BUITEN
Franse
botten
zu
14 ZE
zv
De gemeente
Middelburg wil een
bedrijventerrein
aanleggen op een kavel
langs de Trekdijk bij
Nieuw- en Sint Joosland.
Het dorp is tegen.
Tijd voor een objectieve
wandeling door bedreigd
gebied.
^Banaf het parkeerterrein
m bij het - helaas - gesloten
wegrestaurant de Roode
Leeuw bij Nieuw- en Sint
Joosland gaat de wande
ling in zuidwestelijke richting, het
bordje naar theater De Wegwijzer
volgend. Dorp en theater zijn links
van de route, een eindje verder aan
dezelfde kant staat de molen en ver
der daarachter ligt de industrie van
Vlissingen-Oost. Rechts is een dijkje
met daarachter de Weizichtweg. Iets
verder raast het verkeer over de snel
weg. Dit dorp ligt ingeklemd tussen
wegen en industrie.
Iets verder gaat de route wat om
hoog en komen we óp het dijkje waar
we zojuist langs liepen. Vanaf hier
Kijk, hier heb je
vrij zicht op het
dorp. Dit is
ruimte! Moetje
hier dan
bedrijven
zetten?
heb je goed zicht op Middelburg:
woonwijk Mortiere, het hotel van
Van der Valk en het Zep-terrein met
de herkenbare gele gebouwen. Het
dijkje buigt naar links en dan staan
we opeens voor het 'bedreigde ge
bied': de kavel landbouwgrond tus
sen de Trekdijk en de snelweg. Hier
moet, als het aan het college van B en
W van Middelburg ligt, een bedrij
venterrein komen.
Tja, waarom eigenlijk niet? Het is
een stuk grond waaraan op een win
terse, kale dag als vandaag niet veel te
beleven valt. Saaie klei. Erachter de
snelweg en de Mortiere, aan dat uit
zicht valt ook weinig te verpesten.
Maar toch... De Trekdijk is wel een
móóie dijk, blijkt als we onze weg er
over vervolgen. Bovenop de dijk is
een wandelpad van Wandelnetwerk
Zeeland. Dan wandel je in het groen
met links zicht op het oude Welzin-
gepoldertje. En onderaan de dijk
staat de Zonnehoeve, waarvan de fa
milie Van Sluijs een mooie plek heeft
gemaakt. Moet je hier dan lelijke
loodsen neerzetten?
'Nee!', zegt Nieuwlander Willem
Staat. Hij doet alles op de fiets en
komt vaak over de Trekdijk. Ook nu.
Hij is fel tegenstander van het plan
om hier een industrieterrein aan te
leggen. Staat houdt op Facebook een
actie: op werkdagen plaatst hij steeds
een andere foto van het betreffende
stuk grond aan de Trekdijk en zet
daar teksten bij als 'Dit komt nooit
meer terug als een meerderheid van
de Middelburgse gemeenteraad in
stemt met een industrieterrein'. Hij
hoopt hiermee de Middelburgers tij
dens de gemeenteraadsverkiezingen
op 21 maart te laten stemmen op een
tegenpartij. De actie loopt als een
trein; de berichten worden vaak ge
deeld. „Het is het enige wat ik doe te
gen de plannen en het is een simpele
actie, maar ik móet iets doen, ik moet
iets laten horen. Het dorp is al inge
sloten door wegen en industrie. Het
is genoeg!"
Maar ja, wat moet de gemeente dan
met deze grond? Nu wordt het nog
verpacht als landbouwgrond, maar
bedrijven leveren natuurlijk meer op.
Staat: „De gemeente had die grond
nooit moeten kopen. Het is begrijpe
lijk dat ze er rendement op wil heb
ben, maar het gaat niet gebeuren."
Staat loopt mee naar de westhoek
van het stuk grond, achter een boer
derij langs ('die moet dan ook weg'),
om te laten zien waarom het hem zo
aan het hart gaat. „Kijk, hier heb je
vrij zicht op het dorp. Dit is ruimte!
Moet je hier dan bedrijven zetten?
Alles moet altijd bij Nieuw- en Sint
Joosland. Volgend jaar bestaat de
dorpsvereniging 50 jaar. Die is opge
richt uit protest tegen de plannen om
met oud vuilnis de haven van
Nieuwland te dempen. Dat is niet
doorgegaan. We zijn nog steeds een
dumpplaats. Achter de schutting: dat
is hier. Nu is het genoeg."
UIT DE ZEEUWSE KLEI
Het aardige van archeologie
en historische landschaps
beleving is dat je vaak spo
ren uit verschillende perioden bij
elkaar aantreft. Zo'n plek blijft
zelfs interessant als de meeste spo
ren verdwenen zijn.
Zoals de hofstede Nieuw Erve
ten noordwesten van Ritthem.
Hier lag in de middeleeuwen een
gehucht met een kerk en een kas
teel. De kerk verdween in 1572-
1574, toen de Geuzen over Walche
ren zwierven en probeerden Mid
delburg te veroveren. Het puin van
de kerk werd gebruikt voor onder
houd van zeeweringen en verhar
ding van wegen. De resterende
funderingen zijn opgegraven in
1925. Op het kasteel woonden de
bezitters van de heerlijkheid. Het
is gesloopt omstreeks de Franse
tijd (1795-1813/14), de hofstede
kwam ervoor in de plaats. Bij het
kasteel lag vroeger ook een 'vlied
berg'; een aarden bergje dat waar
schijnlijk de voorganger was van
het kasteel. Zulke bergjes of'mot-
tes' waren de basis van mottekas-
telen. Dit waren bouwsels van
aarde en hout, met een toren op
het bergje en een voorhof voor
agrarische en andere opstallen. Er
lag meestal ook een gracht om
heen. Met de aarde van het bergje
van Nieuwerve is later weer de
gracht van het voormalige kasteel
gedempt.
De Middelburgse arts en oud
heidkundige J.C. de Man heeft aan
het eind van de 19de eeuw veel on
derzoek naar de Zeeuwse vlied
bergen gedaan. In zijn tijd was de
berg van Nieuwerve nog zo'n zes
meter hoog en 'van boven plat ge
maakt'. In een sloot in de nabij
heid van de berg waren ook sinis
tere vondsten uit een latere peri
ode aangetroffen, noteerde De
Man. Het waren botten van Franse
soldaten, gesneuveld bij het ver
nietigende Engelse 'bombarde
ment' op Vlissingen in augustus
1809.
De Fransen brachten hun ge
wonden naar de hofstede en ver
bonden ze met afgescheurde gor
dijnen, 'terwijl de bewoners op
den berg naar den kogelregen
stonden te kijken'.
AFSTAND 4,2 km
Nieuw- en
St. Joosland
Middelburg
Oudedorp
Twüteir. Staat tooi*
donderdag 8 maart 2018
Door bedreigd gebied
Carla van de Merbel
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
een rondje bij
Nieuw- en Sint
Joosland.
-Willem Staat,
dorpsbewoner
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Jan J.B. Kuipers
Prent naar J. Jelgerhuis (1770-
1836) van het bombardement op
Vlissingen in 1809.
Roode Leeuw ligt
elzin9edijk
van Nieuw-
er er> molen.
,et komen.
industrie
,com/©Andes
