'Ontwikkelde steden stimuleren de omgeving'
HOE ZEEUWS BEN JIJ?
8
Te gast
Te gast
DOE DE TEST OP PZC.NL/ECHTEZEEUW
vrijdag 2 februari 2018
PC
Perry Moree is directeur
van ZB Planbureau en Bibli
otheek van Zeeland. Hij re
ageert op de commotie die
is ontstaan over het rapport
'Staat van Zeeland 2017' van
zijn bureau.
Soms gaan dingen anders
dan je had gewild. Ik had
me veel voorgesteld van
de ontvangst van de
'Staat van Zeeland 2017', maar ik
zou liegen als ik zou zeggen dat dat
leek op de gebeurtenissen van de
afgelopen dagen.
Eigenlijk heb ik reikhalzend
vooruitgezien naar een flinke dis
cussie over het onderwerp verste
delijking, compleet met construc
tieve debatten en stevige uitspra
ken. Wat dat betreft kan ik de snelle
reactie van burgemeester Jan Lo-
nink best waarderen. Flink opko
men voor je stad is natuurlijk een
goede zaak van de eerste burger van
Terneuzen.
Of de Staat van Zeeland om die
reden 'onwetenschappelijk' is, zoals
de heer Lonink reageerde, is maar
de vraag. Immers, de Staat signa
leert na uitvoerig onderzoek een
trek van platteland naar stad - ik
kom hierop terug - en een pendel
van Zeeuwse werknemers naar be
drijven buiten Zeeland. De opstel
lers van het rapport adviseren dat
Zeeland zou kunnen investeren in
stedelijkheid met het oog op leef
baarheid en economische vitaliteit
van de hele regio.
ZB Planbureau verklaart zich
hiermee natuurlijk geen voorstan
der van het weghalen van voorzie
ningen uit dorpen, maar onder
zoekt juist de vraag hoe Zeeuwen
kunnen wonen in een dorp met
een stad in de buurt met de nodige
voorzieningen en stedelijke econo
mische ontwikkeling. De Staat be
pleit dan ook dorpsvernieuwing en
Perry Moree
stadsontwikkeling. Dan de drama
tische 'leegloop' van het platteland
richting de stad. Die was, om een
eufemisme te gebruiken, aanmer
kelijk minder dramatisch dan werd
voorgespiegeld tijdens de presenta
tie van de Staat. Het getal van
28.000 minder plattelandsbewo
ners was wel juist, alleen het wer
kelijke verlies aan inwoners op het
platteland was ongeveer maar een
kwart van dat getal.
Niet dat dit de conclusie van de
Zeeuwse trek naar de stad in de
Staat wijzigt, maar toch: een ver
keerd cijfer? Was dit niet een misser
van jewelste? Jazeker, bij ons thuis
noemen we dat gewoon een fout.
Dit had niet mogen gebeuren. Dat
het CBS, de leverancier van de cij
fers, halverwege de rit zijn stede
lijke maatstaven wijzigt is natuur
lijk ergerlijk, maar het niet opmer
ken van dit fenomeen is veel erger.
Deze kwestie gaat
uitvoerig onderzocht
en geëvalueerd
worden
Inmiddels is het in het rapport wel
aangepast, maar ja, voorkomen is
beter dan genezen natuurlijk.
Met het aanbrengen van deze
correctie is de kous voor ZB niet af.
Deze kwestie gaat uitvoerig onder
zocht en geëvalueerd worden: hoe
kan dit in de toekomst voorkomen
worden? De ZB-organisatie kent
sinds enige tijd een Kwaliteitscom
missie, die wordt bemand door
prominente externe experts, onder
wie dr. Rob Bijl, adjunct-directeur
van Sociaal en Cultureel Planbu
reau. Deze commissie, die niet be
trokken was bij de totstandkoming
van het rapport en op wier agenda
toch al de evaluatie van de Staat van
Zeeland stond, zal dit nu versneld
gaan uitvoeren, zodat de conclusies
snel met de opdrachtgever van ZB
gedeeld kunnen worden.
Het proces hoe de Staat van Zee
land precies tot stand gekomen is,
welke externen allemaal hebben
meegelezen voordat het rapport fi
naal werd, en ook de wijze van pre
senteren van cijfers en beleidssig-
nalen dient zorgvuldig geëvalueerd
te worden. Omdat dit proces blijk
baar niet grondig genoeg is inge
richt, zal ZB zorgen voor een gede
tailleerde doorlichting, die gedeeld
zal worden met de opdrachtgever.
Op de uitnodiging van Gedepu
teerde Staten om totstandkoming
en presentatie van de Staat van Zee
land uitvoerig te bespreken en te
evalueren, ga ik als eindverant
woordelijke voor het ZB Planbu
reau uiteraard graag en spoedig in.
Zo spoedig mogelijk.
Henk Licher is stedenbouw
kundige en cultuurweten
schapper. Hij reageert op
het rapport 'Staat van Zee
land 2017' van ZB Planbu
reau en Bibliotheek van Zee
land.
Het Zeeuws Planbureau
heeft een steen in de stille
vijver van de Zeeuwse be
stuurders gegooid. Op basis van
onderzoek naar de ontwikkeling
van Zeeland constateren de onder
zoekers dat het niet zo goed gaat
met de provincie. Er trekken te
veel jonge Zeeuwen weg en er ko
men te weinig nieuwe bij. In veel
gebieden staat het onderwijs on
der druk omdat er te weinig kin
deren zijn. Het kost bedrijven (te)
veel moeite personeel aan te trek
ken. Voorzieningen (gezondheids
zorg, cultuur, onderwijs, dienst
verlening) zijn te veel verdeeld
over verschillende gebieden waar
door verschraling ontstaat en de
kwaliteit onder druk staat. Zee
land raakt verder achterop, menen
de onderzoekers.
De onderzoekers doen ook en
kele stevige aanbevelingen. De
voornaamste en meest in het oog
springende is dat Zeeland serieus
werk moet maken van een stede
lijke cultuur, die de mensen, de
voorzieningen en de bedrijven
bindt. Daarvoor moeten woning
bouw en voorzieningen in stede
lijk gebied worden geconcen
treerd. Middelburg/Vlissingen is
het meest kansrijk. Dat is schrik
ken voor sommige burgemeesters
en Statenleden. Zelfs de gedepu
teerde voelt het als een graat in de
keel. Moet er een eind komen aan
het beleid van het verdelen van
woningen, bedrijven, infrastruc
tuur, voorzieningen om een gevoel
van ongelijkheid te voorkomen?
Het planbureau heeft het gelijk
aan zijn kant. In heel Nederland
In heel Nederland zijn
krachtige
bewegingen te zien
richting grote steden
zijn krachtige bewegingen te zien
richting grote steden. Daar willen
jongeren graag wonen. Daar zijn
meer en betere opleidingen met
aansluitend werk. Daar zijn ge
schikte woningen te vinden. In de
steden vinden culturele manifes
taties plaats en is het aangenaam
uitgaan. Omgekeerd is voor deze
voorzieningen meer markt en dus
draagvlak. Zo ontstaat een grotere
kwaliteit en diversiteit in aanbod
dan in dorpen en kleine steden.
Ook ouderen wonen liever in
steden, omdat er voor hen meer en
betere mogelijkheden zijn voor
goede zorg en contacten. Wil Zee
land aansluiten op deze ontwikke
ling dan moet het de bakens ver
zetten en tot versterking van het
stedelijk gebied komen. Dat daar
voor Middelburg/Vlissingen als
kern wordt gekozen ligt voor de
hand met zijn redelijk gevarieerd
aanbod van woonruimte, werkge
legenheid, onderwijs en detail
handel.
Wil Zeeland betere kansen bie
den om jongeren na hun opleiding
voor Zeeland te behouden, zodat
zij kunnen bijdragen aan een rij
kere en aantrekkelijke stedelijke
levenssfeer, dan moet deze stimu
lerende en gevarieerde stedelijke
omgeving ook tot stand gebracht
worden. Door meer en geschikte
woonruimte aan te bieden, door
hogere en kwalitatieve goede
dichtheden in de binnensteden tot
stand te brengen, door de detail
handel te versterken en door het
stimuleren van de economische
bedrijvigheid. En last but not least,
een gezellige binnenstadsfeer met
meer cultureel aanbod en een
prettige omgeving van straten en
pleinen. Het is een mooie, maar
zware opgave.
En de dorpen? Als het licht in de
steden op een laag pitje staat, gaat
het in de dorpen niet harder bran
den. Maar omgekeerd is dat wel
het geval. Sterk ontwikkelde ste
den stimuleren de omgeving. Zo
als het planbureau terecht aan
geeft: zorg dan wel voor betere
verbindingen tussen dorp en stad.
Zeeuwen zijn groös op hun provincie. Hoezeer de wereld ook verandert,
het Zeeuws sentiment blijft. En lijkt alleen maar sterker te worden.
Vanwaar die trots? Wat onderscheidt ons van de rest?
En vooral: wat maakt iemand tot een 'echte' Zeeuw?
Onder de noemer '100% Zeeuw' onderzoekt de PZC het Zeelandgevoel.
Mis niets en lees de volgende editie in de PZC van zaterdag!
'Verkeerd cijfer was een misser'
