O
W
T
Donald Tusk dreigt Londen met brexitblokkade
ia
.X
.X
.X
X.
K
13
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2018
Gemeenteraads
verkiezingen zijn een
lokale aangelegenheid.
Toch zijn het opnieuw
landelijke kopstukken die
vandaag de degens
kruisen tijdens het
Verkiezingsdebat op
NPO Radio 1. Drie
redenen waarom u de
radio vandaag uit zou
moeten laten. En drie
waarom juist niet.
De sluiting van het zwembad, de
bouw van een nieuwe sporthal, de
aanleg van een fietsstraat: het zijn
thema's die bij uitstek lokaal uitge
vochten moeten worden. Den Haag
stelt wel het meeste geld ter beschik
king - dit jaar maakt het Rijk ruim
1.600 euro per inwoner over naar lo
kale overheden - maar de besluitvor
ming ligt bij de gemeenteraad, niet in
de Tweede Kamer.
Leuk hoor, zo'n Lodewijk Asscher die
Sybrand Buma smalend welkom te
rug heet van verantwoordelijkheids
vakantie, of een Henk Krol die al
wapperend met koopkrachttabellen
een knietje uitdeelt aan Alexander
Pechtold, maar op 21 maart ontbre
ken hun namen op de kieslijst. Op lo
kaal niveau moeten kiezers het doen
met lokale grootheden, of mindere
goden, zo u wilt. Het zijn de mensen
die dikwijls tegen een geringe ver
goeding - in de kleinste gemeenten
ontvangt een raadslid 250 euro per
maand - de komende vier jaar naast
hun baan hun avonduren en week
enden opofferen aan het raadswerk.
Maar voor hen is er geen plaats in de
ether, hooguit bij de lokale omroep.
Wel VVD en GroenLinks, maar geen
Rucphense Volkspartij of Leefbaar
Rotterdam. Lokale partijen moeten
het toch al doen zonder rijkssubsidie,
ook al leveren ze sinds de vorige ver
kiezingen samen grofweg een derde
van alle raadsleden. De roep om over
heidssubsidie wordt aan het Binnen
hof al jaren straal genegeerd. De 'lo
kaio's' kunnen zich niet de gelikte
campagnespots veroorloven die lan
delijke partijen in de aanloop naar de
gemeenteraadsverkiezingen uitzen
den. Het radiodebat onderstreept die
ongelijkheid nog eens.
De regering heeft de afgelopen jaren
veel taken op het bordje van gemeen
ten geschoven, denk aan de bijstand
en de thuiszorg. Het is prima dat
Haagse politici verantwoording af
leggen over die decentralisatie.
De belofte was dat gemeenten be
ter in staat zijn om maatwerk te leve
ren, omdat ze hun inwoners beter
kennen dan ambtenaren in Haagse
beleidstorens. Tegelijkertijd werden
er alvast enkele miljarden bezuinigd,
om op die manier het overheidste
kort terugdringen. Hoe kijken de ver
antwoordelijken zelf terug op die
operatie?
Hoe plechtig partijleiders vandaag
ook zullen benadrukken dat de ge
meenteraadsverkiezingen over lokale
thema's horen te gaan, ze weten zelf
wel beter. Meer dan de helft van de
kiezers zegt de landelijke politiek te
laten meespelen bij hun keuze, zo
peilde I&O Research in 2014. Een po
pulaire partijleider kan wonderen
doen - denk aan de monsterzege van
de PvdA onder leiding van Wouter
Bos in 2006 - ook al heeft de lokale
fractie er vier jaar lang helemaal niks
van gebakken.
Bij GroenLinks hopen ze bijvoor
beeld vurig dat het Jesse Klaver-ef
fect ook tot veel meer extra raadsze-
tels leidt. Andersom geldt dat een
partijleider die onder vuur ligt, de
verkiezingen voor de lokale afdelin
gen flink kan verpesten. Dat is waar
schijnlijk ook de reden dat een aantal
PvdA-afdelingen er ditmaal voor
heeft gekozen onder een andere
naam aan de verkiezingen mee te
doen.
Wie ontevreden is over de landelijke
politiek, of spijt heeft van zijn stem
in 2017, moet met een beetje pech
nog 3,5 jaar wachten voordat er een
nieuwe Kamer gekozen kan worden.
Lokale verkiezingen zijn een probaat
middel om een proteststem te laten
horen. En de geschiedenis leert dat
partijen niet zelden het signaal van
de kiezer oppikken, zeker wanneer
de uitslag tegenvalt.
In 2006 zag WD-leider Jozias van
Aartsen in de uitkomst van de raads
verkiezingen reden om op te stappen.
Hij maakte daarmee de weg vrij voor
Mark Rutte, die inmiddels bezig is
aan zijn derde kabinet. In 2010 was
het Agnes Kant die het veld ruimde
bij de SP. Zij werd opgevolgd door
Emile Roemer.
De EU-president verzekerde de
Ierse premier Varadkar opnieuw
van zijn steun. „Het vermijden van
een harde grens tussen Ierland en
Noord-lerland is geen zaak tussen
de Ieren en Britten, maar tussen de
EU-27 en de Britten", aldus Tusk.
Hij waarschuwde May dat zij niet
moet denken verder te kunnen on
derhandelen zonder voortgang op
dit voor Brussel cruciale punt.
Eind vorig jaar werden Londen en
Brussel het eens over een formule
die op dat moment toereikend was:
er zou geen 'harde' grens komen,
met slagbomen en douaneposten,
tussen de twee Ierlanden. Maar
daarna bleef elke voortgang aan
Britse zijde weer uit. Daarom legde
Europees toponderhandelaar
Michel Barnier vorige week zijn op
lossing op tafel: een nieuwe han-
delsgrens dwars door de Ierse Zee,
tussen Noord-lerland dus en de rest
van het Verenigd Koninkrijk.
Vastlopen
May was er als de kippen bij om die
oplossing te verwerpen. „Dat mag,
maar dan verwacht ik wel dat ze
snel een andere oplossing voor
stelt", aldus Tusk. Waarna
hij dreigde dat anders het hele
brexit-proces kan vastlopen.
Tusk was in Ierland om zich voor
te bereiden op de eerstvolgende top
van staats- en regeringsleiders, over
twee weken. Hij benut zijn rondreis
langs de lidstaten kennelijk om de
druk op Londen geleidelijk aan op
te voeren. In Luxemburg
waarschuwde hij
woensdag al dat er
voor de Britten niet
meer in zit dan een
vrijhandelsverdrag,
naast blijvend goede
samenwerking op
niet-economische
onderwerpen als ter
reurbestrij
ding,
buitenlands beleid en defensie. De
Britten krijgen economisch geen
voorkeursbehandeling en ook geen
toegang tot delen van de interne
markt die Londen goed uitkomen.
De positie van de 27 resterende
lidstaten blijft, soms tot hun eigen
verbazing, opvallend eensge-
zind.
Parlementsonderhande-
li
laar Guy Verhofstadt pre-
senteerde deze week een
ontwerpresolutie van het
parlement (stemming:
volgende week) die de posi
tie van de EU-27 verder on
dersteunt. Zo weigert het par
lement, net als Barnier, een on-
1 derscheid te aanvaar-
deling van EU-burgers die nu al in
het Verenigd Koninkrijk wonen en
burgers die zich er eventueel nog
vestigen in de overgangsperiode
tussen eind maart volgend jaar en 1
januari 2021. Ook is Europa eensge
zind dat die overgangsperiode niet
langer dan 18 maanden mag duren.
Krachtproef
May mag eruit afleiden dat de toon
in Brussel verhardt. „De klok tikt
door", zo heeft Barnier al herhaal
delijk gewaarschuwd, en hij wil dit
najaar, uiterlijk in november, een
akkoord. Door het trage tempo als
gevolg van de onderlinge Britse
verdeeldheid, wordt het een steeds
grotere krachtproef die datum te
halen.
vrijdag 9 maart 2018
Laurens Kok
ft
DEN HAAG GAAT
ER NIET OVER!
PARTIJLEIDERS
STAAN NIET OP HET
STEMBILJET
LOKALE PARTIJEN
HEBBEN WEER HET
NAKIJKEN
LEG MAAR EENS UIT!
Jesse Klaver
(GroenLinks), Sybrand
Buma (CDA) en Lode
wijk Asscher (PvdA)
tijdens een eerder
debat voor NPO
Radio 1. foto anp
In de kleinste ge
meenten ontvangt
een raadslid 250 euro
per maand.
KIEZERS VOLGEN DE
LANDELIJKE TREND
LOKALE UITSLAGEN
KUNNEN DE PARTIJ-
KOERS BEÏNVLOEDEN
Als Londen niet snel zorgt voor
een fatsoenlijke oplossing voor
de grens tussen Ierland en
Noord-lerland, kan het hele
brexitoverleg vastlopen. Dat zei
Europees raadsvoorzitter
Donald Tusk gisteren in Dublin.
Frans Boogaard
Brussel/Dublin
EU-president Donald Tusk. fotoepa
