jankten de ogen uit hun kop. Ikke nie,
pfïïF. Mijn emoties zaten vast. Ik voelde
niets. Het kwam er niet uit. Er zaten jaren
tussen het inzicht verwerven 'wat is er
met mij aan de hand' en dat laten zakken.
De heftigheid van worden verpletterd
onder zeer grote emoties had ik tot op dat
moment nooit meegemaakt. Niet op zo'n
ondermijnende manier. Of zo lang. Het
was kut. Ik ga er niet stoer over doen."
„Totaal niet. Ik vermoedde natuurlijk wel
dat het, ongeacht de reacties, een effect
op me zou hebben. Ik was er theoretisch
van op de hoogte dat dit zou gebeuren.
Maar ik kon niet inschatten hoe dat zou
zijn. En ik kon er niet te lang bij stilstaan,
want anders had ik het misschien niet
gedaan.
Ik wist dat er op misbruik een taboe
rust, maar het is nog veel groter dan ik
dacht. Dat heeft me geschokt. Ik denk dat
dit komt doordat we allemaal een vader
hebben, of er een zijn. Sommige mensen
hebben op sociale media geroepen dat
het een stunt was om mijn boek te verko
pen. My God, hoe cynisch kan een mens
zijn? Choquerend."
„Vrienden zeiden: is dat wel slim? Maar
ik besefte allereerst dat het voor mijn per
soonlijke evolutie een buitengewoon
slechte zaak zou zijn om te liegen op vra
gen die onontkoombaar zijn als je een tri
logie schrijft met incest als thema. Naast
de andere thema's trouwens. Het gaat in
mijn boeken altijd over de schaduwen die
je verleden werpen, en misbruik is daar
een deel van. Ik had kunnen liegen, dat
was mijn goed recht geweest. Mensen
mogen dat voor zichzelf beslissen. Maar
dat zou betekenen dat ik dat geheim de
rest van mijn leven zou moeten mee
dragen, want ik kan niet zeggen 'neuh,
neuh' en zes jaar later: eigenlijk is het
toch mijn verhaal. Dan moet je zwijgen.
En dat zou impliceren dat ik zelf de
schaamte zou blijven dragen voor wat mij
is aangedaan. Dat is fundamenteel on
juist! Het zou mij hinderen me te bevrij
den van dat grote trauma dat mij als
volwassene op zoveel manieren heeft
bepaald. Dat was ik zó beu.
En ik had gemerkt wat het kan beteke
nen als je bereid bent te spreken. Ik
schrijf een boek om het taboe rond incest
te doorbreken, om te verduidelijken hoe
complex dat is, hoeveel consequenties
het geeft, niet alleen voor het slachtoffer
maar voor de hele omgeving en dan ga ik
zelf dat taboe in stand houden? Zo'n
soort schrijver wil ik niet zijn.
Ik vind het wel vervelend dat het uit
straalt naar Het beste wat we weten. Som
mige mensen durven het eerste deel van
de trilogie niet te lezen omdat ze denken
dat het mijn persoonlijk verhaal is. Nee
dus. Ik schrijf met grote autoriteit over
seksueel misbruik omdat ik uit eigen er
varing weet wat het is én omdat ik er veel
research naar heb gedaan. Alleen zo kom
ik los van mijn eigen verhaal."
„Het gaat niet om de aanschouwelijke
details. Die zijn onduidelijk. Ik heb geen
keihard, voor een rechtbank steekhou
dende bewijzen. Dat is bijna nooit het
geval. Maar ik weet welke sfeer er in een
gezin hangt waar het gebeurt, tot in detail
hoe zich dit manifesteert in een volwas
sen leven. Dat gebruik ik om een boek te
schrijven. Ik probeer in het hoofd van het
personage te wonen."
„Secundaire bewijzen. Mensen moeten
niet denken: als jij het allemaal niet weet,
kan het mij óók zijn overkomen. Er moet
een lange reeks van voorwaarden zijn
vervuld, voor je in die richting mag
denken."
„Het zijn nog altijd fenomenale verkopen
waarvoor ik blij en dankbaar ben. Deze
roman heeft meerdere thema's, en een
ervan slaat op misbruik. Lucas besluit
midden in zijn leven stil te staan en zich
de vraag te stellen: wat klopt er wel en
wat niet? Die beweging maken we op een
gegeven moment allemaal. Het boek
draait om het leven zelf, en ik vind het
jammer als mensen denken dat de gore
details je vanaf bladzijde 16 tegemoet
spetteren.
Door alle reacties heb ik de volgorde
van mijn trilogie omgedraaid. Ik wilde in
het tweede deel het perspectief kiezen
van het slachtoffer dat op latere leeftijd
na veel gesputter tot het onontkoombare
inzicht komt dat misbruik de verklaring
is voor alles. Het derde boek zou vanuit
het standpunt van haar ouders komen."
„Het is getrouwer aan hoe de samenle
ving kijkt naar slachtoffers. Vanuit een
kritische, wantrouwende blik, vanuit
ontkenning. Dat is een pijnlijk inzicht. Ik
gebruik dat in de boeken. Ik denk dat het
zo juister is."
„Ja, een zeer groot thema in mijn werk,
en in de wereld. En zéér schadelijk. Als
kinderen aanvoelen dat een vader
Dus je zag niet aankomen wat je
publieke openbaarmaking met je zou
doen?
Heeft niemand je gewaarschuwd:
zou je het wel doen?
Lezers verwachten misschien jouw
verhaal met de details.
Je gebruikt wel een aantal van de
107 aanwijzingen die je hebt ver
zameld om tot het besluit te komen
dat je slachtoffer van incest bent
geweest.
Van je nieuwste boek worden minder
exemplaren verkocht dan je zou
verwachten op grond van eerdere
verkoopcijfers. Mensen vinden
incest misschien te zwaar of te
moeilijk? Hoofdpersoon Lucas zegt
ergens: een slachtoffer vraagt je om
iets te doen, al was het maar je
inleven in zoiets huiveringwekkends,
terwijl een dader je juist vraagt niks
te doen, en we doen allemaal liever
niks.
Wat maakt die andere volgorde uit?
Mensen haken misschien gemakke
lijker aan bij dat andere thema uit je
boeken: kinderen die op allerlei
manieren voor hun ouder of ouders
hebben moeten zorgen, omdat hun
vader of moeder de rol van volwas
sene niet pakte.
121 zaterdag 3 maart 2018