Strao verenigt Schouwse dorpen
En hoe zit het dan met de bolus?
Wanneer?
Waar?
4
Zaterdag 3 februari bijt Renesse het
spits af. Daar stappen de paarden als
eerste het koude, zuiverende zee
water in om de voeten te reinigen,
ze schudden hun manen om het
stof en het spinrag van de winter
stalling af te werpen. „Nou ja, mijn
paarden staan niet eens in een stal",
relativeert Bertie Steur. Het zeewa
ter moest kwalen als schurft gene
zen en had daarnaast ook een sym
bolische zuiverende werking: de
'geesten' van het verleden werden
verjaagd, een nieuw begin verwel
komd. Bertie Steur, bestuurslid van
Strao Renesse, weet uit eigen erva
ring dat zeewater helend kan wer
ken: ,Ik had een paard dat ernstig
mok had - een huidaandoening.
Elke dag ging ik met hem naar het
strand, door het zeewater rijden. En
het is weer in orde gekomen."
Dit jaar zullen ruim honderd
paarden zich aan de vloedlijn op
stellen. Typerend voor Renesse: een
dominee met stokpaardje zal erbij
zijn. Samen met een groep volge
lingen loopt ook hij het zeewater in
voor een frisse start.
„Elk dorp heeft zo zijn eigen tra
dities", vertelt Margo Grevel van de
Stroa Burgh-Haamstede. „Neem nu
Burgh-Haamstede: daar valt de
strao altijd samen met carnaval. Bij
ons is het daarom extra belangrijk
dat de strao niet vermengd raakt
met carnaval. De uitdossingen
moeten traditioneel strao zijn, dat
wil zeggen rozetten van crêpepa
pier en pompoenen van wollen
draadjes voor de paarden, witte
broeken, zwarte jasjes en bolhoe
den voor de rijders." Grevel is één
van de mensen die vanaf het eerste
begin betrokken was bij het plan
om de strao te laten opnemen in de
inventaris van immaterieel cultu
reel erfgoed. „Burgemeester Rabe-
link opperde die gedachte voor het
eerst in 2015", blikt ze terug. „In
2016 hebben we als comités daar
goed over nagedacht en een keer
een voorlichtingsbijeenkomst bij-
Volgensde
aanvragers is het een
specifiek Schouws
iets. En wij hebben
geen tegenbericht
dat het niet zo is
gewoond. In 2017 zijn alle commis
sies aan tafel gaan zitten en daar is
een plan gepresenteerd. Iedereen
was laaiend enthousiast. Het was
een bijzondere bijeenkomst. Nooit
eerder hadden die comités samen
iets ondernomen. Ze hebben alle
maal hun eigen dorp, allemaal hun
eigen identiteit en hun eigen ma
nier van strao-vieren."
Maandag werd bekend dat het ge
lukt is. Het Zeeuwse straorijden is
immaterieel erfgoed. Paaszaterdag
31 maart wordt dat bekrachtigd op
de Landschapsdag in Burgh-Haam
stede, met een delegatie van het
Kenniscentrum Immaterieel Erf
goed Nederland (KIEN). Is dit nu
het bewijs dat de Zeeuwse strao
uniek is? „Wij zijn altijd heel voor
zichtig met dat woord", zegt Arie
Koelemij, adviseur erfgoedzorg van
KIEN. „Volgens de aanvragers is het
een specifiek Schouws iets. En wij
hebben geen tegenbericht dat het
niet zo is. Bovendien: wij doen niet
aan erkenning of uniciteit. Wij ma
ken een inventaris van immaterieel
erfgoed. Daarmee erkennen we de
moeite die de beoefenaars zich ge
troosten om een voor hen belang
rijke, wezenlijke traditie voort te
zetten en door te geven aan vol
gende generaties."
STRAO
Haamstede: zeven weken
vóór Pasen, valt altijd samen
met carnaval
Renesse: een week vóór
Haamstede
Noordwelle: laatste zaterdag
in februari
Ellemeet: eerste zaterdag in
maart
Scharendijke: tweede zater
dag in maart
Serooskerke (Schouwen):
derde zaterdag in maart.
VLISSINGEN De Groningse eier-
bal, de Indische rijstwafelcultuur,
het Brabantse worstenbroodje en de
Tielsche kermiskoek: allemaal lek
kernijen die opgenomen zijn in de
'inventaris' van het immaterieel erf
goed. Doe dan die bolus er ook maar
bij, zou je zeggen, maar zo simpel is
het niet.
Arie Koelemij, adviseur erfgoed
zorg van het Kenniscentrum Imma
terieel Erfgoed Nederland: „Het gaat
nooit om het gerecht zelf. Centraal
staat altijd de kennis en kunde om
het te bereiden, de specifieke om
standigheden waaronder het gege
ten wordt, kortom: de traditie."
Rondom de strao bestaat de culi
naire traditie van de 'schroasels'.
Deze snijkoek (foto), met als ken
merkende smaakmakers bruine sui
ker, kaneel en anijszaad, wordt spe
ciaal in strao-tijd (februari-maart)
gebakken. Acht jaar geleden kwam
Kampen destillateurs uit Bruinisse
met een afgeleide, de 'schroaselsli-
keur'. Afzonderlijk zullen schroasels
gezien het voorgaande weinig kans
maken om tot immaterieel erfgoed
benoemd te worden, maar als on
derdeel van de strao horen ze erbij.
En de bolus? De vraag is niet of de
bolus Zeeuws is - al zijn er elders va
rianten die veel gelijkenis vertonen,
zoals de Limburgse nonnevotten -
maar of deze lekkernij onderdeel is
van een typisch Zeeuwse ambach
telijke of culturele traditie. En ach: ze
smaken er niet minder om!
PO
PZC ONLINE
Erik Jan
Kooiman wint
solode
Alternatieve
Elfstedentocht.
Dat zal de
teleurstelling
van het missen
van de 10.000
meter op de
Spelen voor
een deel
goedmaken.
donderdag 1 februari 2018
Het vreugdevolle straorijden zal
dit jaar nog nét wat uitbundiger
zijn dan anders. Want 2018 gaat
de annalen in als het jaar dat de
strao tot immaterieel erfgoed
werd verklaard.
Ondine van der Vleuten
Renesse
- Arie Koelemij, adviseur
erfgoedzorg
NIEUWSBRIEF
Wilt u dagelijks snel en
overzichtelijk op de hoogte
worden gebracht van het
interessantste, leukste,
gekste en opmerkelijkste
nieuws uit Zeeland en bin
nen- en buitenland? Meld u
dan aan voor de PZC
nieuwsbrief.
Vrijwel dagelijks versturen
we een e-mail met daarin
tien geselecteerde artike
len van de website, waar
van de redactie vindt dat u
die niet mag missen.
Aan- en afmelden is gratis
en kan eenvoudig met uw
e-mailadres. De nieuws
brief valt tussen 11.00 en
12.00 uur in uw mailbox.
Aanmelden kan via
www.pzc.nl/nieuwsbrieven.
TWITTER
Robbert de Rijk
@robbertderijk
De winnaar van 2015, Erwin
Mesu, werd elfde in de
30ste Alternatieve Elfste
dentocht.
ONLINE TOP 5
1. Reimerswaal sluit Sinke-
groep niet uit na veroorde
ling voor mishandeling
2. Brouwerij Kees uit Mid
delburg hoog op ranglijst
beste bierbrouwer
3. Carnavalskraker uit hit
serie Luizenmoeder op 1 in
Itunes
4. Aantal griepgevallen
loopt op
5. Wind van zee trekt data-
centrum Green Bay naar
Borssele
Kijk op www.pzc.nl of
@pzcredactie
facebook.com/depzc
@pzcredactie
A Renesse bijt altijd het spits af van de nieuwe strao-tijd. Bestuurslid Bertie Steur rechts in de oranje jas. archieffoto marieke mandemaker
