WIM HOFMAN
Klompendans
Terneuzen is gebaat bij behoud toltunnel
HOE ZEEUWS BEN JIJ?
Analyse
11
DOE DE TEST OP PZC.NL/ECHTEZEEUW
vrijdag 9 februari 2018
De wereld van Wim Hofman, schrijver/illustrator
In vroeger dagen werd in Zeeland
veel meer gedanst dan nu. Ik heb
het over de klompen- of boeren
dans. In de vorige eeuw waren er in
Zeeland nog maar een paar klom
pendansen bekend, maar er moet
een tijd geweest zijn dat men op ge
zette tijden bij elkaar kwam om met
klompen aan de voeten sterk ritmi
sche dansen uit te voeren waarbij
het houten schoeisel voor duidelijke
accenten zorgde.
Men noemt het wel folkloristi
sche dansen, maar in feite zijn het,
volgens deskundigen, volksdansen
die tijdens de harde en strenge
winters die men vroeger kende als
vanzelf ontstonden, waarschijnlijk
omdat men warme voeten wilde
krijgen. In de volksmond noemde
men het wel: loltrappen. Bij voor
keur danste men, vooral hier in Zee
land, op het ijs van een bevroren
vaart of vijver of weel. Het geluid
van de klompen klonk dan luider en
was op grote afstand te horen. Dat
zorgde voor sociale verbondenheid.
Op den duur werd door grote
groepen vrouwen en mannen op
bevroren plassen en vaarten dusda
nig veel en fanatiek en uitbundig
gedanst, dat het ijs brak en de dan
sers jammerlijk verdronken. Van
hogerhand en vanzelfsprekend ook
van de preekstoel, is toen ingegre
pen en werd het klompendansen in
zijn algemeenheid aangepakt en
niet alleen met carnaval. Er zijn
mensen die zeggen dat de klom
pendans voorchristelijke wortels
heeft en dat ze te maken heeft met
oogst en vruchtbaarheid. Men ziet
wel meeuwen trappelen op de bo
dem om zo wormen naar boven te
brengen. Zo zouden de dansers door
met hun voeten op de bodem te rof
felen de groei van de oogst bevor
derd hebben. Mij lijkt dat grote on
zin, maar ik kan niet nalaten deze
uitleg toch te vermelden.
Mensen die mij kennen zullen dit
begrijpen.
Terneuzen strijdt
voor het eerder
tolvrij maken van
de Westerschelde-
tunnel, maar als er
één gemeente is
die daar geen baat
bij zal hebben, is
het Terneuzen.
Harmen van der Werf
Op elke tolvrije zaterdag is het al
te merken. Zeeuws-Vlamin
gen en dan met name Terneu-
zenaren trekken naar Goes en Middel
burg. Vooral winkelcentrum De Mor-
tiere, met onder meer de Mediamarkt,
aan de zuidkant van Middelburg is in
trek. Veel minder kooplustigen uit
Midden-Zeeland trekken naar
Zeeuws-Vlaanderen.
Het beeld dat te zien is op tolvrije
zaterdagen, is deze week bevestigd in
het onderzoek naar de gevolgen van
het voortzetten of afschaffen van de
tolheffing voor de Westerscheldetun-
nel. De gemeente Terneuzen liet dit
uitvoeren door de Technische Univer
siteit in Delft en ZP Planbureau in
Middelburg.
De algemene conclusie luidt dat tol
heffing de welvaartsontwikkeling in
Zeeland afremt en voor een tweede
ling in de provincie zorgt. Dat pleit
voor afschaffing, ook omdat tolheffing
'onrechtvaardig' zou zijn. Want
waarom moet er wel voor een tunnel
onder de Westerschelde worden be
taald en niet voor bijvoorbeeld de Be-
neluxtunnel bij Rotterdam.
Het klinkt heel aannemelijk en is
voor de gemeente Terneuzen aanlei
ding - met wie dat wil in Zeeland - de
strijd aan te gaan in Den Haag voor
het eerder tolvrij maken van de Wes-
terscheldetunnel. Terwijl uit het on
derzoek blijkt dat vooral Terneuzen
bij een tolvrije Westerscheldetunnel
te verliezen heeft.
De onderzoekers stellen ronduit:
'Inwoners van Terneuzen zijn veel
sterker georiënteerd geraakt op Mid
den-Zeeland, in veel sterkere mate
dan andersom. Per saldo stroomt er
dus meer koopkracht weg uit Terneu
zen'. De detailhandel staat sinds de
opening van de Westerscheldetunnel
in 2003 al veel meer onder druk in
Zeeuws-Vlaanderen dan in Midden-
Zeeland, geven de onderzoekers ver
der aan. 'Het aantal verkooppunten is
in heel Nederland afgenomen als ge
volg van de economische recessie en
opkomst van het online winkelen,
maar in Zeeuws-Vlaanderen (-7 pro
cent tussen 2010 en 2015) sneller dan
in Midden-Zeeland (-4.4 procent),
terwijl het verkoopvloeroppervlak er
daalde met 1,6 procent en in Midden-
Zeeland steeg met 5,9 procent.'
De verwachting is dat bij het tolvrij
maken van de tunnel met name het
verkeer voor motieven als werk, win
kelen, het onderhouden van sociale
contacten, leisure en het gebruik van
voorzieningen zal toenemen; toeris
tisch verkeer en zakelijk verkeer zijn
veel minder gevoelig voor beprijzing,
staat in het onderzoek.
Kortom, Terneuzen heeft voorlopig
meer te verliezen bij afschaffing van
de tol dan te winnen. De gemeente is
volop bezig de binnenstad aantrekke
lijker te maken. De Markt wordt ver
nieuwd. Miljoenen euro's worden ge
stoken in de oude Veerhaven en om
geving. Een nieuw winkelcentrum
aan de Kennedylaan is in
aanbouw. Om daar de vruchten van te
plukken, kan het Terneuzen wel eens
niet zo slecht uitkomen als de Wester
scheldetunnel zoals gepland tot 2033
een toltunnel blijft.
Zeeuwen zijn groös op hun provincie. Hoezeer de wereld ook verandert,
het Zeeuws sentiment blijft. En lijkt alleen maar sterker te worden.
Vanwaar die trots? Wat onderscheidt ons van de rest?
En vooral: wat maakt iemand tot een 'echte' Zeeuw?
Onder de noemer '100% Zeeuw' onderzoekt de PZC het Zeelandgevoel.
Mis niets en lees de volgende editie in de PZC van zaterdag!
