Grote terugloop speciaal onderwijs blijft uit
Griepepidemie velt leraren
4
Het Transfercentrum Onderwijs Zeeland
kon afgelopen week niet alle zieke leraren
vervangen. „De nood is hoog
concludeert directeur Eric Reekers.
De griepepidemie maakt
pijnlijk duidelijk hoe
kwetsbaar de Zeeuwse
arbeidsmarkt is. Basis
school Moerschans in Hulst moest
vorige week - de eerste waarin er
officieel sprake was van een griep
epidemie - alle leerlingen naar
huis sturen omdat er te veel zieke
leerkrachten waren. Vervangers
waren niet voorhanden. Het tekort
aan leerkrachten - in zijn alge
meenheid - wordt nu wel héél
duidelijk.
Het TCOZ (Transfercentrum
Onderwijs Zeeland) is een pool
voor vervangende
leerkrachten. Van de 27 Zeeuwse
schoolbesturen zitten er 23 in het
TCOZ, dat zo'n tweehonderd scho
len bedient. Directeur Eric Ree
kers: „Wij functioneren deels als
uitzendbureau voor leerkrachten
die geen vaste baan willen of kun
nen hebben. Anderzijds wordt via
het TCOZ geschoven met mensen
die al in het onderwijs werken en,
bijvoorbeeld, in noodgevallen wel
een paar uur extra willen wer
ken." Maar het zijn er niet genoeg.
Reekers: „Vorige week hebben we
81 keer niet aan een verzoek kun
nen voldoen, bij sommige scholen
zelfs meermalen."
Het Kompas in Yerseke is zo'n
school. Directeur David Bakker:
„De afgelopen weken heb ik een
keer of vijf geen vervanger kunnen
krijgen. Hoe los je dat op? Soms ver
deel je de groep over andere groe
pen. Twee keer hebben we een
kleutergroep thuis gehouden."
Zoiets kan eigenlijk alleen bij kleu
tergroepen, geeft Bakker aan. Eric
Op twee na zijn nu alle
leerkrachten aan de
beurt geweest
Reekers waarschuwt: „Uitval op
deze schaal tast de voortgang van
het onderwijs aan."
Op de website lerarentekorti-
snu.nl kunnen scholen concreet
maken hoe 'het probleem' er in de
praktijk uit ziet. 'Klas naar huis stu
ren', 'parttimer komt extra dag terug',
'klas verdelen': voorbeelden van hoe
scholen naar oplossingen zoeken.
Bij Archipelschool De Golfslag in
Domburg gaf in groep 4 en 5 we
gens ziekte van de leerkracht een
'Onbevoegde' les, 't Honk in Kapelle
zette in groep 4 en 5 uit pure nood
'Directie oflB'ef voor de klas. Direc
teur Margreet Wabeke van 't Honk:
„Dan zet je het verzoek om vervan
ging in het systeem en word je zon
dag gebeld dat er geen vervanging
is. Zeeland gaat het nu echt mer
ken. We staan met de rug tegen de
muur. Zondagavond heb ik in de
team-app nog gevraagd: moeten we
de ouders nu gaan mailen dat de
kinderen thuis moeten blijven?"
Overigens bood in het geval dat op
de website stond, een ouder uit
komst. „We hebben een reservelijst
met ouders die een onderwijsbe
voegdheid hebben en op een an
dere school werken. Die mogen we
in noodgevallen bellen."
De Kring in Goes is niet aange
sloten bij TCOZ. „De Kring is ook
nog eens speciaal onderwijs, dat
maakt het nog lastiger. In groep 8
heeft twee weken lang elke dag een
andere invaller gestaan. We moeten
alle zeilen bijzetten", verzucht di
recteur Mattanja Hiensch. „Vanaf
de kerstvakantie is het al een ramp.
Elke ochtend word ik gebeld: er is
weer iemand ziek. Ik heb op het
punt gestaan een klas naar huis te
sturen, maar we hebben toch een
oplossing gevonden. Het ergste is
achter de rug. Op twee na zijn alle
leerkrachten aan de beurt geweest.
Nu beginnen de kinderen ziek te
worden."
In 2014 werd de Wet passend on
derwijs ingevoerd. Die moest ertoe
leiden dat kinderen met een beper
king zoveel mogelijk naar een 'ge
wone' school gaan en daar extra
hulp krijgen. Het speciaal onder
wijs richt zich dan op leerlingen die
intensieve begeleiding nodig heb
ben.
De verwachting was dat door de
nieuwe wetgeving het aantal kin
deren in het speciaal onderwij s fors
zou dalen. De afname blijkt minder
spectaculair dan gedacht. In 2014
zaten 827 Zeeuwse kinderen in het
speciaal basisonderwijs. Begin dit
schooljaar waren dat er 726, zo
blijkt uit cijfers van de Dienst Uit
voering Onderwijs.
De daling deed zich vooral voor
in het eerste jaar. Inmiddels lijkt het
aantal zich te stabiliseren. Vergele
ken met vorig schooljaar is het aan
tal Zeeuwse leerlingen in het speci
aal basisonderwijs zelfs met één
toegenomen, terwijl het aantal kin
deren in het regulier basisonder
wijs met bijna 400 daalde. Dat
beeld past in de landelijke trend.
De daling is vooral boven de
Westerschelde gestagneerd. „Dat
het passend onderwijs nog niet
heeft geleid tot een enorme terug
loop van het speciaal onderwijs, is
een beeld dat ik wel herken", zegt
directeur Madeleine Weij-van
Wanrooij van Kind op 1. Dat sa-
Het belang van het
kind moet altijd
vooropstaan
menwerkingsverband, op 1 januari
ontstaan uit een fusie, verzorgt pas
send basisonderwijs in de Ooster-
schelderegio en op Walcheren.
De cijfers verdienen enige nuan
cering, stelt zij. In Zeeland was de
daling bijvoorbeeld al vóór 2014 in
gezet. Ook zijn, nu een diagnose
niet meer noodzakelijk is, meer
kinderen in beeld voor passend on
derwijs.
Verder kent De Tweern in Goes
sinds kort een groep voor kinderen
met gedragsproblematiek. Die zou
den anders naar Keurhove in Mid
delburg gaan. Bovendien is zowel
De Meie in Zierikzee als Het
Springtij op Walcheren begonnen
met observatiegroepen voor kleu
ters. „Het is logisch dat daardoor het
leerlingaantal stijgt."
Aan de andere kant signaleert
Weij ook dat het regulier onderwijs
nog niet altijd de ondersteuning
kan bieden die nodig is. „De werk
druk is al hoog en de groepen zijn
groot. Je kunt van mensen die al op
hun tenen lopen moeilijk verlan
gen dat ze nóg een stap extra doen."
Het belang van het kind moet al
tijd voorop staan, zegt Weij. Het
heeft daarom geen zin kinderen
naar het regulier onderwijs te stu
ren als daar te weinig ondersteu
ning is. „De kinderen die nu het
speciaal onderwijs in komen zijn
kinderen van wie ik de volle over
tuiging heb dat dat voor hen op dit
moment een betere plek is."
„Maar maatschappelijk gezien
vind ik het jammer dat het nog niet
lukt basisscholen zo te versterken
dat meer kinderen daar gaan ge
dijen", zegt Weij. „Hoe komt dat en
wat kunnen we daaraan doen? Dat
is een vraagstuk waar we mee bezig
moeten blijven, maar niet over de
hoofden van de kinderen heen."
dinsdag 6 februari 2018
Zeeuws
onderwijs
is 'ziek'
PC
A Quinty de Bruijn vervangt een zieke leraar op De Kring in Goes. fotojohanvan derheijden
Ondine van der Vleuten
Vlissingen
-Mattanja Hiensch, directeur De
Kring in Goes
Het aantal Zeeuwse kinderen in
het speciaal basisonderwijs
daalt minder snel dan gehoopt.
Dit schooljaar is er zelfs sprake
van een (minieme) toename.
Rolf Bosboom
Goes
- Madeleine Weij, directeur Kind
op 1
