EUWS 11
Twintig jaar nadat Bill Clinton loog over zijn
affaire met een stagiaire kijkt Amerika heel
anders aan tegen de seksuele uitspattingen van
de ex-president. En tegen Monica Lewinsky.
Krankzinnig
dat we nu
weereen
president
hebben die
beschuldigd
is van het
ongewenst
betasten
van
vrouwen
r is iets geks aan de
hand met het imago
van Bill Clinton.
Sinds zijn aftreden in
2001 was hij lange tijd
een geliefd gezicht in
een welvarend, vreed
zaam Amerika. Maar dat beeld is
totaal gekanteld. Nooit was hij zo im
populair als nu, met meer Amerika
nen die negatief over hem denken
dan positief.
Zo'n dalende trend is ongebruike
lijk: presidenten worden vaak popu
lairder naarmate ze langer met
pensioen zijn. Hun gebreken raken
op de achtergrond, ze veranderen in
nationale vaderfiguren.
Maar dat geldt dus niet voor de
man die vandaag 20 jaar geleden een
diep gat voor zichzelf groef met de
woorden: „I did not have sexual relati
ons with that woman." Hij had géén
seks gehad met stagiaire Monica
Lewinsky, verzekerde Clinton op
26 januari 1998 tijdens een persconfe
rentie. Het bleek een grove leugen: er
was een blauwe jurk met sperma-
vlekken die bewees dat Clinton
Lewinksy (toen 22) wel degelijk voor
vluggertjes naar zijn kantoor had la
ten komen.
Linda Tripp, een collega van Le
winsky, had gesprekken over haar
avonturen met de president heime
lijk opgenomen en speelde ze door
aan speciaal aanklager Ken Starr, die
bezig was met een onderzoek naar
mogelijke fraude door de Clintons.
Via het rapport van Starr kwam ge
detailleerd naar buiten wat Le
winsky en Clinton hadden uitge
spookt. Denk aan passages als: „De
president raakte mevrouw Lewins-
ky's blote borsten aan met zijn hand
en mond."
Het zorgde voor ongekend politiek
spektakel, en toch kwam Clinton er
relatief goed vanaf. Hij kreeg een af
zettingsprocedure aan zijn broek
omdat hij onder ede loog over de af
faire, maar de Senaat stond hem toe
op zijn post te blijven. Hij werd juist
sympathieker gevonden door alle
aanvallen die hij moest incasseren.
In de populaire Today Show grapte
presentator Jay Leno destijds dat
Clinton het zo goed deed in de pei
lingen, dat hij zijn volgende seks
schandaal al aan het plannen was.
Bespot
Monica Lewinsky was degene die
door het slijk werd gehaald. Niet al
leen in de media, maar in de peuter
jaren van het internet was ze ook een
van de eerste slachtoffers van online
intimidatie. Haar voorkomen werd
genadeloos becommentarieerd, haar
seksualiteit bespot en haar geloof
waardigheid in twijfel getrokken.
„Alsof elke laag van mijn huid en
mijn identiteit van me af werden ge
scheurd", zo beschreef Lewinksy la
ter in een zeldzaam interview met
The Guardian hoe ze zich voelde.
„Het is een soort van villen. Je voelt
je ongelofelijk rauw en bang."
Lewinsky zet zich nu in tegen (on
line) pesten. Ze won sympathie, waar
Clinton die in de afgelopen maanden
rap verloor. In het MeToo-debat wor
den ook de escapades van de oud
president nog eens onder de loep
genomen. Bij nader inzien, schreef
de linkse blogger Matthew Yglesias
op Vox.com, ging het om een 'spraak
makend voorbeeld van een wijdver
breid sociaal probleem: misbruik van
macht in de werkomgeving voor sek
sueel gewin'.
Excuses
Lewinsky verdient excuses, stelde
David Rothkopf, oud-hoofdredacteur
van Foreign Policy, die in de jaren 90
voor Clinton werkte. Opiniemaker
van Democratische huize Caitlin
Flanagan schreef in The Atlantic dat
de 'Democratische Partij moet afre
kenen met de manier waarop Bill
Clinton is beschermd'. Clinton had
moeten aftreden, zei partijgenoot en
senator Kirsten Gillibrand, potenti
eel presidentskandidaat in 2020.
Lewinsky heeft benadrukt dat ze
uit vrije wil een relatie had met de
president. Maar ook beschuldigingen
van seksuele handelingen zónder
wederzijds goedvinden krijgen
nieuwe aandacht. Zo is er Juanita
Broaddrick, wier aantijging van ver
krachting door Clinton nooit is be
wezen, maar ook niet ongeloofwaar
dig is. Ze was vrijwilliger voor een
campagne om het gouverneurschap
van Arkansas toen Clinton haar in
1978 naar zijn hotelkamer zou heb
ben laten komen - a la Harvey Wein-
stein - waar hij haar gedwongen zou
hebben tot seks.
Vijf getuigen bevestigen dat Broad
drick er met hen over sprak direct
nadat het gebeurd zou zijn. Ze ont
kende later het voorval een keer, naar
eigen zeggen omdat ze haar ervarin
gen niet met de wereld wilde de
len. „Ik geloof Juanita", stond eind
vorig jaar boven een opiniestuk van
columnist Michelle Goldberg in The
New York Times.
Het oordeel over Clinton mag dan
schuiven, er is in de afgelopen 20 jaar
ook veel hetzelfde gebleven, waar
schuwt Juliet Williams, hoogleraar
genderstudies die aan de universiteit
van Californië seksuele schandalen
in de politiek bestudeert. „De krank
zinnige realiteit is dat we vandaag de
dag opnieuw een president hebben
die beschuldigd is van het ongewenst
betasten van vrouwen, die zelfs trots
is op dat gedrag. Totdat de vrouwen
die Trump beschuldigen gehoord
worden zoals ze verdienen, moeten
we concluderen dat de krachten van
seksisme springlevend zijn."
Pornoster
Wel veranderd: puriteins Amerika
schrikt niet meer van een president
die buitenechtelijke seks heeft. Eer
der deze maand onthulde The Wall
Street Journal dat de advocaat van
Trump vlak voor de verkiezingen van
2016130.000 dollar (ruim 100.000
euro) betaalde aan Stephanie Clif-
ford, in de porno-industrie beter be
kend als Stormy Daniels. Het zou
zwijggeld zijn, om te voorkomen dat
de pornoster spreekt over seks met
Trump. Het nieuws was nu slechts
een kleine rimpeling in de stortvloed
aan Trump-controverses.
Genderprofessor Juliet Williams
stelt dat het Lewinsky-schandaal
eraan heeft bijgedragen dat Amerika
makkelijker over seksueel wangedrag
praat. En dat heeft weer de opkomst
van de MeToo-beweging mogelijk
gemaakt. In 1998 waren termen als
'spermavlek' en 'orale seks' op de
voorpagina's vulgair, zegt Williams.
„Maar doordat aanklager Ken Starr
door zulke fatsoensnormen heen
brak, is de huidige afrekening met
misbruik mogelijk geworden."
vrijdag 26 januari 2018
Karlijn van Houwelingen
Washington
Juliet Williams,
hoogleraar
genderstudies
