C?
15
jop diverse locaties door heel Nederland
VANAF 6 APRIL
Schilderes Ru Paré - schuil
naam 'Tante Zus' - redde 52
joodse kinderen, de meeste
afkomstig uit Den Haag. Het
Museon wijdt een expositie
aan Parés verzetswerk en er
komt een reünie voor de
nog in leven zijnde onder-
duikkinderen.
VANAF 7 APRIL
Het Herinneringscentrum
Kamp Westerbork belicht
het thema 'verzet' aan de
hand van onbekende maar
wezenlijke geschiedenissen
over 'onderduiken' en
'onderduik geven'. Ervarin
gen van joodse onderdui
kers zijn te beluisteren en
in onderduik gemaakte
objecten zijn te zien. Voor
de onderduik waren geld,
relaties en honderden
opvangplaatsen nodig,
maar ook de moed om
geïsoleerd in een kleine
kamer, op een zolder of
in een hol een onzekere
toekomst tegemoet te
gaan.
6T/M9MEI
Theaterspektakel over stu
denten in Wageningen die
Open Huizen
Nationale Herdenking
Festivals
in 1943 voor de belangrijkste
keuze van hun leven komen
te staan: tekenen ze de loya
liteitsverklaring aan de
Duitse bezetter, zodat ze
kunnen blijven studeren
of weigeren ze te tekenen,
met gevaar voor eigen
leven?
VANAF 1 JULI
In Nederland bestond lang
het idee dat in Nederlands-
Indië tijdens WOU nooit
verzet is gepleegd tegen de
Japanse bezetter. Tegelijk is
het verhaal over het Indisch
en Indonesisch verzet tegen
de Duitse bezetting in
Nederland onderbelicht
gebleven. De tentoonstel
ling vertelt 'het' verzets-
verhaal aan de hand van
een aantal persoonlijke
geschiedenissen.
19 SEPTEMBER
De Kaart van
Verzet toont
ruim dertig
soorten
verzetsdaden
tijdens WOU
De historische kring Dalf
sen organiseert samen met
het NIOD (Instituut voor
Oorlogs-, Holocaust- en
Genocidestudies) een avond
geïnspireerd op één foto.
Op deze foto is een verzets
groep te zien. Wie zijn hier
afgebeeld, waarom pleegden
zij verzet en wat is hun ach
tergrond?
VANAF 5 OKTOBER
Over de betekenis van
de vrouwen in hun rol als
'managers' van het verzet.
Direct na de inval in
Nederland zet Helena
Kuipers-Rietberg, alias
tante Riek (foto links),
het landelijke netwerk
Hulp aan Onderduikers
(LO) in gang. Met tien
vrouwen als voorbeeld
worden de verschillende
rollen die vrouwen in het
verzet hebben gespeeld
verduidelijkt.
nawoord
tegen de onderdrukking en vervolging
tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Mooie verhalen - soms spannend,
vaak ontroerend - over mensen met
heel verschillende motieven en achter
gronden. Maar kunnen we er ook iets
van leren? Hebben we er vandaag de
dag nog steeds iets aan?
Voor we op die vraag ingaan, moeten
we eerst het beeld van een heldhaftig
Nederland nuanceren. Ja, er was verzet
in ons land, massaal verzet zelfs, tegen
de Duitse onderdrukking. Toch is dat
maar een deel van
het verhaal. Want
het verzet was
minder wijdver
breid dan later, en
ook nu nog wel,
wordt voor
gesteld. En het
kwam bovendien
pas erg laat op
gang. Zo laat, dat
de meeste joodse
Nederlanders al
lang en breed wa
ren gedeporteerd.
Bescheidenheid
is dus wel op zijn plaats in dit Jaar van
Verzet.
Zouden wij - samen, maar ook ieder
op zich - het vandaag de dag anders
of beter doen? Dat is de vraag: wat zou
jij, wat zou ik doen in zo'n situatie?
Die vraag is gemakkelijker gesteld
dan beantwoord. Zo is het moeilijk
je wérkelijk in te leven in de omstan
digheden waarin mensen zich bevon
den en te bedenken hoe gevaarlijk
het was daadwerkelijk in actie te
komen.
De mensen die tijdens de oorlog in
verzet tegen de nazi's kwamen,
waren geen van allen als held geboren
en hadden allemaal zo hun zwakheden.
Hun motieven en achtergronden liepen
sterk uiteen. Sommigen gingen
in verzet om simpelweg te overleven,
anderen omdat hun politieke of
religieuze overtuiging botste met het
nationaalsocialisme.
Maar bij alle verschillen was er ook
iets wat vrijwel al deze mensen gemeen
hadden: op een bepaald moment kozen
zij ervoor op te komen voor andere
mensen. Dat is misschien de kern van
verzet: je bekommeren om anderen.
En daarmee zou een zinvolle discussie
over de actualiteit van het verzet
kunnen beginnen: wat zou ik doen
wanneer de ander een beroep op mij
doet?
De mensen
die tijdens
de oorlog
in verzet
kwamen,
waren geen
van allen
als held
geboren
Hierboven staat een selectie uit
het programma van het Jaar van Verzet.
Het volledige programma vind je op
tweedewereldoorlog.nl
Prof. dr Frank van Vree
is directeur van
NIODInstituut voor
Oorlogs-, Holocaust- en
Genocide Studies
zaterdag 24 februari 2018
GO
i EIN DEUTSCHER
SOLDAT
Ru Paré, verzetsheldin en
kunstschilderes (Museon,
Den Haag)
Verhalen uit de onderduik
(Kamp Westerbork, Dr.)
Getekend (Theater Junus-
hoff, Wageningen)
29 APRIL T/M 7 MEI
Open Joodse Huizen herdenkt in hun toenmalige
woningen de joden die er voor de oorlog woonden;
Huizen van Verzet gedenkt bewoners die in verzet
kwamen. Kleinschalige bijeenkomsten met verhalen,
getuigenissen en muziek. O openjoodsehuizen.nl
4 MEI
Dit jaar in het teken van verzet. Kim Putters, directeur van
het Sociaal en Cultureel Planbureau, houdt de toespraak
tijdens de Nationale Herdenking op de Dam, voorafge
gaan door de 4 mei-voordracht van schrijver Daan
Heerma van Voss in De Nieuwe Kerk. O 4en5mei.nl
5 MEI
In Leeuwarden, Groningen, Assen, Zwolle, Amsterdam,
Almere, Haarlem, Den Haag, Utrecht, Wageningen, Rotter
dam, Vlissingen, Den Bosch en Roermond besteden de
bevrijdingsfestivals op tal van manieren extra aandacht
aan het thema verzet. O bevrijdingsfestivals.nl
Vechten voor vrijheid,
de vele gezichten van...
(Indisch Herinnerings
centrum ism Moluks
Historisch Museum,
Den Haag)
De gezichten van het
INTERNET
O tweedewereldoorlog.nl
m
verzet (De Overkant,
Dalfsen)
De vrouw als spil van
het verzet (Nationaal
Onderduikmuseum,
Aalten)
Wat zou
jij doen?
In deze speciale bijlage zijn aangrij
pende verhalen te vinden van vrou
wen en mannen die in verzet kwamen
