Eigen bedrijf
mag, maar
met mate
'Of ik ooit nog bergen ga beklimmen? Ik denk het wel'
V
10
v v i
CUBA ONDERNEMERSCHAP
S'
V".
e.'
Elisabeth Revol verloor er haar
Poolse partner en bevroor haar
handen en voeten. „Het was ver
schrikkelijk en pijnlijk."
Dat zei de Francaise afgelopen
woensdag vanuit het Franse zie
kenhuis waarin zij wordt behan
deld. Terwijl de artsen overleggen
of delen van haar handen en linker
voet moeten worden geamputeerd
door bevriezingen, sprak Revol
voor het eerst over haar redding van
de berg.
Op 20 januari begon ze met haar
Poolse bergsportpartner Tomasz
Mackiewicz aan de beklimming en
een aantal dagen later bereikten zij
de top. „Het voelde zo goed", herin
nert ze zich. De euforie bleek van
korte duur.
„Tomasz zei me dat hij niks meer
kon zien. Hij had geen masker ge
dragen omdat mistig was. Daardoor
waren zijn ogen ontstoken. We
moesten zo snel mogelijk naar be
neden."
Wat volgde was een helletocht.
Met de Pool aan haar schouders
moest ze in het donker naar bene
den. „Hij had moeite met ademen
en trok zijn mondbescherming
weg. Daarna bevroor zijn mond,
toen zijn neus en handen en voe-
ten." Het ongelukkige tweetal
schuilde in de nacht in een rots
spleet. Toen het licht was, kon Mac
kiewicz niet verder. „Er kwam
bloed uit zijn mond", zegt Revol.
Het was een teken van acute hoog
teziekte. De Frangaise verstuurde
zoveel mogelijk berichten voor
hulp.
Uiteindelijk kwam er antwoord
van een Pools reddingsteam. „Als ik
zou afdalen naar 6.000 meter, zou
den ze me daar oppikken en vervol
gens Tomasz halen. Het was niet
mijn beslissing, het werd me opge
dragen."
Ze nam afscheid van haar klim
partner. Nog twee nachten bracht
ze alleen door op de steile berghel
lingen. Ze hallucineerde, droomde
over warme thee en haar handen en
voeten bevroren. Na de derde nacht
bereikte ze eindelijk een kamp. „Ik
zag twee hoofdlampen, begon te
schreeuwen en zei tegen mezelf:
'Het komt goed'. Het was een
enorm emotioneel moment."
Voor Tomasz kwam de hulp te
laat. Ze voelt de pijn nog elke dag.
Maar toch: „Of ik ooit nog ga klim
men?" herhaalt ze de vraag. „Ik
denk het wel. Ik heb het nodig."
vrijdag 2 februari 2018
GO
Suikerspin
nen zijn ook in
de Cubaanse
hoofdstad
Havana een
geliefd snoep
goed. En voor
een onderne
mer valt er
geld mee te
verdienen.
ym
Het socialisme, het blijft
behelpen. Vraag het de Cu
banen, die weten er alles
van. In de strijd tegen ar
moede kondigt Raül Castro
in 2010 hervormingen aan,
die het gemakkelijker moe
ten maken een eigen bedrijf
te beginnen. Zeven jaar
later verdient 12 procent van
de beroepsbevolking de
kost als kleine zelfstandige.
In de ogen van het regime is
dat kennelijk iets te veel
voor een socialistische heil
staat. Vicepresident Marino
Murillo kondigt aan paal en
perk te stellen aan het vrije
ondernemerschap. Wie als
eigen baas zijn brood wil
verdienen, mag nog maar
één bedrijfje runnen. Een
extra vergunning wordt niet
meer verleend. Ondertus
sen ettert de economische
crisis door, zeker nu de be
langrijkste handelspartner
en broederstaat Venezuela
op een bankroet afstevent.
Cuba heeft nu twee miljard
euro aan investeringen
nodig om de economie
enigszins aan de praat te
krijgen. Alle hoop is nu ge
vestigd op investeringen
vanuit de EU. fotos ap
r
s
Bedrijvigheid in Havana, waar Cubanen een kiosk, kapsalon, eethuis of fruitstal mogen exploiteren. Maar meer dan één bedrijf wordt niet meer toegestaan.
Ze is de eerste vrouw die de
8.100 meter hoge Pakistaanse
berg Nanga Parbat in de winter
beklom zonder zuurstof en de
hulp van sherpa's. Maar de af
daling van de 'berg des doods'
was een hel.
Kees Graafland
Rotterdam/Parijs
s VfcP
*il at'tg
t-i
Elisabeth Revol verloor haar klimpartner in Pakistan, fotoafp
