12
Legendes uit
het voetbal bij
inauguratie
GeorgeWeah
Het beeld was al maanden weg, maar veroorzaakte opeens een relletje
LIBERIA OUD-VOETBALLER PRESIDENT
Hoe begon het?
Daarvoor moeten we terug naar 27 juni
2014, de dag dat het Mauritshuis in Den
Haag na een verbouwing van twee jaar weer
open gaat. Historicus Zihni Özdil beklaagt
zich in een opiniestuk over het vernieuwde
museum, dat niks vertelt over de rol van Jo
han Maurits van Nassau bij de slavenhandel
in Brazilië. „Ik vond het kwalijk dat een
groot deel van de geschiedenis gewist
werd", zegt het GroenLinks-Kamerlid nu.
„Wij zijn toch geen Turkije?"
Het Mauritshuis heeft enkele dagen daar
voor wel een kleine tentoonstelling over de
oprichter en naamgever ingericht. Özdil
wordt uitgenodigd. „In die tijd is het onder
werp voor ons gaan spelen", vertelt Koen
Brakenhoff hoofd marketing van het Mau
ritshuis. „Wat vertel je over je naamgever,
zowel positief als negatief. We hadden er
geen aandacht voor. Daar waren we ook
zoekende in. Die kritiek hebben we ons
aangetrokken. We hebben in januari 2017 in
zaal 13 een plek ingericht, waarin we aan de
hand van echte kunst iets meer vertellen
over Maurits." Met drie schilderijen en een
18de eeuws terracotta beeld. Échte kunst.
Dat is de buste van Maurits in de foyer van
het museum niet. Die is van polyester, een
replica van het origineel dat in Duitsland
staat. Brakenhoff. „De kunststof kopie in de
foyer, waar we het verhaal niet goed konden
vertellen, kon wat ons betreft weg. Het
stond ook in de weg omdat het zo groot
was."
Het beeld wordt in september 2017 opge
slagen in een depot. Sofarso good. Geen
haan die ernaar kraait. Zelfs niet als op 6 ja
nuari van dit jaar Imara Limon, conservator
van het Amsterdam Museum, er melding
van maakt in een artikel in de Volkskrant
Na haar artikel blijft het stil
Waarom werd het toch een
'beeldenstorm'?
De maatschappelijke verontwaardi
ging barst pas los als NRC Han
delsblad op 12 januari meldt dat
de buste is verwijderd 'in het
kader van een groter bewust
wordingsproces over het sla
vernijverleden'. Het hek is
van de dam, politici en histo
rici struikelen over elkaar heen.
Piet Emmer, emeritus hoogleraar
Europese geschiedenis en deskundige op
het gebied van de Nederlandse slavenhan
del, mengt zich veelvuldig in de discussie.
Hij reageerde in 2014 al verontwaardigd
op het stuk van Özdil.
Zijn boodschap is al jaren dat we het
verleden niet moeten beoordelen in de
tijd van nu. De nazaten van slaven moe
ten niet 'rondzeuren' in het verleden.
Als Rotterdamse kunstinstellingen in
september 2017 aankondigden af te willen
van de naam Witte de With zegt hij in een
interview dat er sprake is van een moderne
'beeldenstorm'. De Telegraafkopt gretig
met de term 'beeldenstorm' op de voor
pagina. Politici nemen het even zo gre
tig over. Kamerleden Martin Bosma
(PW) en Antoinette Laan (WD) kon
digen Kamervragen aan. In deze krant roept
CD A-leider Sybrand Buma: „Handen af J.P.
Coen en het Mauritshuis." En premier Mark
Rutte citeert in zijn verontwaardiging bijna
letterlijk Emmer.
Het gebeurt allemaal in een week dat een
Amsterdamse school zegt af te willen van
de naam J.P. Coen. „Het is een gevoelig de
bat over de nationale identiteit, waarin we
een voorbeeld leken te zijn", blikt Braken
hoff van het Mauritshuis terug. „We had
den de discussie over Coen en Witte de
With. Drie voorbeelden maakt een trend.
En het werd al vrij snel politiek."
Özdil vindt het een kwalijke zaak dat de
discussie zo uit de hand is gelopen en hij er
van wordt beschuldigd een beeldenstorm te
ontketenen. „Historici en politici hebben
het gekaapt en zetten nepnieuws neer. Ik
vind dat volksmennerij. Ik wil juist niet dat
beelden verwijderd worden. We moeten de
geschiedenis compleet vertellen."
Wat is nu de les?
De 'beeldenstorm' lijkt nu even ge
luwd na de uitleg van het Mauritshuis
en de excuses van Rutte. „Dat ze in een
speciale zaal meer uitleg geven over
zijn persoon lijkt me heel goed", zegt
historicus Emmer. „Het verleden
van een land bestaat uit zwarte en
vrolijke bladzijden. Daar kun je
niks aan doen. Maar als je niks
weet van de 17de eeuw, veran
deren bijschriften in een mu
seum daar niks aan. Ook het on
derwijs moet goed naar het
historische verhaal kijken."
Van der Molen (Amster
dam Museum) vindt dat
juist met de kennis van nu
scherper naar het verleden
gekeken moet worden.
„We moeten ons ook reken
schap geven van de andere kant
van dit soort helden. Probeer weg
te blijven van een oplossing. Het
gaat om de betekenis van zo'n beeld
en wat we ermee willen. Als je meteen
zegt: haal het weg want het is een schurk
of laat het staan want is en held, kom je
niet aan die discussie toe. Dat is jam
mer."
dinsdag 23 januari 2018
GO
MONROVIA Met zijn vrouw Clar
naast hem legde George Weah
gisteren de eed af in een volge
pakt voetbalstadion in de Liberi
aanse hoofdstad Monrovia. Onder
de aanwezigen waren beroemdhe
den als Chelsea-legende Drogba,
Eto'o en Oliseh, die bij Ajax speelde
en nu trainer is van Fortuna Sittard.
Naast sporters reisden ook de pre
sidenten van onder meer Guinea,
Siërra Leone, Ivoorkust, en Congo
naar Monrovia. „Ik heb mijn hele
leven doorgebracht in stadions.
Maar vandaag is een dag als geen
ander", zei Weah. De voetballe
gende won afgelopen december de
presidentsverkiezingen in Liberia.
Met zijn verkiezing heerst 'Koning
George' de komende zes jaar over
Liberia. Vooral jongeren steunen
hem massaal. Hij belooft gratis on
derwijs en wil de economie op gang
helpen. Een loodzware opgave: Li
beria is nog altijd een van de armste
landen ter wereld, fotoafp
Hoe 'Maurits' een kleine
beeldenstorm ontketende
Het was maandenlang windstil, maar uit
eindelijk raasde afgelopen weken een
ware beeldenstorm door Nederland. Het
verwijderen van een kunststof beeld van
Johan Maurits uit de foyer van het Mau-
ritshuis werd door historici en politici
aangegrepen om een gevoelig punt te
raken. De feiten op een rij.
Tonny van der Mee
Den Haag
I HL
CONSTITUTION
op the:
REPUBLIC
