Tommy Wieringa
Azc zorgt niet voor meer
criminaliteit in de wijk
Barth (PvdA) berispt om huurvilla
15
Onderzoek weerlegt vrees omwonenden
Criminaliteit vindt
niet plaats in de
directe omgeving
van het azc, maar
in het azc zelf
Jij denkt dat
jij je telefoon
gebruikt, maar
je telefoon
gebruikt
jou
Op 13 januari 2018 leef
den de inwoners van
Hawaii 38 minuten in
de veronderstelling
dat hun laatste uur geslagen had.
Een sms'je van de burgerbescher
ming waarschuwde dat er een
kernraket onderweg was naar de
eilandengroep. Fake news. Aan
vankelijk leek het of iemand zich
had vergist, maar de medewerker
blijkt te hebben gehandeld van
uit de overtuiging dat er werke
lijk een atoomaanval ophanden
was.
Al tweemaal eerder had de
man zich in een atoomaanval
vergist. Sommige mensen kun
nen gewoon niet wachten op het
einde der tijden.
Hoewel geen menselijke fout
in eigenlijke zin, valt het toch te
beschouwen als een menselijke
fout dat zo'n onbenul op zo'n be
langrijke plaats zit.
zat luitenant-kolonel Stanislav
Petrov wél op de goede plek. In
een commandocentrum bij Mos
kou zag hij op een nieuw radar
systeem dat de VS vijf interconti
nentale ballistische raketten had
afgevuurd op de Sovjet Unie. Hij
sloeg geen alarm - zijn gezond
verstand gaf hem in dat de VS
nooit een nucleaire oorlog zou
beginnen met maar vijf raketten.
„De sirene ging af', zei hij later in
een interview. „Ik zat daar enkele
seconden naar het grote rode
scherm met het woord 'lanceren'
te staren'.
23 ellenlange minuten later
bleek dat zijn intuïtie de juiste
was geweest: een satelliet had de
reflectie van zonnestralen als een
raketaanval geïnterpreteerd.
Petrov werd berispt door zijn
superieuren maar ontving na pu
blicatie van zijn memoires in
1998 de Dresden-prijs en er werd
een veelgeprezen documentaire
over hem gemaakt, The man who
saved the world.
mensen die gegevens interprete
ren die hun worden verstrekt
door de complexe apparatuur
waarmee ze werken. In beide ge
vallen had de apparatuur het mis.
De man op Hawaii was even dom
of nog dommer dan zijn appara
tuur, de man in Moskou was ge
lukkig slimmer.
We leven in een tijd waarin we
steeds meer op onze apparatuur
vertrouwen. We zijn er in ver
bluffend korte tijd volkomen van
afhankelijk geraakt. Onze smart-
phone wekt ons, vertelt ons de
snelste route en meet onze hard
loopprestaties. Maar al die nut
tige en lollige functies genereren
data die bijvoorbeeld, zoals deze
week bleek, geheime militaire
bases onthullen. Op persoonlijk
niveau onthullen ze ons privé-
leven. Terwijl techbedrijven onze
mobiele data gebruiken om ons
koopgedrag te beïnvloeden, ge
bruikt de geheime dienst ze om
te zien of we niet staatsgevaarlijk
zijn. En alle digitale gegevens die
we in vertrouwen met de over
heid delen, worden door een
principieel wantrouwig instru
ment als de Systeem Risico Indi
catie (SyRI) gebruikt om te on
derzoeken of we niet frauderen.
aanlevert gereduceerd tot een
brave burger en een trouwe con
sument. Een nuttige idioot, der
halve. Jij denkt dat jij je telefoon
gebruikt, maar je telefoon ge
bruikt jou. In de race tussen ons
en de apparatuur worden wij
steeds dommer en onze appara
tuur steeds slimmer. Wie de ge
varen hiervan niet inziet, is nog
dommer dan gevreesd.
Dat blijkt uit een donderdag gepre
senteerd onderzoek van het
WODC (Wetenschappelijk Onder
zoek en Documentatie Centrum).
Het onderzoek werd opgezet in
2015, toen de vluchtelingencrisis op
haar hoogtepunt was en er in meer
dere gemeenten felle demonstra
ties waren tegen de komst van een
azc.
„Wanneer er ergens een nieuw
azc wordt gepland, leidt dat gere
geld tot protesten omdat omwoners
vrezen dat de buurt minder veilig
wordt", schrijven de onderzoekers
in hun rapport Van perceptie naar
feit. Het WODC concludeert nu op
basis van criminaliteitscijfers en
bevolkingsgegevens van het CBS
over 2005 en de periode tussen 2010
en 2015 dat de komst van een azc
geen noemenswaardige invloed
heeft op de criminaliteit in die
buurt.
Die conclusie noemen de onder
zoekers zelf 'paradoxaal', omdat
asielzoekers wel vaker dan een ge
middelde Nederlander verdacht
worden van criminaliteit. „Het be
tekent dat een relatief groot deel
van de door asielzoekers gepleegde
criminaliteit niet plaatsvindt in de
directe omgeving van het azc, maar
op het azc zelf of bijvoorbeeld in het
stadscentrum."
Winkeldiefstallen
Dat was onder meer het geval eind
2016 en begin 2027, toen winkeliers
in gemeenten met een azc klaagden
over winkeldiefstallen door mi
granten uit met name Marokko en
Algerije. Zij vroegen asiel aan in
Nederland, maar waren bij voor-
baat kansloos voor een verblijfsver
gunning. Tientallen van dergelijke
overlastgevende asielzoekers kre
gen 'huisarrest' opgelegd.
Dat asielzoekers vaker verdacht
worden van criminaliteit dan de ge
middelde Nederlander komt vol
gens de onderzoekers omdat het
vaak gaat om jonge, alleenstaande
mannen. Een categorie die ook on
der Nederlanders hoger scoort in de
criminaliteitscijfers. Vergeleken
met die categorie worden asielzoe
kers juist weer iets minder vaak
verdacht. Het gaat volgens het
WODC daarbij vooral om de 'kans
loze' asielzoekers. „Het aantal ver
dachten onder asielzoekers uit Sy
rië en Eritrea, die veel kans maken
op een verblijfsvergunning, is rela-
tieflaag."
Onafhankelijkheid
Het onderzoek werd gemaakt in
opdracht van het ministerie van
Justitie en Veiligheid. Het WODC
en het ministerie lagen de afgelo
pen maanden onder vuur omdat
ambtenaren van het ministerie te
veel invloed zouden hebben gehad
op de WODC-onderzoeken. In de
begeleidingscommissie van dit on
derzoek zaten ook meerdere amb
tenaren van het ministerie. „Wij
hebben het onderzoek in alle onaf
hankelijkheid kunnen uitvoeren",
stellen de onderzoekers Leerkes en
Achbari tegen deze krant.
Staatssecretaris Mark Harbers
(Asiel, VVD) 'wil voorzichtig zijn
met het trekken van conclusies'.
Wel stelt hij dat dit onderzoek be
vestigt dat asielzoekers uit veilige
landen voor relatief veel overlast
zorgen. „Het is van groot belang om
vreemdelingen uit deze groep snel
duidelijkheid te geven op de asiel
aanvraag en in te zetten op terug
keer, als dat aan de orde is."
Dinsdag kwam Wassenaars
voormalig burgemeester Hoe
kema in opspraak, omdat hij ach
ter de schermen 17.800 euro had
geregeld als aanvulling op zijn
wachtgeld van 80 procent. Daar
door kreeg hij 100 procent, wat
in strijd is met de Gemeentewet.
Waarnemend burgemeester van
Wassenaar Charlie Aptroot te
kende die geheime overeen
komst. Hoekema heeft 17.800
euro teruggestort toen open
baarmaking dreigde door de pu
blicatie in NRC Handelsblad.
In de correspondentie die vrij
kwam door het verzoek van
NRC, bleek dat PvdA-Eerste Ka
merlid Barth zich in e-mails
beijverde om de huur van 1.400
euro naar 1.000 euro te krijgen.
„Barth heeft in een gesprek
met het partijbestuur gezegd dat
het niet handig was dat zij die
emails heeft gestuurd", zegt een
woordvoerder van het partijbe
stuur. „Verder blijft het een zaak
tussen de gemeente en de heer
Hoekema." Het partijbestuur
heeft dagenlang geen inhoude
lijk antwoord gegeven op vragen
van deze krant hoe het gedrag
van Barth zich verhoudt tot de
erecode van de PvdA.
Een van de kernwaarden in
partijdocument is dat sober
wordt omgegaan met publieke
middelen. De huur omlaag krij
gen van een riante villa in Was
senaar staat daarmee op gespan
nen voet, zo vindt ook het partij
bestuur. De voorzitter van de in-
tegriteitscommissie Judith Bel-
infante zegt: „We komen alleen
in actie in opdracht van het par
tijbestuur. Die is er niet."
vrijdag 2 februari 2018
GO
Nuttiae idoten
In 1983, in een tijd van hoog
spanning in de Koude Oorlog,
In beide gevallen gaat het om
Zo word je door data die je zelf
De aanwezigheid van een asiel
zoekerscentrum zorgt in de
directe omgeving niet voor meer
criminaliteit. Asielzoekers wor
den wel iets vaker verdacht van
criminaliteit dan de gemiddelde
Nederlander.
Cyril Rosman
Den Haag
Asielzoekers die worden ver
dacht van strafbare feiten, zijn
relatief vaak vreemdelingen die
geen kans hebben op een ver
blijfsvergunning, aldus het
WODC. FOTO ROBIN UTRECHT
- Onderzoekers WODC
Het PvdA-partijbestuur heeft
partijprominent Marleen Barth
ter verantwoording geroepen
voor haar pogingen om de
huur van de riante burgemees
terswoning in Wassenaar te
verlagen. Zij woonde daar tot
voor kort met haar man, Was
senaars ex-burgemeester Jan
Hoekema (D66).
Jan Hoedeman
Den Haag
