II
Begroting ZB Planbureau moet transparanter
Stormvloed in de Schelphoek
4
FILM SCHELPHOEK
Filmmaker Tjeerd Muller werkt aan een
film over de gevolgen van de
Watersnoodramp in de Schelphoek. Het
Schouwse buurtschap werd bij de
stormvloed van 1953 weggevaagd
Nog een keer handen
schudden Simon. En
even langer vasthou
den, zodat we er een
goed shot van kun
nen maken. Ja, prima. En dan mag
die meneer met de snor even uit
bundig lachen. Simon, jij ook."
Filmmaker Tjeerd Muller en zijn
team hebben de recreatiezaal van
groepshotel De Schouwsche Boer
in Nieuw-Haamstede omge
bouwd tot rokerig café. Aan tafel
zitten vijf mannen van de Loter
ijvereniging; zoals op die bewuste
zaterdagavond 31 januari 1953 in de
toenmalige Heerenkeet bij Mori-
aanshoofd.
De 21-jarige Annie helpt haar va
der Simon Hart in de bediening.
Onderweg op haar fiets uit Re-
nesse, had ze al gemerkt dat de
wind flink begon aan te wakkeren.
Maar och, ze had grotendeels
windje mee en het waait wel vaker
stevig in Zeeland. Anniek de Bak
ker uit Middelburg speelt de rol
van Annie Kooman-Hart. Muller
heeft voor zijn film uitgebreid met
haar en andere overlevenden en
nabestaanden gesproken, om de
realiteit van die rampnacht zo
dicht mogelijk te benaderen.
De scènes die worden nage
speeld, gaan grotendeels over het
wel en wee van de families Blom
en Verboom. We zien ook mossel
vissers in hun reddende rol. Voor
Peter en zijn broertje Kees Blom
kwam die hulp te laat. Ze bezwe
ken - ingesloten door het water in
de Schelphoek - op de dijk aan de
kou. Hun hoogzwangere moeder
beviel niet veel later van een ge
zonde zoon, die ze naar Kees ver
noemde. Lenie en haar zus Pietje
Verboom overleefden de dijkdoor
braak als enige kinderen uit een
gezin van zeven. Muller laat zien
hoe zij het geluk hadden niet ver
der door het kolkende water te
worden meegesleurd en op een
dak konden klimmen.
Voor zijn film kan Muller bou
wen op zo'n dertig figuranten uit
de regio. Teksten hoeven ze niet te
Het gaat alleen maar
over de Schelphoek,
het laatste
verdronken dorp
leren, daar zorgt de voice-over
voor. „Dus dat is wel makkelijk",
glimlacht Anniek. Ze loopt voor de
zoveelste keer op met een dien
blad om de heren van de Loterij-
vereniging hun borrel uit te serve
ren. „Maar ik heb me wel een
beetje proberen te verdiepen in
mijn rol. Ik weet dat Annie zwan
ger was en dat ben ik toevallig ook.
Verder heb ik veel gelezen over de
ramp. Alleen van de Schelphoek
had ik eerlijk gezegd nog nooit ge
hoord. Ik vind het echt superleuk
om aan deze film mee te doen."
Voor de re-enactmentscènes
trekt Muller twee weken uit. De
afgelopen week filmde hij onder
meer ook op het Veerse Meer bij
Arnemuiden. In maart worden de
volgende nagespeelde gebeurte
nissen opgenomen. Die scènes
flankeren straks de interviews met
overlevenden en nabestaanden,
die de leidraad vormen. Zoals An
nie. Haar vader stuurde de heren
van de Loterij vereniging tijdig
huiswaarts, toen hij in de gaten
kreeg dat het water tot extreme
hoogte steeg. Annie is die avond
niet terug gefietst naar huis, maar
is blijven slapen in de Heerenkeet.
Veilig genoeg, achteraf; en een
schuilplek voor vele slachtoffers,
onder wie vader en moeder Blom,
die door mosselvissers werden
binnengebracht.
Hun zoontjes hadden ze op de
dijk moeten achterlaten. Dood, en
in de boot was verder geen plek
meer
Muller verwacht Stormvloed in
de Schelphoek tegen de zomer af
te hebben. De dramadocumen
taire wordt tijdens Film by the Sea
in september aan het grote pu
bliek gepresenteerd.
TJEERD MULLER
Pas deze week heeft het dagelijks
provinciebestuur de subsidie van
ruim 6,5 miljoen euro voor 2018 aan
ZB Planbureau beschikbaar gesteld.
Dat had een formaliteit moeten
zijn, maar de afgelopen maanden is
met het instituut gesteggeld over
de opbouw van de kosten van de
ZB. Langer wachten kon niet meer.
Daarom zijn nu de eerste voor
schotten overgemaakt. „We hebben
de ZB tot 1 april de tijd gegeven om
op een ordentelijke manier aan te
geven waar precies wat naartoe
gaat", zei De Reu gisteren in de Sta
tencommissie bestuur. „De begro
ting voldoet niet aan die eisen. Men
is daar nu druk mee doende, maar
intussen moeten ze natuurlijk wel
de salarissen betalen, enzovoort."
Hij antwoordde dat op vragen
van Kees Bierens (VVD), die zei
geschrokken te zijn van de toelich
ting bij het provinciebesluit. Hij
wilde opheldering over de 'strijd'
ZB moet op een
ordentelijke manier
aangeven waar wat
naartoe gaat
tussen de instelling en de subsi
dieverlener.
Volgens De Reu is daarvan geen
sprake. Hij hield het op een 'ste
vige discussie'. „En dat is niet voor
het eerst."
Vrijwel alle andere partijen
stoorden zich aan de vragen van
Bierens, die ook wilde weten wan
neer het provinciebestuur met ZB
Planbureau overlegt over de com
motie die onlangs ontstond over
het onderzoek Staat van Zeeland.
Op basis van verkeerde cijfers
werd daarin gesproken van een
'leegloop' van het Zeeuwse platte
land. In werkelijkheid blijkt daar
van nauwelijks sprake.
Vanwege een overvolle agenda
kwam de Statencommissie econo
mie vorige week niet toe aan een
discussie hierover. Het debat over
de ZB hoort daar thuis en niet in
de commissie bestuur, vonden de
overige partijen. Ze verdachten
Bierens ervan op de verkeerde plek
alsnog die discussie te willen voe
ren. D66, SP, CDA, SGP, Groen-
Links, en Partij voor Zeeland be
grepen niet waarom voorzitter
Hans van Geesbergen (WD) zijn
partijgenoot de ruimte gaf zijn
vragen te stellen.
„Een merkwaardige gang van za
ken", oordeelde Goos Roeland
(SGP). „Breed wordt hier gesteld
dat Statenleden zich dan het recht
voorbehouden voortaan vragen te
stellen die hier niet thuishoren en
u houdt als voorzitter stug vol."
Gedeputeerde De Reu ging in
houdelijk niet in op de Staat van
Zeeland. Hij zei dat het provincie
bestuur daarover 6 maart 'een ste
vig gesprek zal hebben' met de di
rectie van de ZB.
zaterdag 17 februari 2018
PG
Ze bezweken
op de dijk
aan de kou
Marcel Modde
- Tjeerd Muller, filmmaker
De Loterijvereniging is 31 januari 1953 - nog nietsvermoedend over het naderende onheil - voor een
feestelijke avond bijeen in café de Heerenkeet. foto marieke mandemaker
Zijn documentairefilm De Tien
van Renesse staat velen nog
scherp op het netvlies. Maar
verwacht geen vergelijkbare
film als je als kijker straks neer
ploft op een bioscoopstoel om
Stormvloed in de Schelphoek
van Tjeerd Muller te gaan zien.
„Het is wel weer mijn zoektocht
naar verhalen, maar ik breng ze
iets meer beschouwend. Ik kom
zelf niet meer in beeld en doe
ook niet meer zelf de voice-
over. Zo proberen we verder te
professionaliseren."
Niet dat Muller niet tot op het
bot bij het verhaal over de
Schelphoek is betrokken. Hij
sprak met zo ongeveer ieder
een die daar gewoond heeft en
nog steeds leeft. Is al anderhalf
jaar bezig met interviews en het
doen van research. „Al die ver
halen bezorgen je kippenvel.
Wat ik bizar vind is de tijd die
het duurde voor mensen gered
zijn. Ze hebben daar zo lang op
moeten wachten. Die radeloos
heid, de uitzichtloosheid en de
wanhoop als je daar ergens op
een dak zit. Wat denk je dan?
Dat springt er bij de Schelp
hoek uit, omdat dat gebied lang
buiten beeld is gebleven."
Muller maakt, zo benadrukt hij,
ook geen film over de Waters
noodramp. „Het gaat over de
Schelphoek. Zo klein hou ik het
ook. Het gaat niet over hoe de
Watersnoodramp heeft kunnen
gebeuren of over hoeveel
doden er zijn gevallen. Het gaat
alleen maar over de Schelp
hoek. Wat het laatste verdron
ken dorp van Zeeland is. Dat is
de kern van het verhaal. Dat
verdwenen buurtschap waar
mensen samenwoonden en
leefden en dat er nu niet meer
is. Nu is het een plas water."
De verhalen van een aantal
mensen die Muller heeft ge
sproken worden met acteurs
en figuranten nagespeeld. Be
halve deze week staan er nog
opnamens gepland in maart.
Voor de voice-over is Muller
nog met mensen in gesprek,
net als met een singer-song-
writer voor de muziek.
ZB Planbureau en Bibliotheek van
Zeeland krijgt nog anderhalve
maand de tijd om een transparan
tere begroting bij de provincie in
de dienen. Het instituut moet in
zichtelijk maken hoeveel mens
kracht en euro's er naar de ver
schillende functies gaan, zegt ge
deputeerde Ben de Reu (PvdA).
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
-Ben de Reu, gedeputeerde
