Als we dit
onderzoek vijfjaar later hadden gedaan,
had hij misschien wel niet meer geleefd."
Behalve Schelte zijn ook de andere vier
skeletten geïdentificeerd. Het zijn zijn
vrouw, twee schoonzonen en een
kleindochter.
Ook is vastgesteld hoe oud zij on-
geveer waren toen ze overleden en
aan welke ziektes zij hebben gele
den. Zo bleek één van de overlede-
maandag 19 maart 2018
EMMEN
Wil Houben, burgemeester
van Voerendaal (Limburg), die
eind februari met een vuur
wapen werd bedreigd.
NEW YORK
GLIJPARTIJ
Winterweer speelde zaterdag de chauffeur van deze
vrachtwagen parten. Op de A4 bij Woensdrecht raakte hij op
het gladde asfalt van de weg. Bij het ongeval raakte niemand
gewond, foto ginopressbv
WASHINGTON
DEN HAAG
JERUZALEM
GO
Het geheim
Johan Hardeman
Schettens
Frans Lauta van Aysma
