Gekozen burgemeester voorzichtig stapje dichterbij
M. stelde te
veel vragen
om allemaal
uit te pluizen
7
POLITIEMOL EIS 5 JAAR CEL
DEN BOSCH Zowel politie als
Openbaar Ministerie (OM) hadden
bij hun onderzoek een fiks pro
bleem met politiemol M.. Hij had
zoveel vragen gesteld dat recher
cheurs die, in 2,5 jaar, niet allemaal
konden natrekken. Ze hielden het
op steekproeven. „En dat was ge
noeg", aldus het OM.
Om te bewijzen dat de mol zijn
ambtsgeheim schond, moest het
OM aantonen dat de informatie
echt geheim was. Maar ze wil die
gegevens niet (nogmaals) op straat
gooien en noemde simpelweg alle
politie-informatie in principe ge
heim.
Ook moet worden bewezen dat
de man werd betaald. Dat was niet
zichtbaar. Wel werd de mol bena
derd door een undercoveragent op
Cura^ao. Die bood 400 dollar voor
informatie. Terug in Brabant zou de
mol die gegevens hebben gecheckt,
waarna hij geruststellend kon mee
delen dat agent A3869 werd gezocht
noch getapt, zelfs de FIOD had geen
belangstelling. Geld hoefde de mol
niet, met het oog op de toekomst.
En dat was veelzeggend, vond het
OM. M. beweert dat hij onder druk
stond, maar hij zou met een natte
vinger en een etentje te lijmen zijn.
Witwassen
Waar het OM eerst berekende dat
de mol acht ton kon opstrijken,
bleef het nu bij het witwassen van
tachtig mille onverklaarbaar geld.
Veldhovenaar Mark S. (47), de tus
senpersoon naar de klanten, zou
ook hebben witgewassen. Bij hem
lag bijna een kwart miljoen. „Een
verbazingwekkend bedrag", zegt
het OM. „En omdat hij niet wil zeg
gen waar het vandaan komt, moet
het crimineel zijn."
S. speelde volgens het OM een
belangrijke rol. Bij hem thuis kwam
iedereen bij elkaar en daar stond
ook de centrale computer. Alleen
daarmee konden de gecodeerde
usb-sticks worden gelezen waarop
de mol hele dossiers kopieerde.
Als het aan het Openbaar Ministe
rie (OM) ligt mag M. (31) ook tien
jaar lang geen publieke functie uit
oefenen. Zijn Veldhovense partner
Mark S. (47) hoorde drie jaar cel te
gen zich eisen.
De mol, vrij uit voorarrest, moet
ook meteen weer de cel in. Het OM
is bang dat hij naar zijn tweede
thuisland Oekraïne vlucht.
Officieren van justitie Willem Bos
en Gerard Sta hadden gisteren vrij
wel de hele dag nodig voor hun
aanklacht. Bos maakte van zijn
hart geen moordkuil. „M. gooide
de waardigheid van de politie te
grabbel en besodemieterde zijn
collega's."
De officier was echt boos. „Een
diender moet eerlijk en betrouw
baar zijn. Dat is de belangrijkste
kernwaarde van de politie en het
kost tienduizenden agenten geen
enkele moeite." Zijn collega Sta
sprak van 'minachting'.
Volgens het OM is er bewijs in
overvloed dat de aspirant-recher
cheur uit Weert ruim drie jaar lang
zijn gang ging. Hij mocht enkel in
de politiesystemen om er dossiers
in te zetten, hij mocht er niet in
rondneuzen. Zelf gaf Mark M. toe
af en toe mee te kijken, als hobby.
Dat vond Bos 'apenkooi'. M. zei
hooguit 5.000 keer iets te hebben
aangeklikt, de politie zag 28.521
vragen.
De mol verkwanselde
schaamteloos
karrenvrachten
politiegeheimen
Alles kwam aan het licht na een in
val bij de Oirschotse garagehouder
Jan L.. Tot haar verbijstering vond
de politie 4.500 geheime pagina's.
Bos: „Ter vergelijking: het dossier
van de mol telt er 1.900." Vertrou
welijke papieren lagen ook bij zijn
ouders en bij de Veldhovenaar,
inclusief vingerafdrukken en aan
tekeningen als 'Pas op!' Bos is ook
verontrust dat veel informatie niet
is teruggevonden. „Waar is die
gebleven?"
Dat de mol lukraak zou hebben
rondgekeken, is volgens het OM
onzin. Er kan in de systemen al
leen gericht worden gezocht,
waarbij namen en geboortedata
bekend moeten zijn. Her en der
vond de politie lijsten waar die
keurig op rij stonden.
Maar het sterkste bewijs vond
Bos het 'oorverdovende zwijgen'
van Mark M. op de simpele vragen
waarom hij naar al die onderzoe
ken zocht, en hoe de informatie
overal kon liggen, vol met zijn vin
gerafdrukken.
De gekozen burgemeester is terug
van weggeweest. Vanavond staat
het onderwerp op de parlementaire
agenda, zij het in vermomming. Of
ficieel gaat het om het uit de
Grondwet halen van de benoeming
van burgemeesters en commissa
rissen van de koning. Het is een ini-
tiatiefwet die D66-Kamerlid Rob
Jetten op zich heeft genomen nadat
zijn voorganger Gerard Schouw vijf
jaar geleden de eerste horde be
dwong: beide Kamers stemden
toen in meerderheid in met de zo
geheten 'deconstitutionalisering'.
Omdat het echter om een grond
wetswijziging gaat, komt het voor
stel voor de tweede keer langs. Dit
maal is een twee derde meerder
heid nodig.
Heel spannend zal het debat niet
worden. De Kamer is het vrijwel
eens. Alleen de SGP-fractie zou nog
kunnen tegensputteren, maar met
drie zetels staat zij machteloos. De
Christenunie, die vijfjaar geleden
nog tegenstemde, zal nu wel voor
stemmen, omdat dat in het regeer
akkoord zo is afgesproken.
Op de wijze waarop burgemees
ters worden benoemd, zal de wets-
W Straks volstaat een
gewone meerderheid
van de helft +1 voor
kiezen burgemeester
wijziging geen invloed hebben. De
gemeenteraad kiest een kandidaat,
het kabinet bekrachtigt dat besluit.
Zo is al jaren de praktijk en zo zal
het nog wel even blijven. Jetten
spreekt van een 'overzichtelijke'
kwestie: „Deze wet is niets meer of
minder dan het uit de Grondwet
halen van de benoeming van bur
gemeesters en commissarissen van
de koning."
Toch spreekt de tussenstap wel
degelijk tot de verbeelding. Om
mogelijk te kunnen maken dat bur
gers ooit zelf hun burgemeester
kunnen kiezen, móet de Grondwet
worden gewijzigd. In 2005 werd het
voorstel tot directe verkiezing van
de burgemeester nog tegelijkertijd
behandeld met de deconstitutiona
lisering, nu zijn die twee zaken uit
elkaar gehaald. Dit heeft als voor
deel dat, zodra de Grondwet is ge
wijzigd, er nog maar een gewone
meerderheid van de helft plus één
nodig is om in de toekomst de bur
gemeester direct te kunnen laten
kiezen.
Jetten: „De burgemeester is
steeds meer het gezicht van de ge
meente. Zo iemand wil je kunnen
kiezen. Maar laten we wel eerst het
debat voeren over de bevoegdheden
die zo'n burgemeester moet heb
ben." Veruit de meeste burgemees
ters, ook die van D66, zien een di
recte verkiezing helemaal niet zit
ten, bleek uit een recente enquête
door Nieuwsuur. CDA-Kamerlid
Harry van der Molen: „Wij hechten
erg aan de onafhankelijke positie
van de burgemeester."
woensdag 17 januari 2018
Mark M. met zijn advocaten in de rechtbank in Den Bosch, tekening adrienstanziani
'Mol besodemieterde
collega's bij politie'
Een boos Openbaar Ministerie
wil dat Mark M., alias de politie
mol, vijf jaar de cel indraait. „Hij
heeft jarenlang schaamteloos
karrenvrachten politiegehei-
men verkwanseld. De gevolgen
zijn niet te overzien", aldus offi
cier van justitie Willem Bos.
Max Steenberghe
Den Bosch
—Willem Bos (officier van justitie)
Dertien jaar nadat de direct ge
kozen burgemeester om zeep
werd gebracht in de Eerste
Kamer probeert D66 zijn kroon
juweel alsnog te verzilveren.
Anders dan toen neemt de partij
kleine stapjes.
Laurens Kok
Den Haag
Rob Jetten. fotoanp
