BUITEN
ai
Wintergast
dukelaertje
F^i
9
NEDERLAND
NATUURJOURNAAL
Weldadige rust en
ruimte maar ook een
rijke geschiedenis en
een grens die het dorp
doormidden klieft.
Tweelingdorp' Overslag
heeft het allemaal.
Het grensdorp Overslag in
de gemeente Terneuzen is
klein, maar compenseert
dat ruimschoots. Want
welk dorpje heeft nou twee enorme
informatieborden om uit te kunnen
leggen wat Overslag bijzonder
maakt?
Bij de borden in de Dorpsstraat be
ginnen we onze route. Hier zien we,
als we een bruggetje oversteken, de
eerste van vele grenspalen die de
grens met België markeren. De grens
loopt dwars door het dorp, waardoor
er een Nederlands deel van Overslag
is en een Belgisch deel dat bij de ge
meente Wachtebeke hoort. Oftewel
de 'grenzeloze tweeling'. Er staat ook
i Er zijn veel
bestaande
wandelroutes,
maar gewoon
de grenspalen
volgen kan ook
OVERSLAG
•tvl
een Oostenrijkse grenspaal, omdat
Overslag ooit onder Oostenrijks be
wind heeft gestaan. Hier komen we
er onderweg nog meer van tegen.
We vervolgen onze weg door de
Dorpsstraat. Links staan auto's met
een Belgisch kenteken en rechts au
to's met Nederlandse nummerpla
ten. Na een paar minuten passeren
we het douanekantoor aan Belgische
zijde. Dat vind je zelfs met je ogen
dicht, volg gewoon de geur van
Vlaamse frieten. In het voormalige
kantoor is namelijk al jaren frituur
De Grenspost gevestigd. Het mar
kante gebouw op de hoek van de
straat is één van de oudste grenspos
ten in de Zuidelijke Nederlanden, la
zen we eerder op het informatiebord.
Er staan hier ook sinds 1843 twee
grenspalen aan
weerszijden van
de straat, die de
tweeling worden
genoemd. Ner
gens staan op de
rijksgrens twee
grenspalen zo
gebroederlijk
dicht bij elkaar.
We slaan rechtsaf De Gebuurte in
en blijven ons verbazen over de
zichtbare verschillen tussen de twee
landen. Links elektriciteitsmasten,
rechts niet. En als de weg zich ver
plaatst naar Belgisch grondgebied,
lopen we ineens op betonplaten.
Bijna de hele route lopen we langs
de grens, in de volksmond het
'zakske van d'n Overslag' genoemd,
vanwege de grens die ter hoogte van
De Gebuurte de vorm van een zakje
heeft. Ook staat hier een Rijksmonu
ment, de romp van een molen uit
1859-
Er zijn veel bestaande wandelrou
tes in en rond Overslag, zo volgen
we een stukje van het bestaande en
bewegwijzerde Grenspad. Onze
wegwijzers zijn voornamelijk de
grenspalen, tot de Overslagdijk rich
ting de Sint-Elooipolder en Zuid-
dorpseweg. Daarna lopen we nog
een flink stuk door de Nederlandse
polder waar we niemand tegen ko
men, behalve een paar fazanten. Via
de Kromhoekseweg en Rodesluis-
weg lopen we terug naar Overslag,
waar Belgen en Nederlanders over
buren zijn.
Uhebt ze vast wel eens ge
zien; of eigenlijk juist nét
niet gezien. Want zo'n
dukelaertje, een dodaars in offici
eel ABN, is een snelle rakker. De
naam dodaars dankt de vogel aan
het donzige achterlijf; dukelaertje
verwijst naar zijn meest typerende
gedrag. Zodra je hem ziet duikt-ie
onder, om ergens tegen de oever,
bij voorkeur tussen wat opgaande
vegetatie heel stilletjes weer boven
te komen. Tijd om een dodaars
goed te observeren krijg je eigen
lijk maar zelden. Wel lukt dat in de
winter wat beter dan in de zomer,
wanneer ze een nest of jongen
hebben.
Dodaarsjes zijn hier in de winter
talrijk te vinden. In sloten en wa
tergangen, maar vooral ook op de
diverse kanalen die de Zeeuwse ei
landen doorsnijden. De vogels
duiken naar kleine visjes en als je
ze even blijft observeren zie je dat
ze daarin vaak heel succesvol zijn.
Maar dat verandert als het in de
winter wat langere tijd gaat vrie
zen. Als sloten en plassen dichtge
vroren zijn ontstaat voor viseters
al snel een voedselprobleem. Dat
geldt voor ijsvogels, futen en roer
dompen; het geldt zeker ook voor
ons kleinste fuutje, de dodaars. En
dat verklaart waarom Zeeland als
overwinteringsgebied zo in trek is.
Omdat veel sloten en kanalen in
Zeeland brak of zout zijn, vriezen
ze pas veel later dicht dan elders.
Overigens houdt de dodaars met
name in havens en langs de oevers
van kanalen er een alternatieve
verdwijntruc op na. In zout water
is veelal geen oeverbegroeiing, dus
de gewone manier om stiekem
tussen de planten boven water te
komen gaat hier niet op. De do
daarsjes gebruiken hier steigerpa
len en beschoeiingen om zich zo
goed en zo kwaad als het kan, ach
ter te verschuilen. Zoals de foto
laat zien: dat is lang niet zo effec
tief als wegduiken tussen de wa
terplanten.
AFSTAND 6,9 km
frituur.
oude douanekantoor
OVERSLAG
woensdag 10 januari 2018
GO
Een tweewekelijkse rubriek
over natuur in Zeeland
Sophie Stockman
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
grensdorp Over
slag.
GRENZELOZE TWEELING
f
•4 Twee informatieborden in de Dorpsstraat geven
wandelaars en fietsers meer informatie.
FOTO'S BOAZ TIMMERMANS
Chiel Jacobusse
Dodaars of dukelaertje.
FOTO CHIEL JACOBUSSE
Dorp met twee kanten
