SI
8
MISSTANDEN TBS-KLINIEK
Er gaat veel mis in de Utrechtse Van der Hoeven
Kliniek. Er wordt van alles naar binnen gesmokkeld
voor en door tbs'ers. Het is er onveilig en een
vrouwelijke tbs'er deed onlangs een zelfmoordpoging.
Dat blijkt uit onderzoek van deze krant.
Betrapte tbs'ers
mogen een dag
later al op verlof,
drugsgebruik
wordt oogluikend
toegestaan
Voor een buitenstaander lijkt het
niet alsof Dick Benschop nog veel
rode veren over heeft. De oud-
PvdA-politicus en voormalig
Shell-topman is dé topkandidaat
om Jos Nijhuis opte volgen bij
Schiphol. Dat bedrijf wordt eer
der met de WD of CDA geasso
cieerd dan met zijn eigen PvdA.
Toch is de keuze voor Ben
schop logisch. Om te zien
waarom moeten we een kwart
eeuw terug in de tijd: de jonge
Benschop heeft als politiek assis
tent dan al drie PvdA-fractie-
voorzitters gediend. Als hij na de
verkiezingen van 1994 zijn eigen
adviesbureau start, krijgt hij tele
foon van de net afgezwaaide
Pvd A-campagneleider Jan van
Ingen Schenau. Die ging na de
verkiezingen aan de slag als
hoofd communicatie bij Schip
hol. „Ik heb Dick toen meege
vraagd."
Het is veelzeggend
dat ik leukere
verhalen herinner
over zijn vrouw
Benschop (Driebergen, novem
ber 1957), die uit een gerefor
meerd gezin komt en geschiede
nis aan de VU studeerde, laat zich
graag inhuren. Samen professio
naliseren de twee de PR van de
luchthaven. Ze maken rondjes
langs politieke fracties en be
leidsmakers in Den Haag en gaan
met bewoners om tafel. Daarbij
profiteren ze van alle kennis van
campagnetactieken die ze bij de
PvdA opdeden.
De rol van Benschop is groot,
weet Van Ingen Schenau, bij
voorbeeld bij het maximum van
44 miljoen passagiers waartoe
kabinet-Kok I in 1996 besluit.
„Dat kwam uit zijn koker, PvdA-
woordvoerder Rob van Gijzel en
VVD-woordvoerder Jan te Veld
huis kwamen er samen niet uit.
Dick is de architect van de vijfde
baan, de Polderbaan."
Na zijn adviseurschap keert
Benschop in 1998 terug in de po
litiek en wordt hij staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken in het
tweede kabinet van Wim Kok.
Als staatssecretaris slaagt hij er
dankzij slim en geduldig lobby
werk in de EU-contributie met
1,3 miljard gulden naar beneden
te krijgen.
Gesloten
WD'er Frank de Grave, die als
minister van Defensie in Kok-II
met hem in het kabinet zat, vindt
de 'gesloten' Benschop lastig te
typeren. De Grave noemt het
veelzeggend dat hij zich eigenlijk
leukere verhalen herinnert over
de vrouw van Benschop. „Hij is
getrouwd met een Duitse -
spreekt perfect Nederlands hoor
- waar ik soms naast heb gezeten
bij reünies van ons kabinet. Een
hele leuke, sprankelende vrouw.
Hoe zo'n man dan bij zo'n vrouw
terechtkomt? Ach, dat vraagt
men zich bij mij ook altijd af."
Benschops loopbaan krijgt in
2002 een totaal andere wending.
Als vertrouweling van toenmalig
PvdA-leider Ad Melkert zou Ben
schop hem na de verkiezingen
opvolgen als fractievoorzitter.
Het loopt anders. De verkiezin
gen, gedomineerd door Pim For-
tuyn, verlopen desastreus voor de
PvdA, die van 45 naar 23 zetels
gaat. Als campagneleider is Ben
schop persoonlijk betrokken.
Voormalig minister Jet Busse-
maker, die destijds in de PvdA-
fractie zat, begreep dat Benschop
vertrok. „Ik zag hoe hij leed on
der het verlies. Dick is een man
die alles consciëntieus doet, hij
voelde zich verantwoordelijk."
Onmogelijke job
Benschop gaat in 2003 bij Shell
aan de slag. Daar klimt hij op tot
president-directeur, een functie
die hij tot 2016 houdt. Nu is hij de
gedroomde opvolger van Jos Nij
huis als baas van luchthaven
Schiphol. Van Ingen Schenau is
niet verbaasd, maar benijdt hem
niet. „Het is een bijna onmoge
lijke job. Groeien kan niet of nau
welijks meer. Ik ben heel be
nieuwd hoe Dick het gaat doen."
Volgens Bussemaker mag de
luchthaven heel blij met hem
zijn. „Hij heeft al een internatio
naal bedrijf geleid en kent de ge
voeligheden. Ik denk dat we niet
meer woorden vuil hoeven te
maken aan de uitspraken van
Nijhuis (die zei dat de nieuwe
president-directeur van de lucht
haven geen vrouw mocht zijn,
red.). Als het dan een man moet
zijn, dan is dit een heel goede."
tomverbaasd kij
ken de leden van
de groepsleiding
elkaar aan. Hoe
heeft dit kunnen
gebeuren?
Schoonmakers
hebben tijdens de schoonmaak
van de kamer van een tbs'er een
zelfgemaakt drugspijpje gevon
den. Daarop besloot de leiding de
kamer te controleren en daarbij
werd er niet alleen drugs gevon
den, maar ook dvd's met porno.
Maar wat in de hoek van de ka
mer staat, verbaast hen pas echt.
Hier staat een computer. En dat
mag niet. Wat nog erger is, is dat
de tbs'er de computer al maanden
lang in zijn bezit had. En dat was
de groepsleiding ontgaan. Een in
tern stuk meldt: 'De computer lijkt
uit P.I. Vught (gevangenis) te ko
men. Mogelijk is deze in een doos
per abuis tijdens de verhuizing
aan hem meegegeven.' Bij de com
puter lagen ook dvd's met porno.
Het is een van de zaken die mis
gaan binnen de Utrechtse tbs-
instelling, gelegen in de Utrechtse
Staatsliedenbuurt niet ver van het
stadscentrum. De afgelopen
maanden heeft deze krant onder
zoek gedaan naar de Van der Hoe
ven Kliniek en stuitte daarbij op
een aantal incidenten.
Naïef
Uit verschillende interne docu
menten van de kliniek, gesprek
ken met tbs'ers in de instelling en
gesprekken met verschillende tbs-
advocaten ontstaat het beeld dat
het in Van der Hoeven eenvoudig
is om aan drugs en kinderporno te
komen. In een intern document
schrijven behandelaars dat stren
gere controles geen zin hebben.
„Er is altijd een manier om drugs
binnen te smokkelen. Moet de staf
minder naïef zijn of accepteren dat
het gebeurt?"
Verschillende goed ingevoerde
bronnen stellen onafhankelijk van
elkaar dat sommige personeelsle
den het drugsgebruik niet altijd
bestraffen. Tbs-advocaat Jan Jesse
Lieftink: „Ik begrijp van mijn
cliënten dat betrapte tbs'ers een
dag later al op verlof mogen. Het
drugsgebruik wordt oogluikend
toegestaan." Eind februari deed
een vrouwelijke tbs'er een zelf
moordpoging, vermoedelijk door
een overdosis drugs of medicijnen.
Zij werd met een ambulance afge
voerd naar het ziekenhuis.
Bovendien is de controle niet
goed genoeg, waardoor drugs ook
de kliniek binnen blijven komen.
Van der Hoeven zegt een zero to-
lerancebeleid te voeren. „Met de
ons toegekende bevoegdheden
proberen we te voorkomen dat
smokkelwaar de kliniek wordt
binnengebracht. Zo hanteren we
een toegangs- en controlebeleid
voor patiënten, bezoekers en me
dewerkers."
Anaal
Toch wordt kans gezien drugs de
kliniek binnen te smokkelen. „Het
is super makkelijk om drugs mee
naar binnen te nemen," zegt een
tbs'er die tot voor kort in de Van
der Hoeven Kliniek verbleef. „Je
mag namelijk regelmatig even on
der begeleiding naar buiten. Het is
heel simpel om iemand drugs
klaar te laten leggen op een be
paalde plek. De begeleider let echt
niet altijd op. Bij terugkomst in de
kliniek is er niet altijd controle. En
als je het anaal inbrengt vinden ze
helemaal niks." En: „Ook via het
bezoek komt veel drugs binnen."
Een andere tbs'er vertelt: „Er ko
men alle soorten drugs binnen.
Van wiet en amfetaminepillen tot
heroïne en GHB."
Hjalmar van Marle is emeritus
hoogleraar forensische psychiatrie
en voormalig directeur van het
Pieter Baan Centrum en de Van
der Hoeven Kliniek. Hij kijkt niet
op het drugsgebruik in de kliniek.
„Je wilt als kliniek drugs buiten de
deur houden, maar dat is vrijwel
onmogelijk. Dat drugs aanwezig
zijn in de kliniek is zeer gevaarlijk.
Tbs'ers die drugs gebruiken zijn
niet goed behandelbaar."
Ruim 80 procent van de onge
veer 180 mensen die verblijven in
de tbs-kliniek kampt met een ver
slaving. Een tbs'er vertelt waarom
het gevaarlijk is dat er binnen de
kliniek drugs aanwezig zijn. „Ik
maandag 12 maart 2018
Benschop dé
gedroomde
baas Schiphol
GO
Dick Benschop (60) tuigde in
de jaren negentig de Schiphol-
lobby op en geldt als architect
van het akkoord waardoor
Schiphol van het Paarse kabi
net fors mocht groeien. Nu is
de PvdA-coryfee en ex-topman
van Shell Nederland de beoogd
nieuwe topman van de natio
nale luchthaven.
David Bremmer
en Hanneke Keultjes
Schiphol
—Frank de Grave, VVD
Sés.
Dick Benschop.
FOTO KOEN VAN WEEL/ANP
1 Wm
om
aan drugs en
kinderporno
te komen'
Yelle Tieleman
Utrecht
-Jan Jesse Lieftink, advocaat
