12 WEE
De Zeeuwse taele verwatert, jongeren trekken
weg en butendiekers strijken hier neer. De
provincie verandert, maar tegelijkertijd lijkt het
Zeeuwse sentiment sterker dan ooit. Vandaag
deel 11 van de serie '100% Zeeuw': wie zijn de
helden van de provincie en hoe worden
zij geëerd?
Oo/'e en menne da gae nie
saemen - Je kunt geen twee
dingen tegelijk
100% ZEEUW OOK LOKALE HELD VERDIENT EEN STANDBEELD
ïl»!
ntje de Waaij-
Blom (1886-1981)
heeft waarschijn-
lijk niet kunnen
^W^^^^kbevroeden dat er
ooit een monument voor haar
zou worden opgericht. Toch
staat ze daar, door kunste
naar Eric Odinot in brons
gevangen, nabij de bushalte in
Dreischor. Bescheiden maar stand
vastig, zeker na haar kortstondige
ontvoering in 2015.
„Antje de Waaij was een bijzon
der persoon, omdat zij de laatste in
woonster van Dreischor was die de
Schouwse streekdracht trouw
bleef', zegt Marianne van den
Hoek van de Stichting Renesse, die
het initiatief nam voor het beeld.
De stichting werkt sinds 2010 aan
een project om in alle kernen van
Schouwen-Duiveland een soortge
lijk eerbetoon te verwezenlijken.
„Het gaat om markante inwoners
die de lokale gemeenschap kleur
hebben gegeven", zegt Van den
Hoek. „Dat zijn mensen van heel
verschillende pluimage." Zoals de
wijkzuster van Kerkwerve, de veld
wachter van Oosterland, het on
derwijzersechtpaar Heule in Sir-
jansland en de zussen Kaatje en
Kootje, die een pension annex eet
huis uitbaatten in Westenschou-
wen. „En komend najaar onthullen
we een beeld van de oprichter van
muziekvereniging Nieuw Leven in
UOuwerkerk, die dan
100 jaar bestaat."
Velen verdienen een
standbeeld, slechts weinigen krij
gen er een. Enkele tientallen zijn er
in Zeeland te vinden. Michiel de
Ruyter natuurlijk, die in gietijzer
ongenaakbaar op zijn sokkel de
Vlissingse boulevard en de zee
overziet. Postuur en pose laten wei
nig ruimte voor twijfel: hier staat
een held, een Zeeuwse held. Ook
andere prominenten uit het (verre)
verleden zijn - pontificaal of inge
togener - verbeeld, zoals Jacob Cats
in Brouwershaven, Pieter Zeeman
in Zonnemaire, Johann Georg
Mezger in Domburg, Pieter Lou-
werse in Oost-Souburg, Johannis
de Rijke in Colijnsplaat, Johan
Hendrik van Dale in Sluis, Willem
Beukelszoon in Biervliet en Prins
Maurits in IJzendijke.
Zeeuwse kopstukken van recen
tere datum worden minder gene
reus geëerd. Een van de weinige
uitzonderingen is
Annie M.G.
Schmidt, die eind
1999 tot Zeeuw
van de Eeuw
werd gekozen,
ondanks dat ze
weinig met haar
geboortegrond op
had. Ze kreeg later
een buste in Ka-
pelle, waar inmid
dels een complete
wijk in het teken
staat van haar werk.
Majoor Bosshardt
is, hoewel gespeend
van Zeeuwse wor
tels, sinds 2009 ver
eeuwigd in Terneu-
zen. En Etty Hillesum, bekend ge
worden door haar oorlogsdag
boeken en recent gekozen als
Grootste Middelburger Aller Tij
den, krijgt binnenkort een borst
beeld.
Maar verder zijn het de laatste ja
ren eerder de lokale en regionale
sleutelfiguren, lang niet altijd voor
aanstaande Zeeuwen, die een der
gelijke hommage ontvangen. In de
Dorpsstraat in Graauw staat sinds
september 2016 een monument
voorRemyMangnus (1932-1999),
organisator van talloze activiteiten
en buitenlandse busreizen voor de
plaatselijke jeugd en drijvende
kracht achter tafeltennisvereniging
Sint Aloysius.
„Remy was een held in Graauw,
maar eigenlijk voor heel Oost-
Zeeuws-Vlaanderen en zelfs daar
buiten", zegt Jos Buijsrogge van de
dorpsraad. „Dat is best iets waar je
fier op kunt zijn. Daarom vonden
wij het wel gepast om een monu
ment voor hem te realiseren. Als ie
mand een standbeeld verdient, is
hij het wel. Mensen staan er niet al
tijd bij stil wat dit soort mensen,
die een organisatie echt dragen,
voor een dorp of regio betekent. Ik
heb daar veel respect voor."
Sluiskil kent een Commissie
(H)erkenning Monumenten, die
alles in het werk stelt om de histo
rie van het dorp te markeren. Het is
een reactie op het vele dat in Sluis
kil verloren is gegaan, zegt Loek
van Hecke. „We zijn eigenlijk al ja
ren kind van de rekening. Dat heeft
ertoe geleid dat Sluiskil op een be
paald punt voor zijn geschiedenis is
ging vechten, om die te bewaren en
door te geven aan een volgende ge
neratie."
Honoré Colsen (1885-1980),
pleitbezorger van een gratis veer
dienst over de Westerschelde,
kreeg een borstbeeld. Evenals de nu
85-jarige Lodewijk van den Berg,
de Vergeten' eerste astronaut van
Nederlandse komaf. „Hij komt nog
steeds één of twee keer per jaar
vanuit Florida hierheen", zegt Van
Hecke. „Hij is erg begaan met zijn
dorp en wil precies weten wat er
speelt. Toen zijn borstbeeld werd
onthuld, wilden Knevel en Van den
Brink hem per se in hun pro
gramma. Lodewijk zei: je denkt
toch niet dat ik zot ben? Hij kwam
voor Sluiskil."
zaterdag 10 februari 2018
GO
Zeeuwen
opeen
voetstuk
Rolf Bosboom
Deze krant onderzoekt in de
serie '100% Zeeuw' het Zeeland-
gevoel, dat volop leeft en breed
wordt uitgedragen. Volgende
week zaterdag in deze serie de
laatste aflevering: hoe Zeeuws of
hoe Vlaams is Zeeuws-Vlaande-
ren?
Jos Buijsrogge bij het stand
beeld van Remy Mangnus in
Graauw; Marianne van den Hoek
bij het standbeeld van Antje de
Waaij-Blom in Dreischor en
Engel Reinhoudt bij het stand
beeld van Hendrika Ghijsen in
Domburg, foto'sernestaverburg
Stichting Renesse wil alle
17 kernen van Schouwen-
Duiveland voorzien van een
beeld, ter ere van een mar
kant persoon. Brouwersha
ven was in 2010 de eerste in
de rij en sindsdien komt er
elk jaar een beeld bij. In
2026 moet het project zijn
voltooid.
