HART&ZIEL
Irrelevant
1
Vraag het onze specialisten
24
René Diekstra
ii j
Dominique Prins begint de dag met een rondje door de
buurt. Elke keer weer komt ze terug met nieuwe energie, een
inzicht, berusting of ontspanning. „Openbaring is een groot
woord, maar het komt in de buurt."
Wat zeg je tegen bewoners van een
verzorgingstehuis die zichzelf zien als
wezens die er niet toe doen?
Enige tijd geleden was ik naar aanleiding
van mijn boek Verzorgingstehuis of plaats
delict1, over diefstal van ouderen in zorg
instellingen, door de cliëntenraad van een ver
zorgingstehuis uitgenodigd voor een voor
dracht. Na afloop praatte ik met bewoners door.
Op een gegeven moment kwam de vraag op ta
fel wat het moeilijkst is aan ouder worden. Het
antwoord dat een van de bewoners gaf, had ik
nooit eerder gehoord. Maar het heeft me sinds
dien niet meer losgelaten en dikwijls als ik nu
oude mensen ontmoet, komt het weer boven.
'Het ergste is dat je irrelevant bent gewor
den', was het antwoord. 'Irrelevant?' reageerde
één van de anderen alsof het een onnodig moei
lijk woord was. 'Ja, irrelevant', antwoordde hij
beslist. 'Niet meer ter zake doende. Je doet er
niet meer toe, bent nergens meer voor nodig,
niemand zit meer op
je te wachten, je bent
anderen hoogstens
tot last. En er moet
voor je gezorgd wor
den, want voor jezelf
D© bewoners zorgen kun je niet
verwachtten ™erofo„voi-
een reactie.
Maar ik was
even onthand
als zij
doende. En dat wordt
alleen maar erger.
Hoe ouder je wordt,
hoe irrelevanter je
wordt'. In de stilte die
viel, keken sommige
aanwezigen mij aan
alsof ze van mij, als
de spreker van die avond, een reactie verwacht
ten. Maar ik was even onthand als zij. Vragen
'wie herkent zich in wat hij zegt?' leek me risico
vol. Als de reacties bevestigend waren, zou ik
daar iets mee moeten. Ik zou niet weten wat.
Wat zeg je tegen bewoners van een verzor
gingstehuis die zojuist hebben uitgesproken
zichzelf te zien als wezens die er niet meer toe
doen? Dat ieder mens waardevol is? Dat leeftijd
of productiviteit daar niets aan afdoen? Of zeg
ik, eerlijker, dat ik me kan voorstellen dat ze
zich irrelevant voelen, want dat jongere genera
ties hen veelal ook zo behandelen? Of zeg ik,
nog eerlijker, dat wat zij uitspreken, ik als toe
komstangst heb? Ik heb het laatste gezegd. En
ook dat ik hoop nooit het antwoord te moeten
geven dat Joseph, hoofdpersoon in De Bewonde
renswaardige Blumroch van schrijver Louis Pau
wels geeft op de vraag 'Joseph, waarom leef je?'
Zijn antwoord: 'Omdat ik er nu eenmaal aan
begonnen ben'. Hopelijk lukt het mij altijd
mezelf het enige werkzame
recept te blijven voor
schrijven. Te weten:
zorg dat je doelen
nooit opraken. Op
weg naar huis bedacht
ik dat de meest beslis
sende zorg in de zorg de
zorg voor zingeving is.
Het is nog donker
als ik mijn voordeur
zacht dichttrek.
Een buurvrouw,
op weg naar haar
werk, groet me.
Een gevoel van
verbondenheid overspoelt me, wat
ik ook ervaar als ik langs de huizen
blokken loop. Heerlijk vind ik het
om langs de levens te lopen die zich
achter elke voordeur afspelen. Op
nummer 44 wordt gedoucht, hoor ik.
De grijze heer van nummer 34, die
elke ochtend het nieuws bekijkt,
voelt als een oude bekende. Eén keer
zat hij er niet; ik had bijna ongerust
aangebeld. Gelukkig zat hij de vol
gende ochtend weer in zijn stoel bij
het raam.
Dat het geweldig is de dag te begin
nen met een wandeling, ontdekte ik
per toeval. Ik zat vast met een ver
haal. Ik maakte me zorgen over de
operatie van mijn vader. Een woor
denwisseling met manlief was de
druppel: ik kreeg mijn gepieker niet
meer onder controle. Zonder plan
liep ik de deur uit, en al na een paar
honderd meter klaarde mijn hoofd
op. Letterlijk. Toen ik weer thuis
kwam, was ik een ander mens. De
ruzie bleek onbelangrijk, het verhaal
liep weer, ik bruiste van de energie.
Openbaring is een groot woord,
maar daar kwam het bij in de buurt.
Zou het werken als ik dit elke och-
Het werkt
meditatief. Het
ene been voor
het andere
zetten gaat
net zo vanzelf
als ademhalen
tend deed? De volgende morgen
sloop ik vroeg het huis uit. Het effect
was verbluffend; doorgewaaid en po
pelend om aan de werkdag te begin
nen kwam ik thuis. Als freelancer
komt vroeg opstaan aan op discipline
en dat betekent soms: me nog eens
omdraaien. Tot die eerste ochtend
wandeling. Wat een verschil!
Artsen
„De mens heeft twee uitstekende
artsen tot zijn beschikking", zei een
hoogleraar me eens. „Linkerbeen en
Rechterbeen." De reikwijdte van zijn
uitspraak wordt me steeds duidelij
ker. Professor Mike Evans van de Uni
versiteit van Toronto deed onderzoek
naar de effecten van wandelen en
maakte een YouTube-filmpje van zijn
ontdekkingen: wat is het op een na
beste wat we voor onze gezondheid
kunnen doen? Het draait om een
'unieke behandeling' die spieren en
botten versterkt, de kans op botont-
kalking verkleint en kraakbeen op
bouwt.
Door de behandeling kunnen de
longen meer zuurstof opnemen, ter
wijl de bloeddruk en het 'slechte'
cholesterolgehalte in het bloed dalen.
Dat geldt ook voor het glucosege
halte, waardoor de insulinegevoelig-
heid groter wordt en het risico op
diabetes daalt. Wat die behandeling
is? Een half uur per dag wandelen.
Ook de hersenen varen wel bij een
Het is mijn schuld
dat papa en mama
scheiden
Ons panel beantwoordt al uw vragen
over lijf en leden, hart en ziel. U beslist zelf
of uw vraag in
de krant komt of niet.
f
dinsdag 30 januari 2018
GO
Reageren?
hartenziel@
persgroep.nl
De wonderen
van wandelen
Domi
nique
Prins
komt
altijd
doorge
waaid
thuis.
FOTOSHODY
CAREMAN
Toen mijn ouders scheidden,
dacht ik dat het mijn schuld
was. Hoe komt het dat kin
deren zo denken?
Alles wat kinderen niet snap
pen, vullen ze aan met kennis
die ze wel beheersen. Dus als
het bestaan van de jaargetij
den nog onbekend voor ze is
en verdriet vertrouwder, dan is
het niet verwonderlijk dat een
jong kind concludeert dat
bomen in de herfst verdrietig
zijn. Hetzelfde gebeurt als ou
ders scheiden. 'Uit elkaar
groeien' en aanverwante schei
dingsredenen zijn veel te in
gewikkeld. Het kind zoekt wel
een verklaring. Eén van de ver
klaringen die dicht bij huis lig
gen, is dat het door jou komt.
Jij bent niet lief geweest en
daarom doeken je ouders het
gezin op. Voor partners die
scheiden is het dus belangrijk
dat ze, op kindniveau, uitleg
gen wat de werkelijke reden
voor hun breuk is. Alleen zo
kunnen ze voorkomen dat het
kind de scheiding op zichzelf
betrekt.
—Steven Pont
Psycholoog
Voedings
Huisarts
Steven Pont
deskundige
Rutger
Nicole de Roos
Verhoeff
•v:5-v*w
