Britse expert: extreemrechtse terreur rukt op
5
Hij was een
opvallend
figuur,
door zijn
uitstraling
en lengte
De reacties
op zijn dood
tonen dat
homofobie
nog volop
bestaat
Bovendien speelde hij fantastische
hoofdrollen in het schooltoneel." Or-
lando schreef gedichten, vertellen
zijn vrienden, las bijna elke dag een
boek, schreef vaak brieven. En hij
voerde lange discussies. Over politiek
en economie, maar ook over thema's
die hem persoonlijk raakten: homo
seksualiteit en discriminatie.
Zijn plotselinge dood ontlokt in
het hele land discussies over juist die
onderwerpen. „Omdat zijn dood en
de reacties daarop laten zien dat ho
mofobie nog volop bestaat", zegt pu
blicist Manju Reijmer. Op sociale
media zag hij gisteren talloze berich
ten met de strekking: die jongen
zocht het gevaar wel op door met on
bekende volwassenen te daten.
„Maar dat is normaal gedrag voor
een homoseksuele tiener", zegt Reij
mer. „En weet je waarom we dat in
het geniep doen, en in het donker?
Omdat als je bij daglicht hand in
hand over straat loopt, je óók een ri
sico neemt. Dat je wordt uitgeschol
den, of mishandeld. Ik sprak als tie
ner ook 's avonds met onbekenden af,
en ik wist dat ik risico's nam. Maar ik
wilde ook gezoend worden, en seks
hebben, net als mijn leeftijdsgeno
ten. Daar had ik risico's voor over."
Gaybars
Olave Basabose, die de herdenking
van gisteravond organiseerde: „Voor
lhbt-jongeren zijn er veel te weinig
plekken waar ze contacten kunnen
leggen en genegenheid vinden. Dan
kom je als tiener terecht in de scene
van gaybars en Grindr. Er is geen vei
lige plek voor deze jongeren. En al die
jongeren denken nu: hoe kan ik nog
veilig in contact komen met mensen
die hetzelfde willen als ik? En
waarom roepen mensen nu ook nog
dat Orlando het eigenlijk over zich
zelf heeft afgeroepen? Wat zegt dat
over onze samenleving?"
Orlando was al jaren uit de kast.
Volgens zijn vrienden was zijn ho
moseksualiteit 'algemeen bekend en
door iedereen geaccepteerd'. Ook
door zijn moeder. Wat zij echter niet
wist, is dat haar zoon sinds zijn vijf
tiende regelmatig afsprak met onbe
kende mannen die hij kende via ho-
modatingapps als Grindr. „Heel ver
schillende types", volgens zijn harts
vriendin Noha. Meestal ouder maar
'geen 50 of zo'. Als Orlando een date
had, dan zei hij tegen zijn moeder dat
hij bij Noha of een van zijn andere
vriendinnen was. „Hij liet ons dan al
tijd weten dat hij het smoesje had ge
bruikt en met wie en waar hij af-
Voor lhbt-
jongeren
zijn er veel
te weinig
plekken om
contacten
te leggen
sprak." Iedereen wist dat hij op man
nen viel, en toch sprak Orlando stie
kem met ze af. Waarom? „Omdat ie
dereen weet dat online dating risico
vol is", zegt Noha. „Zijn vrienden
hebben hem daarvoor gewaar
schuwd en zijn waarschijnlijk zijn
moeder ook. Maar hij wilde toch af
spreken."
Daar is niks bijzonders aan, zegt
ook Philip Tijsma van het COC.
„Deze jongen zocht geen gevaar,
maar contact en liefde", zegt Tijsma.
„Zoals veel jongens van die leeftijd."
Dat hij daar op internet postuum
kritiek op krijgt, steekt Reijmer, al
verbazen de reacties hem niet meer.
„Het is mijn dagelijkse realiteit van
homofobie en racisme. Een zwarte,
homoseksuele jongen die seksdates
heeft: voor veel mensen is dat ook in
2018 nog iets wat niet in orde is."
Mark Rowley, de hoogste terreur
bestrijder bij de Britse politie, zei
bij zijn afscheidsspeech dat er in
Groot-Brittannië het afgelopen jaar
vier extreemrechtse terreurcom-
plotten zijn opgerold. „De terreur
dreiging vanuit extreemrechts is
groter dan het publiek denkt. Er
zijn veel westerse landen die ex
treemrechtse 'uitdagingen' hebben
en in redelijk veel gevallen zien we
dat die groeperingen contact ma
ken met elkaar en een netwerk op
bouwen."
Voorbeelden wilde Rowley niet
noemen om het lopende onderzoek
niet in gevaar te brengen. Vorig jaar
verbood de Engelse overheid al en
kele extreemrechtse organisaties,
waaronder National Action. Row
ley: „We hebben maandenlang een
hier opgerichte, neo-nazistische or
ganisatie gehad met dezelfde ge
welddadige ambities als andere ter
reurorganisaties. Daar moeten we
ons met ons allen grote zorgen over
maken."
Naast de mislukte plannen kende
Engeland vorig jaar ook vijf wel ge
slaagde aanslagen door extreem
rechtse militanten. Zo reed een
man met een busje in op moskee-
We zien dat die
groeperingen een
netwerk opbouwen
gangers in Londen; de dader had
een hekel gekregen aan moslims
nadat hij op internet veel extreem
rechtse artikelen had gelezen.
De Nederlandse NCTV (Natio
naal Coördinator Terrorismebe
strijding en Veiligheid) signaleert
ook een 'toegenomen rechtsterro-
ristische dreiging in diverse wes
terse landen, waaronder Duitsland
en de VS, zo meldde de dienst eind
2017 in het Dreigingsbeeld Terro
risme. Dat beeld is onveranderd. In
Duitsland werd een militair opge-
pak. Hij wilde een aanslag plegen
en zich daarbij voordoen als een
vluchteling, zodat immigranten de
schuld zouden krijgen.
In Nederland vinden geregeld
vernielingen plaats bij moskeeën
en islamitische scholen. Gisteren
nog werden vier mannen in hoger
beroep veroordeeld tot celstraffen
tot drie jaar voor het gooien van
twee molotovcocktails naar een
moskee. Het gaat volgens de NCTV
bij de meeste groeperingen in Ne
derland vooralsnog om extre
misme en niet om terrorisme.
Identitair Verzet
De dienst ziet ook de internationale
samenwerking. „Men inspireert el
kaar." In het Dreigingsbeeld wor
den onder meer organisaties als Pe-
gida Nederland, Identitair Verzet
en Erkenbrand genoemd.
Zowel de NCTV als de Britse ter
reurbestrijder Rowley constateren
een gelijkenis tussen de propa
ganda en de terreuraanslagen van
jihadisten en extreemrechts.
woensdag 28 februari 2018
GO
Vazle Shairma-
homed zoekt tij
dens de herden
king troost bij een
vriendin, foto frank
DtROO
7"
Arnold Koot,
schooldirecteur
Manju Reijmer
publicist
—Olave Basabose
Extreemrechtse organisaties in
het westen zijn nauwer gaan sa
menwerken. „Ze maken nu een
belangrijk deel uit van de terro
ristische dreiging", stelt een
hoge Britse terreurbestrijder.
Cyril Rosman
Rotterdam/Londen
—Mark Rowley
