8
EWSTEFBOS
Zanger Stef Bos (56) raakte zijn beste vriendin kwijt aan de
gevolgen van een psychose. Met het muzikale standbeeld Sneeuw
eert hij haar maandag tijdens het depressiegala. „Door die
ingrijpende ervaring kijk ik anders naar het leven."
Iedereen kent Stef Bos van de
ontroerende ode Papa. Maar
er is nog een nummer dat
hem na aan het hart ligt:
Sneeuw.
Bos noemt de breekbare bal-
lad misschien wel zijn beste
song, toch prijkt het lied zelden op
zijn setlist. Te moeilijk. Te zwaar. „En
vaak voelt het ongepast om Sneeuw
klakkeloos in een voorstelling te spe
len. Want mensen wisten tot nu toe
niet wat erachter schuil ging. En het
draait om een mastodont van een on
derwerp", aldus de zanger die het
heftigste gesprek uit zijn leven ver
werkte in de tekst.
Dat moment maakte zo'n indruk
op hem, dat Stef Bos 19 jaar later nog
de exacte details kan reproduceren.
Het is een mooie lenteavond, als even
voor tien uur 's avonds de telefoon in
zijn Antwerpse appartement gaat.
Zijn beste vriendin Maria, die hij
sinds 1984 kent van de toneelschool,
wil langskomen om iets te bespre
ken. Bos antwoordt gezellig en zet de
glazen op de keukentafel in afwach
ting van zijn bezoek.
„Ik dacht: misschien wil ze iets ver
tellen over de kinderen. Want ze was
een topmoeder die alles voor hen
over had. Of misschien had ze ge
woon zin om slap te ouwehoeren.
Maar vanaf het moment dat ze bin
nenstapte, wist ik: dit is foute boel. Ik
keek in haar ogen en zag dat er nie
mand thuis was. Ze kwam niet om
dat er iets mis met haar was, maar
omdat ik het verkeerde pad opging,
zei ze. Ze zag leegte en zwarte waan
in mij. Dat vond ik al merkwaardig
en ik dacht: what thejuck, hier is seri
euze shit aan de hand.
„Maar wat zich vervolgens on
trolde, vergeet ik mijn leven niet
meer. Ze zei dat ze stemmen hoorde
en bloed uit haar handpalmen zag
stromen. Dan weer fluisterde ze, dan
weer begon ze te schreeuwen en hef
tig te bewegen. Op een gegeven mo
ment sloeg ze totale wartaal uit. Zei
ze dat haar 14-jarige zoon Socrates
was en dat zij met hem wilde trou
wen. Ze leek opgesloten in een an
dere realiteit waar ik haar niet kon
bereiken. Gruwelijk om te zien. Ook
schokkend: ik werd bang van haar,
mijn beste vriendin. Dacht dat ze een
mes zou trekken om me aan te vallen.
Tot vijf uur 's ochtends heb ik gepro
beerd met haar te praten."
Dat hij niet hard tegen haar in
moest gaan, had hij geleerd tijdens de
lerarenopleiding waar hij het vak
omgangskunde volgde. Daarvoor liep
hij stage bij een Rotterdamse instel
ling voor dementerende bejaarden.
Bos: „Ook zij hebben net als mensen
met psychoses last van hallucinaties.
Ik werkte er met de 80-jarige me
vrouw van Oldenburg die het bom
bardement tijdens de Tweede We
reldoorlog keer op keer herbeleefde.
Het beste was om naast haar op bed
te gaan liggen en mee te kijken naar
het plafond en zeggen: ik zie niks dus
je hoeft niet bang te zijn. En om haar
Een psychose
besluipt je niet,
het is als een
knal die er in
één keer
inhakt
aan te raken. Een hand op een schou
der kan zoveel doen. Rustig reageren,
vanuit nuchterheid."
De lenteavond met Maria eindigde
ondanks Bos' pogingen haar te kal
meren op dramatische wijze. „Ik heb
nog een andere vriendin gebeld voor
hulp maar Maria rende de straat op.
Uiteindelijk eindigde ze in een kerk
waar een soort van GGD haar moest
ophalen om haar naar het ziekenhuis
te vervoeren. Daar is besloten tot ge
dwongen opname in een psychiatri
sche inrichting. Het was verschrikke
lijk om te zien dat ze haar vastbon
den, die beelden en dat geschreeuw
zal ik nooit vergeten. Het ging door
merg en been.
„Een psychose besluipt je niet, het
is als een knal die er in een keer in
hakt. Alsof er een zekering in het
brein doorbrandt. Achteraf was er
misschien een eerder signaal geweest
waarop ik alerter had moeten reage
ren. Ze had iemand leren kennen tij
dens een vakantie in Griekenland.
Op een avond had ze de tafel voor
hem gedekt en kaarsen aangestoken
terwijl ze geen afspraak hadden. Ze
zei: ik voel dat hij komt. Ik dacht nog:
wat vreemd. Maar ergens vond ik het
ook romantisch en daarom liet ik het
gaan."
Maria werd twee maanden na haar
psychose dood gevonden op de bo
dem van een put in een olijfboom-
zaterdag 13 januari 2018
GO
Annemart van Rhee
Wemelbeke
