8
BREXITSPEECH SPANNING LOOPT OP
Premier Theresa May staat voor een onmogelijke
opgave. Zij moet vandaag duidelijkheid geven over de
brexit. Maar wat zij ook zegt, ze zal het nooit goed doen.
De Britten
proberen
nog steeds
de krenten
uit de pap
te halen.
Pure illusie
1
Aan alle kanten
wordt er aan The
resa May getrok
ken over de brexit:
de Europese Unie
wil duidelijke
keuzes en gede
tailleerde plannen, de oppositie in
het Lagerhuis wil een andere koers
en binnen haar eigen Conservatieve
partij staan de hardliners en de voor
standers van een zachte brexit lijn
recht tegenover elkaar.
Na maanden van chaos en einde
loos getreuzel worden vandaag dui
delijk omlijnde plannen verwacht
van Theresa May in haar 'brexit-
speech'. Vriend en vijand, in Londen
en in Brussel, spitsen vandaag de
oren bij haar 'scheidingsvoorstel' aan
de Europese Unie.
Op dit moment is de Noord-Ierse
grens het grootste probleem in de
onderhandelingen. May heeft harde
brexitplannen: ze wil uit de interne
markt en de douane-unie. Maar hoe
ze dat wil combineren met haar be
lofte de grens tussen Ierland en
Noord-Ierland open te houden, dat is
al sinds het begin van de onderhan
delingen niet duidelijk.
Het geduld van de Europese Com
missie met het Britse getreuzel bleek
deze week op: de onderhandelings
machine in Brussel publiceerde een
wettelijke ontwerptekst van de
scheidingsovereenkomst, 120 pa
gina's dik. Daarin staat onder meer
dat Noord-Ierland een speciale status
krijgt als er geen andere oplossing
voor het grensprobleem wordt ge
vonden. May reageerde als door een
adder gebeten en veegde het direct
van tafel. „Hier zou geen enkele
Britse premier mee akkoord gaan",
zei ze kwaad. „Ik ga kristalhelder aan
Jean-Claude Juncker uitleggen dat dit
nooit gaat gebeuren." Als Noord-Ier-
land binnen de douane-unie blijft en
de rest van het Verenigd Koninkrijk
niet, dan loopt er feitelijk een harde
grens binnen Brits grondgebied.
Opstand
Maar wat Theresa May dan wel wil,
en hoe ze dat gaat regelen, dat is zelfs
voor haar eigen partijgenoten de
vraag. May staat ook in eigen gelede
ren voor het blok: hoe meer details ze
geeft over haar plannen, hoe groter
de kans is dat er een opstand ontstaat.
Al maanden woedt in de Conserva
tieve partij een machtsstrijd. Aan de
ene kant staan de brexiteers: een
groep luidruchtige, invloedrijke poli
tici die een keiharde scheiding willen
onder aanvoering van ministers als
Boris Johnson (Buitenlandse Zaken)
en de populaire backbencher Jacob
Rees-Mogg. Daartegenover staat een
grotere groep parlementariërs, die
voorstander is van een zachtere
brexit. Daartoe behoort onder meer
de minister van Financiën, Philip
Hammond. De tweestrijd maakt
May's eigen positie ontzettend zwak:
van enig overwicht lijkt geen sprake.
Beide vleugels lijken niet naar haar te
luisteren en presenteren in media-
optredens doodleuk hun eigen visies
over de brexit. En, ja de mislukte ver
kiezingen in juni, waarbij May haar
meerderheid verloor, is ze in het par
lement ook nog afhankelijk van de
gedoogsteun van de Noord-Ierse
DUP. Voor hen is een speciale status
voor Noord-Ierland sowieso onbe
spreekbaar.
De afgelopen tijd is premier May
vooral bezig geweest om haar eigen
kabinet op één lijn te krijgen over de
te varen koers. Maar of die voorstel
len überhaupt te verkopen zijn in
Brussel, dat lijkt van later zorg. Toen
ze vorige week haar belangrijkste
ministers ontving in haar buitenhuis
Chequers om haar brexit-ambities
uiteen te zetten, leken de kampen
binnen de conservatieve regering
even tevreden. Maar Europese Com
missievoorzitter Donald Tusk re
ageerde direct scherp op de gelekte
plannen.„Pure illusie", zei Tusk. „De
Britten proberen nog steeds de kren
ten uit de pap te halen."
Douane-unie
Labourleider Jeremy Corbyn ver
hoogde de druk op May deze week
nog eens verder door bekend te ma
ken dat de oppositiepartij wel in één
douane-unie wil blijven na de brexit.
Dit om import en export zo makke
lijk mogelijk te houden en te voorko
men dat er handelstarieven moeten
worden geheven. Daarnaast is het
volgens Corbyn zo makkelijker het
grensprobleem tussen Ierland en
Noord-Ierland op te lossen. Deze
koerswijziging is duidelijk ook een
politieke zet, want Corbyn weet ui
teraard dat er een groep Conserva
tieve parlementariërs is die deze
zachte brexitplannen steunt. Labour
wil in april een motie indienen over
het lidmaatschap van een douane
unie na brexit. Als May die stem
ming verliest doordat een deel van
haar eigen parlementariërs gaat mui
ten, dan kan dat weieens haar poli
tieke einde betekenen. En dan staat
Corbyn klaar om nieuwe verkiezin
gen te eisen, en, zo hoopt hij: uitein
delijk zelf premier te worden.
Maandag begint een nieuwe on
derhandelingsronde tussen het Ver
enigd Koninkrijk en de Europese
Unie. Duidelijk is dat de sfeer na
deze bewogen brexitweek al behoor
lijk verziekt is, dat er enorme ver
schillen in visie zijn, en dat er over
elke komma gevochten gaat worden.
Beide partijen hebben nog drie we
ken om tot elkaar te komen: op de
EU-top van 22 en 23 maart moet de
scheidingsovereenkomst worden ge
tekend. Theresa May moet daarom
vandaag met de billen bloot maar zij
staat voor een onmogelijke opgave.
Wat zij ook zal zeggen, zij zal het
nooit goed doen. De verdeeldheid
groeit haar boven het hoofd.
vrijdag 2 maart 2018
GO
Theresa May kan
het niet goed doen
Suse van Kleef
Londen
DonaldTusk,
voorzitter Europese
Commissie
L" V m
Donald Tusk en Theresa
May hadden gisteren nog
overleg in de ambtswoning
van de Britse premier, fotqafp
