il
m
y
i
5
1
fl
HART ZIEL 25
Ritmes en klanken stimuleren de
hersengebieden die de motoriek aan
sturen, dat kan voor Parkinsonpa-
tiënten gunstig uitpakken. Swaab:
„Ze kunnen er een vloeiende cadans
bij het lopen door terugkrijgen. Dat
stopt als de muziek stopt. Mensen die
last hebben van stotteren of afasie
kunnen via zang opeens wel uit hun
woorden komen. En muziek van
Mozart bijvoorbeeld helpt je beter te
focussen. Van de te vroeggeboren ba
by's die in de couveuse aan Mozart óf
aan Bach zijn blootgesteld, mag de
eerste groep het snelst naar huis.
Socialer
Met muziek spelen of luisteren kun
je niet vroeg genoeg beginnen, vin
den de professoren. „Kinderen die
een muziekinstrument leren bespe-
Alzheimer
slaat later toe
in hersendelen
die muziek
opslaan
len, hebben een betere verbinding
tussen hun linker en rechterhersen-
helft en presteren beter op het gebied
van lezen en rekenen", aldus Swaab.
Honing: „Kinderen vinden muziek
uit zichzelf al leuk. Het heeft een be
wezen gunstige invloed op hun emo
tionele ontwikkeling. Ze leren aller
lei non-verbale vaardigheden en
worden er socialer van. In de klas is
het een goede stemmingsregulator."
Miracles ofMusic is daarmee ook
een aanklacht tegen de bezuiniging
op muziek. „Het moet terug in de
klas", aldus Scherder.
Ook op latere leeftijd kan muziek
een grote rol spelen - in de ouderen
zorg bijvoorbeeld. Swaab: „De her
sengebieden die muziek opslaan,
worden als laatste aangetast door de
ziekte van Alzheimer. Een vrouw die
door haar dementie de weg naar het
podium niet meer kon vinden, kon
eenmaal daar aangeland nog wel
prachtig zingen en optreden."
Veroudering
Door een instrument te leren spelen
bouw je een cognitieve reserve op en
daarmee ben je later wat langer be
schermd tegen het ontstaan van ou
derdomsziekten. Scherder: „Je ver
laagt het risico erop. Muziek maken
verandert je brein. Het bevordert de
aanmaak van nieuwe zenuwcellen en
verbindingen in de frontale hersen
kwab. Dat zijn de systemen die
kwetsbaar zijn voor veroudering."
Scherder speelt sinds zijn 64ste
viool. „Dat wordt natuurlijk nooit
meer iets, maar leuk is het wel. En ik
hoop er wat tegengas aan het verou
deringsproces mee te geven."
De broer van Honing is saxofonist
Yuri Honing, hij stapte zelf op zijn
25ste over van de piano naar de we
tenschap. „Ik ben gestopt muziek te
maken om het te bestuderen." En
Swaab heeft ervaren dat aanleg er
toch veel meer toe doet dan muzikale
training. Als kind speelde hij ge
dwongen de piano, maar zodra het
kon, sloeg hij de klep voorgoed dicht.
„Mijn aanleg was, zacht uitgedrukt,
nogal gebrekkig. Ik luister nog altijd
graag naar muziek, en heb de heil
zame werking ervan bij allerlei ziek
tebeelden gezien. Maar zelf spelen:
dat nooit meer."
Allergie of
intolerantie?
Met een
geliefde krijg je
er bijna altijd
andere
mensen bij
Mijn zoon
mist mij niet
dinsdag 16 januari 2018
GO
^IHCII
Volgens Dick Swaab
(I), Erik Scherder en
Henkjan Honing ver
andert muziek maken
het brein in positieve
zin. FOTO HAPPY MOTION/ILLU-
STRATIES ANNEMARIE GORISSEN
Miracles of Music: 17 januari in het
Concertgebouw in Amsterdam.
Ook te zien in Leiden en Rotterdam.
Wat is het verschil
tussen allergisch of
intolerant zijn voor
voedsel?
Een allergie is een im-
muunreactie op eiwit
ten. Hierbij worden anti
stoffen aangemaakt: de
IgE-antistoffen. Deze
geven in aanwezigheid
van het voedseleiwit
een reactie van het im
muunsysteem die leidt
tot huiduitslag, buikpijn
of diarree. Bekend zijn
de allergie tegen pinda,
noten, schaaldieren,
koemelkeiwit en appel.
Allergieën kunnen milde
tot zeer ernstige symp
tomen geven. Kinderen
groeien er gelukkig vaak
overheen.
Voedselintoleranties zijn
alle andere chronische
overgevoeligheidsreac
ties op componenten uit
voedsel. Er kan bijvoor
beeld een enzym ont
breken. Zo kan een
baby na geboorte op
een streng dieet moe
ten. Met de hielprik
wordt bij iedere baby na
de geboorte vastge
steld of een kind een
intolerantie voor fenyla-
lanine heeft. Fenylala-
nine is een normaal
gesproken goede
component van eiwit.
Een overeenkomst met
allergie is dat een into
lerantie mild tot ernstig
kan zijn. Bij lactose-into-
lerantie kan het zijn dat
iemand echt geen melk
producten mag, maar
het kan ook zijn dat min
deren van melkproduc
ten al genoeg is.
—Klaske van Norren
—Jan Drost
Ik zit vaak voor mijn
werk in het buiten
land. Laatst zei mijn
zoon (11) tegen zijn
moeder: „Ik mis papa
nooit." Ik vind dat erg.
Terecht?
leder mens hanteert
copingmechanismen
(to cope is Engels voor
'omgaan met'). Als je
bang bent voor een
hond, ga je aan de
overkant van de straat
lopen. En als je vader
vaak onredelijk boos is,
blijf je op je kamer zit
ten. Dat gedrag komt
voort uit het vermijden
van zielenpijn. Als jouw
zoon zegt dat hij jou niet
mist, kan dat twee din
gen betekenen. Om de
pijn van je afwezigheid
niet zo vaak te hoeven
voelen, heeft hij zich
een beetje voor je afge
sloten. Dat is een pijn
lijke constatering, maar
het is een begrijpelijke
reactie. Ook kan het zijn
dat hij je juist wel erg
mist, maar dat voor
zichzelf en zijn omge
ving ontkent (zoals ie
mand die zijn hoofd
stoot, ontkent dat het
pijn doet). Maar ook dan
hanteert hij dus een
copingmechanisme.
Het enige wat je kunt
doen, is werkelijk con
tact te maken met je
zoon en het met hem
hebben over wat jouw
afwezigheid betekent
voor hem en jou. En
samen verzinnen hoe je
bij elkaar aangesloten
kunt blijven. Dit kan een
mooi begin zijn van een
nieuwe verbinding.
—Steven Pont
