k
VOOR
IE
r
Ziekenhuizen willen af van stortvloed keurmerken
Schapenhouders willen einde aan beschermde status wolven
10
In Limburg zijn afgelopen weekend elf lammetjes
doodgebeten door een wolf, vermoeden de eigenaars. De
schapenhouders eisen ingrijpen van de politiek. „Ik durf niet
meer in het donker naar mijn dieren."
Doodsbang is hij. Sinds Boudewijn
Kooijman uit het Limburgse Ber
gen zondagochtend bij een van zijn
koppels schapen aankwam, en daar
zeven dode en aangevreten lamme
tjes aantrof, durft hij bijna niet
meer bij zijn kuddes te gaan kijken.
Het bloed, de chaos, de mekke
rende lammeren die nog wel le
ven. „Het is echt een drama."
Drie weken eerder was er ook al
'een bijtincident', al overleefden
zijn schaapjes het toen wel. „Maar
ze zijn ontzettend geschrokken.
Van de stress is een aantal schapen
vervroegd gaan lammeren."
Ofhet daadwerkelijk een wolfis
die zijn kudde heeft aangevallen, is
onderwerp van onderzoek. Kooij
man wil die uitslag afwachten
voordat hij conclusies trekt. Maar
eigenlijk weet hij het wel zeker. Iets
verderop, in Lottum, ook in het
grensgebied met Duitsland, was
het een dag eerder ook raak. Vier
dode lammetjes trof collega-scha
penhouder Van
de Laak aan, op
zaterdagoch
tend. Een
vijfde dier was
ernstig ver
wond.
Maandag
avond ging Van
de Laak opnieuw
bij de stal kijken, om
te zien hoe zijn drach
tige schapen erbij liepen.
Hij stond oog in oog met een
wolf, die vermoedelijk was terug
gekeerd naar de plaats delict, meldt
platform Nowolvesnl. Van de Laak
is bang en geschokt. „Ik weet niet
wat ik moet doen, en durf niet meer
in het donker naar mijn schapen.
Terwijl ze hoogdrachtig zijn en
zorg nodig hebben."
Ook Kooijman slaapt er niet meer
van. „Ik heb op 30 locaties schapen
lopen. Het is ondoenlijk om die al
lemaal te beschermen. Ik heb geen
grote stal waar ze met zijn allen in
Het is ondoenlijk al
mijn schapen te
beschermen. Ze
lopen op 30 locaties.
Ik kan het gewoon
niet meer aan
kunnen. Ze lopen wel achter
schrikdraad, maar daar springen die
wolven zo overheen. Als ik nu mijn
ronde maak, ben ik telkens weer
bang wat ik aantref."
Voor het eerst heeft hij een jon
gen aangenomen om hem te hel
pen. „Daarvoor deed ik alles alleen.
Maar ik kan het gewoon niet meer
aan. De politiek moet ingrijpen, het
liefst vandaag nog. De bescherming
van wolven moet opgeheven wor
den. Of er moeten no wolf zones ko
men, of ze individueel afschieten."
Bij het meldpunt Wolven in Ne
derland, dat streeft naar 'conflict-
arm samenleven met wolven', be
grijpen ze de emotie van Kooijman,
zegt woordvoerder Leo Linnartz.
Van een ding is hij in elk geval over
tuigd: de wolf loopt rond in Neder
land. „Het aantal meldingen is
hoog. Er komen er dagelijks een
tiental binnen. Meestal zichtmel-
dingen, soms met een foto. Als de
ene weg gaat, is er meestal alweer
een andere aangekomen."
Het meldpunt krijgt ook 'bijt-
meldingen' binnen, meestal bij
schapen. „Het is niet altijd meteen
duidelijk of die van wolven afkom
stig zijn, het kan ook van een hond
zijn. Als we vermoeden dat het om
een wolf kan gaan, laten we dna-
onderzoek uitvoeren."
Dat gebeurt door Wageningen
Environmental Research. „Sinds
begin vorig jaar is de aanwezigheid
van vijf wolven officieel vastge
steld", zegt woordvoerder Bert Jan
sen. „Er zijn in die tijd twee of drie
gevallen aangetoond waarbij dieren
zijn doodgebeten door wolven." Of
ook de twee gevallen van dit week
end, in Limburg, het werk is van
wolven, is in onderzoek.
Mochten wolven het hebben ge
daan, dan hebben de schapenhou
ders recht op schadevergoeding.
Die afspraak staat vastgelegd in het
wolvendraaiboek, opgesteld door
overheden en belangenorganisa
ties. In dat draaiboek is ook zwart
op wit gezet dat de wolf niet afge
schoten mag worden: het is een be
schermde diersoort.
Eerste hulp
Platform Nowolvesnl en boerenor-
ganisatie LTO schapenhouderij zijn
in overleg om een werkgroep te
vormen om eerste hulp te bieden
aan dierhouders na een aanval door
wolven, en schade door wolven vast
te leggen. Nu wordt deze informa
tie niet centraal geregistreerd.
Linnartz van Wolven in Neder
land probeert de schade te relative
ren. „De meeste dode schapen zijn
nog altijd het werk van honden,
met de vos op nummer twee en de
wolf ver daarachter op drie." En, an
dersom: „De uitwerpselen van wol
ven zijn in Duitsland grondig on
derzocht. 95 procent van hun voed
sel bestaat uit reeën, edelherten,
wilde zwijnen, hazen en konijnen.
Schapen vormen maar 1 of 2 procent
van hun voedsel. Maar die andere
slachtoffers zien wij niet, dat ge
beurt in de natuur."
Volgens Linnartz zijn aanvallen
op schapen 'uitstekend te voorko
men' met een goede afrastering
met schrikdraad. „Wolven probe
ren in eerste instantie altijd onder
de afrastering door te kruipen. Als
ze dan een stroomstoot krijgen, le
ren ze het wel af."
Het roze lintje voor goede borst-
kankerzorg, het groene vinkje voor
de stomazorg, de pluim voor ferti-
liteitszorg. In totaal bestaan er 90
van deze keurmerken, lintjes of
pluimen voor ziekenhuizen en in
stellingen. Deze zijn meestal af
komstig van patiëntenverenigingen
die zo aangeven dat de zorg voor de
groep patiënten die zij vertegen
woordigen, op orde is.
Maar juist omdat het er zo veel
zijn, leveren de keurmerken vooral
nadelen op, vinden de ziekenhui
zen. Jaarlijks zijn artsen en andere
medewerkers honderden uren
werk kwijt om alle administratie
voor deze lintjes in te vullen. Alleen
bij het Franciscus Gasthuis kost dat
al 1,2 miljoen euro per jaar, heeft de
raad van bestuur van dit ziekenhuis
becijferd.
De Rotterdamse ziekenhuizen
willen er dan ook vanaf. „We heb
ben respect voor bijvoorbeeld de
Borstkanker Vereniging Nederland
die het initiatief heeft genomen
voor het roze lintje", zegt Joke
Boonstra, lid van de raad van be
stuur van het Erasmus MC en lid
van het bestuur van de Rotter
damse Zorg, de koepelorganisatie
Hoe minder wij
hoeven te registeren,
hoe meer tijd wij
kunnen besteden
aan de patiënt
van alle ziekenhuizen en zorgin
stellingen in de Maasstad. „Het
heeft effect gehad. De zorg voor
deze patiënten is op de kaart gezet."
Maar inmiddels zijn de lintjes een
last, vinden de Rotterdamse zie
kenhuizen. „Hoe minder wij hoe
ven te registeren, hoe meer tijd wij
kunnen besteden aan de patiënt."
Daarnaast hebben vrijwel alle
ziekenhuizen inmiddels een roze
lintje. Boonstra: „Dus patiënten
kunnen hun keus er niet meer op
baseren." De ziekenhuizen willen
een of twee keurmerken, die over
de zorg in het hele ziekenhuis gaan,
overhouden.
Minister Hugo de Jonge (Volks
gezondheid, CDA) begrijpt de
wens om te stoppen met de meeste
keurmerken. „Het is een interes
sant idee", zei hij gisteren bij een
bijeenkomst van zorginstellingen
in Rotterdam. „Deze keurmerken
zorgen inderdaad voor veel admini
stratieve lasten."
De ziekenhuizen willen met de
patiëntenverenigingen en zorgver
zekeraars om tafel om het afschaf
fen van de keurmerken te bespre
ken. „Het vereist veel uitleg", reali
seert Boonstra zich. „Want de zorg
is op orde, ook al hebben we geen
keurmerk meer."
Borstkankervereniging Neder
land zou het jammer vinden als de
ziekenhuizen stoppen met het roze
lintje. „De patiënt mist dan moge
lijk belangrijke informatie om te
kiezen voor een bepaald zieken
huis", zegt projectleider Carol Ri
chel. „Daarnaast zorgt het lintje
voor een prikkel voor ziekenhuizen
om patiëntgericht te werken."
donderdag 8 maart 2018
GO
Kijk op onze site bij /video
Boudewijn
Kooijman
over zijn
angst voor
de wolf.
Sander van Mersbergen
Bergen
- Boudewijn Kooijman,
schapenhouder
BANG
BOZE WOLF
Ziekenhuizen en instellingen in
Rotterdam willen, als eerste in
Nederland, af van de talloze lint
jes en keurmerken voor de zorg
die zij bieden. Het levert teveel
administratie op en kost de zie
kenhuizen daardoor enorm veel
tijd en tonnen aan geld.
Marjolein Kooyman
Rotterdam
-Joke Boonstra, Erasmus MC
