Mies Bouwman 1929-2018
2
4
I
t
Met de dood van Mies Bouwman, die gisteren op 88-jarige leeftijd
overleed, verliest de Nederlandse televisie onbetwist haar grootste
icoon. Het was 'Mies' die met haar unieke, terloopse stijl de afstand
tussen kijker en coryfee ('Kom maar bij moeders...') verkleinde.
Presentatie, een tot dan toe saaie en zakelijke aangelegenheid, werd
dankzij haar een vak. Overtroffen werd ze nooit.
k
Het was van meet af aan 'Mies' - zon
der meer. Haar oer-Hollandse naam
groeide op de Nederlandse televisie
uit tot een geheel zelfstandig begrip,
op gepaste afstand gevolgd door haar
tijdgenoten Sonja (Barend) en de
twee Willems (Ruis en Duys), wier
voornamen ook associaties opriepen
met de elite van presentatoren in Hil
versum.
Mies Bouwman stond in de jaren
60,70 en 80 van de vorige eeuw, voor
het ultieme zaterdagavondgevoel.
Hoe ver weg de magie van Het Gooi
ook in de gewone huiskamer leek -
de tv gold in de eerste decennia nog
als wonder der techniek -, Mies
maakte steevast deel uit van het ge
zin dat zich in het weekend behaag
lijk voor de buis nestelde.
Het waren overzichtelijke tijden
met twee nationale zenders. De kin
deren net gedoucht in pyjama,
pinda's en prik op tafel en geen ge
vecht om de afstandsbediening, die
simpelweg nog niet bestond. Mies en
scène, Een van de Acht, In de Hoofdrol,
haar eigen talkshows.in de grote
amusements- en spelshows excel
leerde ze en zette ze meteen bij op
komst studio en huiskamer naar haar
hand met haar vaste begroeting 'Dag
lieve mensen.'
Dankzij haar natuurlijke, bijna ter
loopse wijze van presenteren en zin
voor vaderlandse gezelligheid ('Kom
maar bij moeders..') zal ze worden
herinnerd als hét icoon van de Ne
derlandse televisie. Een sterke, opge
wekte vrouw met onmiskenbaar cha
risma, dankzij wie het tot dan toe
saaie bijbaantje van presentatrice
veranderde in een echt ambacht.
Ze werd een vertrouwd gezicht in
de huiskamer, de gedroomde buur
vrouw met wie je over de heg een
pretentieloos praatje maakte, met
wie je lachte en huilde. „Tussen mij
en de kijkers is nooit een heel grote
afstand geweest. Ik ben een gewoon
mens", zei ze eens. Ze was ook 'ge
woon' moeder van een zoon en drie
dochters. „Als je me vraagt wat het
mooiste is dat ik heb gemaakt zeg ik:
mijn kinderen."
Maria Antoinette Bouwman (31 de
cember 1929, Amsterdam), 'Mies' dus,
presenteerde op 16 oktober 1951 de
eerste tv-avond van de KRO, de toen
nog zeer katholieke omroep waarvan
haar vader secretaris was. De inhoud
van haar debuutprogramma ver
meldde onder meer een demonstra
tie pottenbakken, geheel in de geest
van de burgerlijke braafheid van het
decennium.
Moraal
De jaren van benauwende moraal
ook. Ze moest in 1953 gedwongen de
Katholieke Radio Omroep verlaten
omdat ze een verhouding kreeg met
een getrouwde man. Dat was Leen
Timp, met wie zij in 1955 in het hu
welijk trad.
Op tv verwelkomde ze sinds 1952
jaarlijks Sinterklaas (ze bleef dat
doen tot 1973), maar haar grote door
braak kwam in 1962 toen ze namens
de Avro Open het Dorp presenteerde,
het eerste tv-programma waarin geld
werd ingezameld. In twee dagen, re
sulterend in 23 uur televisie en radio,
doneerde Nederland het destijds fe
nomenale bedrag van 12.192.000 gul
den voor de woongemeenschap voor
gehandicapten Het Dorp in Arnhem.
„Die uitzending was een uniek ca
deau. Wie heeft er nou iets tastbaars
overgehouden aan zijn tv-werk?"
Voor de camera's snikte Mies
Bouwman, in zwart-wit nog, van
ontroering en vermoeidheid. Het
was de eerste emo-tv in de vader
landse tv-historie. Al moest ze, zei ze
later, helemaal niets hebben van het
gemakkelijke soort tv vol platte emo
ties en plastic tranen dat sinds de ja
ren 90 de tv domineert.
Van haar uitstapje in de rebelse ja
ren 60 naar het satirische programma
m
t
Zo is het toevallig ook nog eens een keer
(met onder anderen Gerard van het
Reve, Jan Blokker en Dimitri Frenkel
Frank) had ze nimmer spijt. Toen tij
dens een uitzending de sketch 'Beeld
religie', waarin in godsdienstige ter
minologie tv-verslaggeving werd ge
parodieerd, brak de hel in (religieus)
Nederland los.
„Het was een gruwelijke situatie",
zei Mies Bouwman later in een inter
view in Elsevier. „De kinderen moes
ten onder politiebegeleiding naar
school. Thuis, in Blaricum, zat een
agent met het pistool in de keuken. Ik
ben uit het programma gestapt."
Het was een ontnuchterende erva
ring. Het grote publiek zag haar
klaarblijkelijk vooral als aaibare tv-
persoonlijkheid, wars van contro
verse. Maar: „Ondanks die rel dank ik
Onze Lieve Heer op m'n blote knieën
dat ik meedeed. Ik zou nooit degene
zijn die ik nu ben." En: „Van tegen
slagen word je een grote meid."
Kritiek was er ook. Waarom koos
Mies Bouwman, meenden sommi
gen, toch zo gemakkelijk voor het
pretentieloze vertier. Schrijver Gerrit
dinsdag 27 februari 2018
GO
„Ze presenteerde In de hoofdrol.
Ze vond het vreselijk om emoties
bij haar gasten naar boven te
halen. Maar ze wist ook dat het
moest, het was immers televisie.
Ze deed dit dan ook altijd zeer in
voelend. Een stapje vooruit en
vervolgens snel weer twee stap
pen achteruit doen."
-Bert van der Veer, tv-recensent
il
„Allerliefste,
geweldige Mies.
Je was een groot voor
beeld. Maar voor mij
vooral zo lief en altijd
met zo veel interesse.
En je zag alles! Ik zal je
vreselijk missen."
-Martijn Krabbé,
presentator
„De troost voor
haar nabestaanden
is wellicht dat ze de
beste Nederlandse
presentatrice
ooit was. En nog
bijzonder aardig
ook."
-Henk Westbroek,
zanger
„Ze was een
moeder. Voor
haar kinderen,
maar ook
voor veel
andere
mensen."
-Freek
de Jonge,
cabaretier
Natte haartjes,
glaas j e prik, en
kijken naar Mies
Arno Gelder
Hilversum
V.l.n.r.: Mies
als begin
nend presen
tatrice, tij
dens de ma
rathonuitzen
ding van
Open het
Dorp, met
Toon Her
mans en
Johan Cruijff.
l
V.l.n.r.: Mies
als presenta
trice van Te-
lebingo, met
Joseph Luns
in het pro
gramma In de
hoofdrol en
bij de uitrei
king van de
gouden Tele-
vizier-Ring
door Paul van
Vliet.
II 14 16 18 18
26Z7 Zf 30
Jl 33 J6 J8 38
42 48 48 50
6182^.64 67 68 70
O O -u
o o
A Mies in 2009 met haar man Leen Timp - haar
steun en toeverlaat - tijdens de uitreiking van
de Gouden Televizier Oeuvre Ring.
FOTO'S ANP, HOLLANDSE HOOGTE, KIPPA
