4
Militair-deskundigen laten zich
uit over de verklaring van Kroon
Oorlogsheld Marco Kroon gaf gisteren in deze krant voor
het eerst een uitgebreide verklaring over de geheime
operatie waarbij hij iemand doodschoot. Deze roept nog veel
vragen op. Drie militair-deskundigen gaan op zoek naar
mogelijke antwoorden.
steeds herkenbaar als buitenlan
der." Sommige Afghanistan-vete-
ranen weten dat er in het hele land
veel checkpoints waren van de ta-
liban. Mogelijk is Kroon daarop ge
stuit en daar korte tijd vastgehou
den en ondervraagd.
Peter Wijninga: „Kroon
is gevangengenomen door de vij
and, dat was in Afghanistan waar
schijnlijk de taliban. Dat is iets wat
absoluut gemeld moet worden! Zo
niet door hem, dan wel door zijn
kompanen. Die moeten hem ge
mist hebben en dan is het duide
lijk dat er iets goed mis is."
Van Kappen: „Op de schietbaan in
Nederland wordt elk verschoten
patroon geteld en geregistreerd. In
vijandelijk gebied gebeurt dat ook,
maar is het een stuk lastiger te
controleren waar wat precies is
verschoten."
6 Kroon zegt dat hij het
incident weloverwogen
niet heeft gemeld. Wat
was er gebeurd als hij
dat wel had gedaan?
Van Kappen: „Geheime operaties
van de Special Forces vallen onder
directe verantwoordelijkheid van
de Commandant der Strijdkrach
ten (CDS) en gaan niet via de nor
male bevelstructuren. Als er inci
denten zijn, bijvoorbeeld een niet
gepland dodelijk slachtoffer, dan
moet dat worden gemeld aan de
CDS. Hij moet dan actie onderne
men en zal de minister van Defen
sie informeren. Mogelijk wordt de
operatie dan stilgelegd om nader
onderzoek te doen. Ook wordt de
kring groter van mensen die op
de hoogte zijn van de geheime
missie. Beide zaken kunnen scha
delijk zijn."
Van Kappen: „Er kun
nen gewijzigde omstan
digheden zijn. Mis
schien is de operatie inmiddels be
ëindigd. Of is er een lek." Anderen
suggereren dat mogelijk de komst
van een nieuw boek ermee te
maken heeft.
8 Oud-Minister van De
fensie Middelkoop zei
gisteren dat Kroon
hulp nodig heeft. Is dat
een terecht oordeel?
Van Kappen: „Ik zie dat anders. Er
is moed voor nodig om af te wij
ken van de procedures. Die proce
dures kunnen nu eenmaal niet
elke situatie afdekken, want dan
zou je een verhuiswagen vol nodig
hebben. Uiteindelijk gaat het erom
dat een commandant in het veld
het juiste doet voor de operatie.
Waarbij hij donders goed weet dat
hij vroeg of laat daarover verant
woording moet afleggen."
1 Kroon rept in zijn verkla
ring met geen woord over
collega's. Is het mogelijk
dat hij alleen op een ge
heime missie was?
„Het heeft niet de voorkeur, maar
het zou kunnen", zegt Frank van
Kappen, oud-generaal-majoor bij
het Nederlandse Korps Mariniers.
„Special Forces proberen uit veilig
heidsoverwegingen zo min moge
lijk alleen te opereren. Ze hebben
op zijn minst een buddy bij zich.
Toch kan het zijn dat iemand al
leen op pad wordt gestuurd. Het
kan ook zijn dat zijn buddy om
wat voor reden dan ook niet mee-
kon. De meeste operaties gebeuren
overigens in kleine groepjes van
vier of vijf mensen. Elk lid heeft
een eigen specialiteit."
Een voormalig MIVD'er stelt dat
'operators' wel alleen op pad gin
gen in Afghanistan. „Maar in je
eentje als buitenlander rondrijden
werd niet aangeraden." Iemand
die op pad ging, zorgde voor een
goede dekmantel. Als iemand bij
voorbeeld voorwendde voor een
hulporganisatie (ngo) te werken,
reisde hij met bewakers, net zoals
werknemers van een ngo deden.
„Het gevangennemen van een Ne
derlandse commandant zou nor
maal gesproken 'de hoofdprijs'
zijn geweest", zegt oud-comman
dant Peter Wijninga van het
Haagse Centrum voor Strategische
Studies. „Het kan zijn dat hij in
burger was, maar dan was hij nog
vrijdag 9 februari 2018
GO
'Melding
incident
kon missie
schaden'
3 Waarom heeft nie
mand alarm geslagen
toen hij was gevangen
genomen?
4 Kroon deed bij een in
ternationale organisa
tie navraag over de
leider van de groep
die hij uiteindelijk
doodschoot. Wie zou daardoor
ook op de hoogte geweest kun
nen zijn van dit incident?
In Afghanistan waren de Ver
enigde Naties actief, de NAVO, de
Europese Unie en heel veel hulp
organisaties. Wie Kroon precies
benaderde, is daarom moeilijk te
zeggen.
5 Kroon doodde zijn
vijand 'door zijn
magazijn' leeg te
schieten. Dat zijn 30
kogels. Kon dat onop
gemerkt blijven?
7 Waarom meldt Kroon
het nu wel?
Raymond Boere
Rotterdam
Volgens Kroon is hij
kort gevangengeno
men, hardhandig on
dervraagd, mishandeld
en ernstig vernederd.
Hoe kon dat gebeuren en waarom
lieten ze hem weer gaan?