ZEELAND GEBOEKT
Arthur Japin over Kolja
Tommy Wieringain
Middelburg
Steeds
Zeeland als
thuis
23
Eind vorig jaar verscheen een Engelstalig standaardwerk over vissen in de
Noordzee. We kijken in een wondere onderwaterwereld die boven water is gehaald.
Susanne Kühn van Wageningen Ma
rine Research is mede-auteur van
het nieuwe boek. Zij zegt: „Peter
Henderson, de tweede auteur van
ons boek, had al een uitgave ver
zorgd over vissen in Engeland. Het idee was
om een boek over vissen in de hele Noordzee
te maken."
„Het groot aantal vissoorten in de Noordzee
kan inderdaad verrassend zijn. Het boek be
handelt meer dan honderd soorten. Zeer alge
mene vissen zoals haring, kabeljauw en schol,
die je regelmatig in zee of op je bordje tegen
komt. Maar ook bijzondere soorten die je niet
snel zou verwachten, zoals de haringkoning,
een vis die tot 7 meter lang kan worden en
prachtige fel rode vinnen heeft."
„Naast de herkenning van vissoorten zoals ze
op zee gevangen worden, behandelt het boek
ook karakteristieke botten van vissen. Deze
kunnen bijvoorbeeld helpen om prooi in zee
zoogdieren of zeevogels te herkennen. Het
zachte vlees lost snel op in de magen van deze
dieren, maar wervels, kaken en gehoorsteen-
tjes - zogenoemde otolieten - houden langer
stand tegen maagzuur en kunnen dus gebruikt
worden om het dieet van dieren zoals zeehon
den, bruinvissen en zeevogels te bestuderen.
Botten en otolieten verschillen per vissoort en
op basis van hun grootte kan de oorspronkelijk
grootte van de vis berekend worden. Op die
manier kunnen we bepalen wat voor soorten
een dier eet en hoeveel vis nodig is voor een
zeezoogdier of-vogel om te overleven. Het
boek helpt bij de herkenning van vis. Is de vis
op mijn bord in het restaurant echt schol of ha
ring? Is de vis bij de visboer echt uit de Noord
zee en is het een algemene soort die duurzaam
gevangen en gegeten kan worden?"
„Het boek geeft informatie over de versprei
ding van de verschillende vissoorten en de
vangstmethodes door de mens. Omdat heel re-
HnrvfiKiEiEHaa
cent een boek over
populaties en aan
tallen van Noord
zeevis is verschenen
- 'Fish Atlas of the
Celtic Sea, North
Sea and Baltic Sea' -
hebben wij die ge
gevens niet meege
nomen. Ik was zelf
verbaasd hoe divers
en hoe ontzettend
mooi vis en visbot-
ten kunnen zijn. Het boek toont prachtige
plaatjes. Wervels bijvoorbeeld kunnen klein,
groot, lang, dik, simpel versierd zijn. Bij som
migen lijkt het wervellichaam op het maanop
pervlak (Goudbrasem), bij anderen is hele
maal geen structuur herkenbaar (Makreel). De
diversiteit is bijzonder en indrukwekkend.
Platvissen hebben bijvoorbeeld kleine bot-
structuren aan de zijkant van de wervel, waar
door ze makkelijk van andere vissen te onder
scheiden zijn. Sommige zeenaalden hebben
een soort kroon op hun wervel, dat vind ik ge
woon erg kunstzinnig en mooi."
„Zeker. In vergelijking met andere zeeën is de
Noordzee niet erg diep en van vele kanten
door land ingesloten. Er wonen veel mensen
om de Noordzee heen. Dat brengt bijzondere
uitdagingen voor gebruikers en beleidsmakers
met zich mee. De dieren in de Noordzee moe
ten kunnen omgaan met veel door de mens
veroorzaakte stress."
Arthur Japin komt naar
Terneuzen. Op woensdag
21 februari vertelt hij
vanaf 20.00 uur in Porgy Bess
over zijn nieuwste roman 'Kolja'.
Japin (1956) ontving in 2004 de
Libris Literatuurprijs voor zijn
roman 'Een schitterend gebrek'.
Dat boek is inmiddels toe aan de
59ste druk. Bij het grote publiek
brak Japin eind vorige eeuw door
met 'De zwarte met het witte
hart', het verhaal over twee Afri
kaanse prinsjes die in Nederland
worden opgevoed. Die roman
werd een internationale bestsel
ler en werd bekroond met de
ECI-prijs.
In de nieuwste roman is Kolja
acht jaar oud en doofstom als de
broers Modest en Pjotr Tsjai-
kovski zich over hem ontfermen.
Achttien jaar trekken zij met
hem op. Rei
zend door Eu
ropa bevrijden
zij de jongen
uit zijn isole
ment. Modest
leert hem lip-
lezen en feil
loos spreken.
Dankzij com
ponist Pjotr
lukt het hem Arthur Japin.
zelfs muziek fotorv
te ervaren. Als
de jongeman, inmiddels 25, op de
ochtend van Pjotr Tsjaikovski's
overlijden in Sint Petersburg ar
riveert, begint hij te twijfelen aan
de officiële doodsoorzaak, cho
lera. De ware toedracht wordt
door iedereen stilgehouden.
Maar stilte kent voor een dove als
Kolja geen geheimen.
Tommy Wieringa geeft op
vrijdag 23 februari om
19.30 uur een
PZC/Drvkkery-lezing in boek
handel De Drvkkery in Middel
burg. Centraal staat zijn onlangs
verschenen boek 'De heilige
Rita'. PZC-verslaggever Ernst Jan
Rozendaal gaat met de schrijver
in gesprek.
Tommy Wieringa (1967) brak
in 2006 door met zijn roman 'Joe
Speedboot'. Later volgden onder
meer 'Caesarion', 'Ga niet naar
zee', 'Dit zijn de namen', 'Hono
rair Kozak' en 'De dood van Mu-
rat Idrissi'. In 2013 ontving hij de
Libris Literatuurprijs voor 'Dit
zijn de namen'. Een jaar later
schreef hij het Boekenweekge
schenk 'Een
mooie jonge
vrouw'.
nieuwste ro- fotomarcookhuizen
man 'De hei
lige Rita' vertelt hij over Paul
Krüzen, die al zijn leven lang met
zijn vader in een Saksische
spookboerderij aan de Duitse
grens woont. Eens zorgde zijn
vader voor hem, nu zorgt hij voor
zijn vader. In de halve eeuw die
intussen verstreken is hebben ze
hun dorp sterk zien veranderen.
Kaarten kosten 7,50 euro; PZC-
abonnees betalen op vertoon van
de kortingscode uit de PZC van
15 januari 2018 online 3,50 euro
voor een ticket.
Zeeuwse schrijvers
Poëzie op de weegschaal. Ik
lees nog eens in Andreas
Oosthoeks gedichtenboek
'Witheet nadert de ijsberg'. Het
apparaat knippert Grundig en wel
op 514 gram. Dat was eerder in
Oosthoeks poëtische loopbaan wel
anders. Die heeft zich, volgens de
verhalen, afgespeeld sinds 1959.
Grotendeels in het verborgene,
maar er zijn toch enkele bundels
van licht gewicht. 'Tijger en lam'
bijvoorbeeld uit 2993, volgens de
weegschaal een magere 35 gram.
We zien een dergelijke toename
ook op de bladzijden. Andreas
Oosthoek hield vroeger in het al
gemeen zijn regels smal, en zijn
gedichten vul-
den nauwelijks
meer dan een
halve pagina.
In het nieuwe
boek heeft hij
soms aan een
hele pagina
niet genoeg en
de regels wer
den breder.
Wat misschien
niets zegt, of
wellicht toch:
nu Oosthoek
eindelijk
spreekt, is hij
niet gauw uit
gesproken. Zelfs de titels van de
afdelingen, acht stuks, ademen
woordweelde. 'Landelijk vertier
een beetje stad' heet er een. Ge
volgd door 'Goden, meesters, vor
sten'. En wat te denken van 'Een
vleugelpaard in het prieel' dan wel
'Een poppenhuis vol lijsters'?
Het geheel besluit met 'Scher
mutselingen aan de grens'. Dé
grens, zeer bepaald lidwoord, be
doeld is de uiterste grens, die tus
sen leven en sterven. In het aller
laatste gedicht gaat het over een
dichter die de overkant al ziet: 'de
overkant waar achter mooie mo
lens/ het papier droogt, dromend
van de letterzetter.' De dichter
met de dood voor ogen. Zoals,
wanneer ik mijn volle gewicht als
uitlegger in de strijd mag gooien,
ruim tweehonderdvijftig bladzij
den eerder het mysterieuze ope
ningsgedicht 'Witheet nadert de
ijsberg' de geboorte van de dichter
beschrijft.
Tussendoor de reis van het le
ven, die Oosthoek en zijn lezer on
der meer naar Parijs, Kaap Sou-
nion en Thailand brengt. Met
steeds Zeeland als thuis, de Baai
van Borssele en het warme gras bij
Nisse, een kopergroene woning te
Valkenisse en het rode dorp West-
kapelle. Veel fraaie gedichten over
zijn streek en de onze, pond na
pond na pond. Daarom is het ver
schijnen van dit boek een gebeur
tenis van groot gewicht in de
Zeeuwse letteren.
maandag 19 februari 2018
PC
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Vissen in de Noordzee
Jan van Damme
Zijn er zo veel onbekende vissen in de nogal
ondoorzichtige Noordzee?
Wat leren we van resten van vissen?
Zeggen de vondsten iets over de stand van de
vispopulaties?
Zonnevis, opgedoken in de Grevelingen. foto uit het besproken boek northseafish andtheirremains
Is de Noordzee bijzonder vergeleken met an
dere zeeën?
Kees (C.J.) Camphuysen en Peter A. Hender
son: North Sea fish and their remains - Uitgave
van Royal Netherlands Institute for Sea Re
search Pisces Conservation Ltd, hardcover,
326 pagina's, 50 euro (porto 6,95 euro). Zie ook
www.northsea-fish.com
In zijn Tommy Wieringa.
Mario Molegraaf
Witheet
nadert
Verzamelde gedichten
Cossee
Witheet
nadert de
ijsberg, Andreas
Oosthoek