GELD&GOED
27
Schenken met de warme hand
Testament Wettelijk ligt de verdeling
van je erfenis al vast, maar met een
testament heb je zelf de regie over je
nalatenschap. Bovendien kun je er
ook andere wensen in vastleggen.
Wat laat je achter, aan
wie, en hoe leg je
dat vast? Het op
stellen van een tes
tament is emotio
neel een heftige taak en voelt boven
dien erg complex, want een notaris
geeft al snel plechtige kriebels. Maar
zonder zo'n notariële akte bepaalt de
overheid de verdeling van je erfenis.
Zes vragen en antwoorden over het
testament.
Zonder testament gaat de erfenis
wettelijk eerst naar de langstlevende
echtgenoot of geregistreerde partner
en in tweede instantie naar bloedver
wanten, te beginnen bij de kinderen.
Als je ook andere mensen of organi
saties in je nalatenschap wilt laten
delen, kun je dat in een testament re
gelen. Denk bijvoorbeeld aan je
vriend of vriendin waarmee je geen
geregistreerd partnerschap hebt, aan
familieleden uit een samengesteld
gezin, maar ook aan vrienden of een
goed doel.
Daarnaast kun je in een testament
wensen rondom je uitvaart vastleg
gen of de zorg regelen voor al wat je
achterlaat - zoals het beheer van een
fonds of de opvang van een huisdier.
Wie neemt de zorg voor de hond of
kat over als het baasje overlijdt?
Volgens het erfrecht wordt de ge
hele erfenis dus eerst toegekend aan
de partner. De kinderen hebben
recht op hun wettelijk erfdeel, maar
krijgen dat nog niet - voor dit bedrag
heeft de partner tot het eigen overlij
den een schuld aan de kinderen.
Heb je geen partner of kinderen,
dan erven de volgende familieleden
in lijn. Bloedverwanten zijn namelijk
in vier opvolgende groepen verdeeld:
1. kinderen, 2. ouders, broers en zus
sen, 3. grootouders en 4. overgrootou
ders.
Zo'n document opstellen zal niet ie
dereen prettig vinden, want het con
fronteert je toch met je eigen sterfe
lijkheid. Maar ingewikkeld hoeft het
niet te zijn. In een testament worden
delen van je bezittingen als 'erfstel
lingen' opgenomen. Die kun je vol
gens jouw bepalingen aan erfgena
men toewijzen.
Een notaris stelt het testament
voor je op en dient het in bij het Cen
traal Testamentenregister (CTR).
Dat is een database waarin te vinden
is of en waar de overledene een testa
ment heeft. Inzage zonder notaris is
niet mogelijk. In het testament leg je
vast wie de executeur is, de aangewe
zen persoon om de uitvoering te re
gelen. Dat kan diezelfde notaris zijn,
maar ook een vriend of familielid.
Notaristarieven zijn vrij en een
richtprijs geven is dus lastig, maar ga
uit van 300 a 400 euro voor een testa
ment. Online vergelijken helpt je
ERFBELASTING
verder - zie bijvoorbeeld degoed-
koopstenotaris.nl - maar goed advies
is belangrijk bij zo'n serieus product.
Maak gebruik van vrijblijvende ge
sprekken, vraag offertes aan of infor
meer in je omgeving naar ervaringen
van mensen met het opstellen vaan
en testament.
Dat kan. Een alternatief voor het tes
tament is een codicil, een gedagte
kend en door de schrijver zelf onder
tekend document dat ook mogelijk
heden biedt om je laatste wensen
vast te leggen. Daarvoor hoefje niet
naar een notaris. Wijzigen is boven
dien simpel: dan schrijf je gewoon
een nieuwe versie en mik je het eer
dere codicil in de prullenbak.
Een voordeel is dat een codicil kos
teloos is, maar het heeft ook beper
kingen. Geldbedragen kun je er na
melijk niet in vastleggen. Een codicil
gaat enkel om de verdeling van spul
len, niet van kapitaal. Daarnaast is
zowel het onterven van nabestaan
den als het aanwijzen van een execu
teur niet toegestaan.
Een ander nadeel is dat een codicil
eenvoudig zoek kan raken, omdat het
niet in een register wordt opgeno
men. Het is zelfs mogelijk dat erfge
namen niet eens van het bestaan we
ten als de nalatenschap moet worden
verdeeld.
In een testament kun je ook opne
men wie er géén aanspraak maakt.
Een uitsluitingsclausule kan bijvoor
beeld voorkomen dat de erfenis bij de
echtgenoot van je kind terecht komt.
Want als die in gemeenschap van
goederen zijn getrouwd, wordt de er
fenis onderdeel van de gezamenlijke
boedel. Dat kan - zeker in geval van
scheiding - ongewenst zijn.
Een zoon of dochter volledig onter
ven kan niet. Kinderen hebben na
melijk recht op hun 'legitieme por
tie', een bedrag dat gelijkstaat aan de
Je kunt je
testament
altijd nog
aanpassen
als je leven
nieuwe
wendingen
neemt
helft van het wettelijk erfdeel. Dat
komt omdat de wetgever vindt dat
kinderen nooit met lege handen mo
gen staan. Wel kan die legitieme por
tie enkel uit een geldbedrag bestaan,
niet uit goederen.
Wie zijn nageslacht testamentair
onterft, sluit een financiële erfenis
dus niet volledig uit, maar zorgt er
wel voor dat al het andere bezit onbe
reikbaar wordt.
Een testament opstellen mag al vanaf
je zestiende. Het document heeft een
houdbaarheidsdatum tot aan het
overlijden en hoeft nooit tussentijds
te worden verlengd. Stopt je notaris
met zijn praktijk, dan neemt een col
lega de akten over. Bovendien is het
testament opgenomen in het Cen
trale Testamentenregister.
Dat wil niet zeggen dat de 'laatste
wil' zoals die ooit is opgesteld perma
nent is vastgelegd. Het kan natuurlijk
goed zijn dat je leven nieuwe wen
dingen neemt die van invloed zijn op
de wensen die je eerder vastlegde.
Denk aan de invulling van een uit
vaart of de toekenning van een deel
van je kapitaal aan bijvoorbeeld
goede doelen of vrienden.
Aanpassen is altijd mogelijk,
waarna de notaris het nieuwe testa
ment opnieuw indient en de oudere
versie vervalt.
Nabestaanden kunnen ervoor kiezen
een erfenis niet te accepteren. Die be
staat namelijk lang niet altijd uit een
som geld, een kunstcollectie of een
garage vol antieke auto's. De overle
dene kan ook schulden nalaten.
Of een erfgenaam zit simpelweg
niet te wachten op de nalatenschap
van een overleden familielid of oude
vriend. Het al dan niet aanvaarden
van een erfenis is een onderwerp op
zich. Daarom besteden we daar in
deze rubriek nog eens apart aandacht
aan.
woensdag 28 februari 2018
GO
Regel je nalatenschap
Rob Nijman
1 Waarom zou je een testament
opstellen?
2 Is dat niet ingewikkeld, zo'n
testament opstellen?
Wie erft, betaalt erfbe-
lasting. Hoeveel hangt
af van de relatie, want
een deel van de nala
tenschap blijft buiten
schot van de Belas
tingdienst. Een kind
hoeft over de eerste
20.371 euro geen erf-
belasting af te dragen,
terwijl de partner voor
643.194 euro is vrijge
steld.
Een schenking terwijl
je nog in leven bent,
geeft jou als toekom
stige erflater gelegen
heid mee te genieten
van wat kinderen of
andere erfgenamen
met dat cadeau doen.
En ze hoeven over dat
bedrag later geen erf-
belasting te betalen.
Een ouder kan een
kind jaarlijks tot 5.363
euro belastingvrij
schenken. Ook is er
een eenmalige belas
tingvrijstelling van
25.371 euro per kind,
mits hij of zij tussen de
18 en de 40 jaar oud
is. Dat plafond stijgt
naar 53.602 euro als
het bedrag aan studie
wordt besteed en naar
100.800 euro voor
aankoop van een huis.
3 Kun je een nalatenschap niet
gewoon zelf regelen?
4 Kun je wettelijke erfge
namen uitsluiten van een
erfenis?
Reageren?
Mail naar
goederaad
@persgroep.nl
5 Hoe lang blijft een testament
geldig?
6 Wat nou als je meer
schulden dan bezittingen
achterlaat?