II
9
Een op de vijf is slechte slaper
Ik hoop
dat alle
chemische
wapens
worden
verboden
Zeker een op de vijf Neder
landers had vorig jaar slaap
problemen. Ze vallen moeilijk
in slaap of worden te vroeg
wakker. Bijna de helft van hen
ondervindt daardoor proble
men in het dagelijks leven,
zoals op het werk. Dat blijkt
uit een Gezondheidsenquête
van het CBS. Het is de eerste
keer dat de onderzoekers naar
slaapproblemen vroegen. Het
CBS interviewde Nederlan
ders van 12 jaar en ouder.
Vrouwen zeiden vaker dan
mannen dat ze slaapproble
men hebben, ouderen vaker
dan jongeren en mensen met
hogere inkomens minder
vaak dan mensen met lagere
inkomens, to procent van de
ondervraagden meldde veel
of heel veel slaapproblemen te
hebben. Van de mensen die
zeggen dat ze slecht slapen,
laat 41 procent weten dat zij
daardoor problemen krijgen
in hun dagelijkse functione
ren, bijvoorbeeld tijdens het
werk. „Zij waren minder ge
concentreerd, vergeetachtig of
slechter gestemd. Van de
mensen die veel last hadden
van slaapproblemen onder
vond 57 procent zulke belem
meringen", aldus het CBS.
Alles wat ik
zeg, staat
morgen in
de krant
Hackers wilden
raffinaderij opblazen
Een olieraffinaderij in Saoedi-
Arabië blijkt in augustus ge
troffen door een cyberaanval.
De hackers wilden waar
schijnlijk het complex sabote
ren om een dodelijke explosie
te veroorzaken, zeggen cybe
ronderzoekers tegen The New
York Times. Zij vermoeden dat
de hackers werden gesteund
door een staat. De software
was maatwerk, dus ze moeten
over veel geld hebben be
schikt.
Uittocht uit
Oost-Ghouta
Het Syrische leger
heeft naar eigen
zeggen een ope
ning geforceerd
uit de plaats Ham-
mouriyeh in de
belegerde streek
Oost-Ghouta.
Syrische media
melden dat bur
gers de plaats on-
vluchten. De
waarnemers van
het Syrische Ob
servatorium voor
de Mensenrechten
meldden dat het
om zeker 7.000
mensen gaat.
Broers krijgen
levenslang
De broers Admil-
son (33) en Marcos
R. (32) krijgen le
venslang voor het
plegen van drie
roofmoorden. De
rechter is ervan
overtuigd dat ze
Berend Smit uit
Dwingeloo heb
ben gedood.
Wetsvoorstel
graaibankiers
Groenlinks en zes
andere oppositie
partijen hebben
een wetsvoorstel
ingediend tegen
de in hun ogen te
hoge beloningen
voor bankiers.
Buitensporige be
loningen voor top
bankiers moeten
aan banden wor
den gelegd, vin
den zij. Het initia
tief wordt ge
steund door de
oppositie, behalve
de SGP en Forum
voor Democratie.
met een doodgewaand kind. Iedereen in Halabja
wil maar één ding: vluchten naar Iran. Het gezin
van Nariman is na de aanval nog bij elkaar. Zijn
broer vertrekt met een aantal jongere kinderen op
een tractor richting de grens. De tractor strandt
door een bombardement.
Nariman blijft met zijn vader en moeder bij een
oom in Halabja. Ze zijn door het gifgas blind ge
worden en vluchten te voet, letterlijk aan de hand
van de kinderen van de oom. Op een berg worden
ze opgepikt door Iraanse helikopters.
Bijna dood
In Iran worden Nariman en zijn vader gescheiden
van zijn moeder. Ze worden opgenomen in een
ziekenhuis. De toestand van Nariman is kritiek. „Ik
lag twee dagen aan de zuurstof en was bijna dood.
Ik ben een maand blind geweest. Mijn brandwon
den werden behandeld met een zalf en ik kreeg
druppels voor mijn ogen. Mijn vader lag al die tijd
naast me. Ik wilde hem niet verlaten. Elke dag
vroegen we ons af waar mijn moeder en de andere
kinderen waren."
Na 40 dagen verlaat Nariman het ziekenhuis. Hij
wordt in een tentenkamp opgevangen. Het gezin is
uit elkaar gerukt. Familieleden gaan op zoek naar
zijn moeder en broers en zussen. Pas later hoort hij
dat zijn moeder is overleden. Ze begraven haar bij
het tentenkamp. Enkele gezinsleden liggen in an
dere ziekenhuizen. Twee broertjes en twee zusjes
blijken ook te zijn overleden. Ze waren slechts 6,7,
9 en 10 jaar oud.
Nariman keert terug naar Irak. Ze wonen eerst in
Suleymaniya en vanaf 1991 weer in Halabja. „Ik
was blij dat we terug konden, maar het was ook
raar, omdat ons gezin vijf mensen was verloren
De overlevenden hebben ernstige gezondheids
klachten. De meesten hebben chronische proble
men met de ogen en longen. Nariman moet de rest
van zijn leven medicijnen gebruiken en blijft on
der controle. Hij is arbeidsongeschikt.
Kapot
„60 procent van mijn longen werkt niet. Mijn lin
kerlong is deels weggehaald. Die was van binnen
helemaal kapot. Vorige week had ik bloed in mijn
slijm. Ik ben kortademig en kan niet tegen rook.
Warm weer is slecht voor me, maar koud weer ook.
Ik kan niet lang zitten, staan of lopen. Rennen lukt
al helemaal niet. Ik kan niet eens met mijn zoon
voetballen. Ik kan de ziekte alleen maar onder
drukken. Ik zal nooit meer gezond worden."
Toen Nariman drie jaar geleden bij zijn broer in
Halabja was, kreeg hij contact met het Ameri
kaanse advocatenkantoor MM-Law. Dat klaagt na
mens Koerdische slachtoffers Europese bedrijven
aan die in de jaren 80 chemicaliën aan Irak lever
den. Ze worden beschuldigd van medeplichtigheid
aan genocide. De Nederlandse zakenman Frans
van Anraat, KBS en Melchemie, dat destijds geleid
werd door miljardair Hans Melchers, waren be
langrijke leveranciers van grondstoffen waarmee
Saddam Hoessein zijn programma voor chemische
wapens kon ontwikkelen. „Europa en Amerika
wisten dat. Niemand deed er iets aan. Ik vind het
erg dat die bedrijven nooit zijn gestraft", zegt hij.
„Niemand luistert naar ons. Ze vergeten het
Koerdische volk. Kijk wat er nu in Syrië gebeurt. Ik
hoop dat alle chemische wapens worden verboden
en de mensen in Halabja hulp krijgen."
naar de schuilkelder van de buren. Iedereen huilde.
Terwijl we renden, kwamen er weer vliegtuigen.
Ik ging plat op de grond liggen. Ik ademde moeilijk
en ik had rode, prikkende ogen." Nariman pakt een
herdenkingsboek met tientallen foto's van het
drama in Halabja. Foto's van doden in de straten,
in een houding die verraadt hoe abrupt het gifgas
hen vermoordde: zittend, liggend, op de knieën te
gen een deur, met een kind in de armen, met de
ogen en mond open.
Op een foto ligt een meisje in een rode jurk op
haar rug op straat. Ze is een van de nichtjes van
zijn vrouw. Het zijn vooral kinderen op de foto's.
Die zijn tijdens de gifgasaanval in paniek de straat
op gerend. Allemaal een kant op. Ouders verliezen
hen uit het oog. Soms zijn ze tot op de dag van van
daag zoek. Heel soms wordt een ouder herenigd
vrijdag 16 maart 2018
GO
DEN HAAG
Henk Kuipers, de 53-jarige
captain van de motorclub
No Surrender wil niet meer
praten met justitie, volgens
hem lekt zij naar de media.
SAOEDI-ARABIË
BRILJANT!
Ademloos genieten deze basisschoolleerlingen in de Chi
nese provincie Hunan van de beelden die zij via hun VR-bril
zien. Die tovert zowel spellen tevoorschijn als 360-gradenvi-
deo's met een zeer realistische weergave. Gaaf!
FOTO REUTERS
SYRIË
LEEUWARDEN
DEN HAAG
Nariman toont foto's
van de gruwelen in
Halabja. foto's jan de groen
