9
De meeste clubs die met
Goldman in zee zijn gegaan,
profiteerden daar goed van
töthnham hotspur
man in zee te gaan. Zeker nu de bank
de Europese voetbalmarkt wil ver
overen, is een drama in Nederland
het laatste wat Goldman wil.
Maar dat betekent niet dat de club
er ook gegarandeerd grote bedragen
aan over gaat houden. Eén van de be
langrijkste redenen voor Feyenoord
om een nieuw stadion te bouwen: de
club wil structureel veel meer geld
overhouden om goede spelers te ha
len. „Maar dat is voor Goldman niet
het belangrijkste", zegt Stanford-
hoogleraar Roger Noll. „Om de le
ning veilig te houden, hoeft de club
alleen maar te overleven. De financi
ële analyse van Goldman is erop ge
richt dat een club niet omvalt, dat de
lening netjes wordt afbetaald. Maar
enorme winsten kan niemand belo
ven. Ook Goldman Sachs niet."
Carl Berg, financieel directeur van
Stadion Feijenoord, erkent dat over
de meeropbrengsten voor de club
geen zekerheid bestaat. „In het minst
optimistische model waar wij nu
mee werken, levert het stadion jaar
lijks 7 miljoen euro extra op voor het
spelersbudget. Maar we hopen en
verwachten dat het meer zal zijn. De
nieuwe berekeningen met Goldman
leren ons daar meer over."
Vrijwel alle Amerikaanse clubs zijn
er dankzij hun nieuwe Goldman-sta-
dion op vooruitgegaan. Maar dat be
tekent niet dat alles altijd naar wens
verloopt. Neem het Levi's Stadium,
een fonkelend multifunctioneel
complex met 68.000 stoelen, ge
bouwd voor 1,3 miljard dollar. Op het
eerste gezicht is het project een ze
gen: de bespeler, American Football-
club San Francisco 49'ers, zag de
winst al in het eerste jaar met 160
procent toenemen.
Maar die klapper kwam mede tot
stand door de verkoop van Personal
Seat Licenses: het recht om een sei
zoenkaart te kopen. Elk stoeltje le
verde al eenmalig 5.000 dollar op. In
vesteerders doken er massaal op, met
een opbrengst van 530 miljoen dollar.
Maar er was nog een gevolg: stoeltjes
kwamen lang niet in alle gevallen in
handen van echte fans, waardoor de
club nu regelmatig voor een halfleeg
stadion speelt. De zilvervloot is bin
nen, de sfeer is weg.
Gevolgen
Is de uitgave van lucratieve 'seat li
censes' ook in Rotterdam een optie?
En wat zouden de gevolgen zijn voor
de prijzen in het stadion? Daar laat
Carey zich niet over uit. „We zitten
nog in het begin van de planfase."
Hoe de financiële deal tussen GS
en Feyenoord er straks uit zal zien, is
ook nog niet duidelijk. Op dit mo
ment is alleen nog sprake van een
overbruggingskrediet van 17,5 mil
joen euro. Financieel directeur Berg:
„Als we straks echt met elkaar in zee
gaan, zal Goldman samenwerken
met andere financiers. Ook Neder
landse partijen spelen daarin een
rol." De financiers zullen op de eigen
langlopende lening een nog onbe
kend rentepercentage vragen, en
Goldman vraagt een bedrag voor de
begeleiding van het project. Beide
partijen zeggen niet hoeveel.
Berg nam de ophef van de afgelo
pen weken met enige verbazing
waar. „Wij kozen voor Goldman
Sachs na een uitvoerig selectieproces.
Het was met voorsprong de beste van
alle partijen, vooral vanwege hun er
varing. We zijn niet bezig geweest
met beeldvorming, we kozen voor
het beste bod." De kritiek begrijpt
Berg deels. „Er is nu ophef over het
feit dat De Kuip als onderpand geldt
voor de lening, maar dat hebben we
bij de verbouwing in 1994 ook ge
daan. Toen hebben we nooit iemand
gehoord. Het is een volstrekt normale
afspraak. Maar we moeten accepteren
dat er een sterke lobby is voor het be
houd van De Kuip. Wij kunnen al
leen maar blijven uitleggen dat we
geen doldriest avontuur aangaan."
Dan de vraag: wat heeft Rotterdam
er aan? De gemeente wil 135 miljoen
euro investeren in het project, omdat
het de ontwikkeling van het gebied
rondom De Kuip een impuls kan ge
ven. Maar verwacht daar niet teveel
van, zeggen hoogleraren Vrooman en
Noll. „Het argument van gebiedsont-
wikkeling gaat zelden op", zegt
Vrooman. „De nieuwe generatie
sportarena's wordt er juist op ge
bouwd dat mensen al hun geld bin
nen het complex uitgeven. Daar
komt de winst vandaan."
Bovendien, zegt Vrooman, staat
Goldman erom bekend dat het de
mazen in de belastingwetten vindt.
„De meeste clubs die met Goldman
in zee zijn gegaan, profiteerden daar
goed van. Maar voor de gemeente
blijven meestal twee dingen over: fi
les en de rekening."
Profiteren
Carey is er wél van overtuigd dat de
stad profiteert van het stadion.
Vroomans uitspraken noemt hij 'on
genuanceerd'. „Wij werken volgens
de regels." Van de kritiek in Rotter
dam ligt hij niet wakker, ook niet als
hij volgende week weer in Hotel New
York logeert voor nieuwe gesprek
ken. „Dit is geen project waar ik mid
den in de nacht van denk: oei, komt
het wel goed? Ik bouwde voor basket
balclub The Nets een arena van
1 miljard, dwars over een spoorwerf.
En die club leed 40 miljoen per jaar
verlies toen we begonnen. Dat was
pas een uitdaging."
zaterdag 10 maart 2018
Sfeerimpressie van het Tottenham Hotspur-stadion, 860 miljoen dollar.
Locatie
nieuw
stadion
FEYE-
NOORD
•4 Linksvoor: de Kuip, middenhoven: het nieuwe stadion, beeld oma
Sfeerimpressie van het L.A. Chargers-stadion, 1,7 miljard dollar.
nieuwe Kuip wil bouwen
—John Vrooman, sporteconoom
