KIEK VERSTILD
Religieuze molloten
10
Afgelopen zaterdag was
de ontknoping van Wie
is de mol op televisie. Er
zaten 3,2 miljoen Neder
landers aan de buis gekluisterd.
Voor wie het is ontgaan, het is een
spel waarbij kandidaten door het
vervullen van opdrachten samen
geld in de pot kunnen brengen.
Onder hen is echter één mol, die
probeert dit te verstieren. Degene
die het meest van de mol weet,
wint uiteindelijk de pot. Wekelijks
valt er één deelnemer af. Jan Ver-
steegh was dit jaar de mol, Ruben
Hein de winnaar. Wat mij fasci
neert is de gelijkenis die er is tus
sen religie en dit spel.
De deelnemers ontwikkelen tij
dens het spel ideeën over wie de
mol zou kunnen zijn. Naarmate
het spel zich verder ontplooit,
worden de overtuigingen sterker.
Je ziet dat wat deelnemers geloven,
voor hun ogen waar wordt. Overal
is bewijs. Ruben, zo geloven velen,
is de man die molt. Zijn onhandig
heid wordt aangezien voor opzet.
Het moment waarop hij penning
meester wordt, is een teken. Het
moment waarbij hij, nota bene als
musicus, zich door zingende Ge-
orgiërs van de wijs laat brengen
eveneens.
Ook Molloten, zoals fanatieke
lingen die thuis hun geloof belij
den worden genoemd, weten ze
ker dat Ruben als mol ontmaskerd
zal worden. In de werkelijkheid
Dat Jan de mol was,
benoemde
uiteindelijk alleen
Ruben
focussen zij zich op wat ze gelo
ven. Bij religie is dat net zo. Je ziet
als gelovige tekenen, die jou in je
gelijk bevestigen. Wanneer je het
zelfde geloof aanhangt, versterk je
dat van elkaar. Samen geloven in
het eigen gelijk is tenslotte makke
lijker. Dat Jan de mol was, be
noemde uiteindelijk alleen Ruben.
Ook al zegt Jan hardop dat er door
zijn getreuzel geen geld wordt ver
diend, het wordt door andersgelo
vigen niet gehoord.
In de loop van het spel Wie is de
mol ontstaan zo verschillende vi
sies, ook onder de televisiekijkers.
Media faciliteren zendtijd op tv en
radio waarbinnen zij hun opvat
tingen kunnen delen, onder meer
tijdens het programma 'Moltalk'.
Wat voor de ene gelovige 'waar' is,
is dat voor een ander niet. Je ziet
hoe lastig een interreligieuze dia
loog is, wanneer mensen na elkaar
hun eigen gelijk ventileren. Wan
neer jij denkt uitverkoren te zijn
om de tekenen van het ware geloof
te verstaan, ziet een ander het ge
woon fout. Er is tenslotte maar één
waarheid: de jouwe.
Walhalla
Tot slot, het idee van de mol en
de overwinnaar. In religies is er
ruimte voor verhalen over een
strijd tussen goed en kwaad, waar
bij het goede uiteindelijk zal over
winnen. Gelovigen kunnen in de
praktijk hun vinger er héél precies
bij leggen: zij weten ook het
kwaad te duiden en zijn beducht
Wat voor de ene
gelovige 'waar' is,
is dat voor een ander
niet
voor de invloed ervan. Wie het
juiste geloof aanhangt wordt een
overwinning, hemel of walhalla in
het vooruitzicht gesteld.
De winnaar van het mediaspek
takel ging met zo'n 18.000 euro
naar huis. En op de bank bleven
kijkers achter met het idee dat
'heel Nederland keek'.
Maar ook dat geloof valt te relati
veren. Ruim 80 procent van de 17
miljoen inwoners van Nederland
keek namelijk niet.
vrijdag 16 maart 2018
WA
foto Lex de Meester
Van bovenaf gezien, buigend over de reling voor de draaideur van het grootste boekenhuis in Middelburg. De vorst brengt verstilling in
het water. Van kleur verschoten, het lijkt een verlate herfst. „Echt", zegt de fotograaf, „het is gewoon ijs."
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
