tijd te hebben gehad
17
J 20%
1
Reizen met kleinere voetafdruk
Buitenlandse reis
binnen Europa
Buitenlandse reis
buiten Europa
C02-verbruik
per dag
133 kg
Verdeling
33%
Vliegtuigreizen zijn 19,3%
van alle reizen.
Maar zijn
verantwoordelijk voor
V 54,7%
«j van de uitstoot.
Buitenlandse toeristen 1950-2020 (x miljoen)
1,5 miljard toeristen
buitenlandse r
Dit is een goede eerste stap om de
ecologische voetafdruk van toe
risme te verkleinen, zegt Paul Pee-
ters, lector duurzaam toerisme aan
de NHTV. Toerisme is nu al verant
woordelijk voor ruim 5 procent van
de wereldwijde C02-uitstoot. Dat
aandeel groeit rap. Sinds 2000 is het
aantal toeristen dat naar het bui
tenland reist in de wereld bijna ver
dubbeld. De inspanningen van tien
kleine Nederlandse reisorganisa
ties om de vakantievoetafdruk te
verkleinen, zijn daarbij een druppel
op een gloeiende plaat. Grote spe
lers als TUI en Corendon doen nog
niet mee. Al verwacht brancheor
ganisatie ANVR dat andere reisor
ganisaties snel het voorbeeld zullen
volgen, zegt woordvoerster Mirjam
Dresmé. „De C02-uitstoot bereke
nen en compenseren is één ding,
maar vervolgens zullen ze die ook
moeten verminderen. Daar hoort
ook bij dat ze klanten helpen om
bewustere keuzes te maken."
Keuzes
In de praktijk is dat echter nog niet
zo makkelijk, zegt De Ridder van
Sawadee. „Wij kunnen niet zo
maar vluchten schrappen. Je kunt
niet met de trein door heel China
reizen, en mensen willen in drie
weken toch zo veel mogelijk van
het land zien." Toch is het onver
mijdelijk dat reisorganisaties én
reizigers milieubewustere keuzes
gaan maken, zegt onderzoeker Pee-
ters. „Met alleen het compenseren
van C02-uitstoot los je het kli
maatprobleem niet op. Daarmee
verzeker je je ervan dat iemand er
gens anders in de wereld iets doet
waardoor de C02-uitstoot omlaag
gaat. Maar het aantal vliegreizen
groeit zo snel, dat we die in de toe
komst niet meer op andere plekken
kunnen compenseren. De afspra
ken van het Klimaatakkoord van
Parijs dreigen onhaalbaar te wor
den. Daar komt bij dat de daadwer
kelijke kosten van klimaatverande
ring veel hoger liggen dan de prijs
die nu voor C02 moet worden be
taald."
Daarom zullen we toch moeten
nadenken of we écht steeds vaker
moeten willen vliegen, zegt hij, én
steeds verder weg. „Moeten we
echt voor 200 euro naar New York
willen vliegen? Voor het klimaat
maakt het nogal een verschil of je
een weekendje New York of
Brugge boekt."
kredietcrisis. Toen bleek dat bo
nussen tot verkeerd gedrag lei
den", zegt Van der Spek. Bankiers
namen steeds grotere risico's om
toch maar voldoende omzet en
Het is beter om direct
te belonen. Geen zo'n
werknemer een dagje
vrij of een dinerbon
winst te maken. Toen dat uitein
delijk mis ging moest de belas
tingbetaler de banken redden.
Sindsdien zijn de regels voor fi
nanciële instellingen flink aange
scherpt. „Maar het is ook gewoon
geen effectief middel", zegt Van
der Spek. „Het werkt eigenlijk al
leen goed voor mensen die werk
doen waarbij ze direct invloed
hebben op hun prestatie. Bijvoor
beeld in een callcenter. Als men
sen extra beloond worden, hande
len ze meer telefoontjes af."
Van der Velde voegt daar aan toe
dat het moeilijk is om heldere doe
len te formuleren en te controle
ren of die gehaald worden. „Bij
verkopers kan dat nog wel. Daar
blijft de bonus dan ook een popu
lair instrument."
Werknemers lijken ook minder
geïnteresseerd. „Ze worden vaker
gemotiveerd door inhoudelijk in
teressant en verantwoordelijk
werk", zegt Van der Spek. „En ze
vinden het fijn een goede prestatie
neer te zetten."
Dat betekent niet dat mensen
ongevoelig zijn voor beloning van
goede prestaties. „Bij een bonus zit
er vaak een lange tijd tussen pres
tatie en beloning. Het is beter om
mensen direct te belonen. Directe
waardering is bijzonder effectief.
Geef zo'n werknemer bijvoor
beeld een dagje vrij of een diner
bon", aldus Van der Spek.
De AWVN pleit voor een meer
collectieve beloning. „Laat alle
werknemers meeprofiteren. Dat
kan door de uitkering te koppelen
aan het bedrijfsresultaat, een soort
winstdeling."
woensdag 10 januari 2018
GO
De uitstoot van koolstofdioxide zal de komende jaren verder stijgen
door de groei van het aantal toeristen en reizigers wereldwijd.
O
Activiteit
Vervoer
Accomodatie
1950 '60
EUROPA
2000 '10 '20
1001181RV BRON: UNWTO
Hans van der Spek, specialist
naam
sk
omzet
Ijdatum
Ij
hj
hj datum
winst p/a
Aalberts
44,90
1,29 1
11896332
17-01-17
29,97
45,05
09-01-18
1,65
ABNAMR0
27,66
0,88 1
45331426
24-02-17
21,09
27,76
09-01-18
1,92
Aegon
5,54
2,44
81527183
18-05-17
4,26
5,56
09-01-18
0,29
Ahold Delhaize
18,251
-1,26
116319212
29-08-17
14,72
20,88
01-03-17
0,81
Akzo Nobel
74,94
1,00 1
54357730
12-01-17
58,93
83,09
25-04-17
4,15
Altice
10,44
10,52 U
1307265905
04-12-17
6,44 -
23,43
09-05-17
-1,26
ArcelorMittal
29,75
1,88
203106688
20-06-17
17,72
29,77
09-01-18
0,59
ASML
153,35
-0,26
181447998
12-01-17 106,10
w
159,95
06-11-17
3,44
Boskalis
31,80
1,08 1
20604612
29-08-17
27,08
35,51
14-02-17
-4,40
DSM
82,50
0,46 1
35041976
17-01-17
56,90
82,50
09-01-18
3,55
Galapagos
86,00
1,32 1
39521616
31-01-17
59,13
w
89,75
18-04-17
1,14
Gemalto
49,55
0,12 1
32509463
19-10-17
30,90
63,81
17-03-17
2,08
Heineken
89,78
1,72
68962143
01-02-17
69,04
89,94
09-01-18
2,70
ING
15,96
0,57 1
197136792
24-02-17
12,81
16,13
25-10-17
1,20
KPN
2,90
H -0,68
34949471
02-02-17
2,51
3,15
27-07-17
0,19
NN Group
37,32
1,111
33077762
24-02-17
28,40
w-
37,83
18-12-17
1,83
Philips Koninklijke
33,22
0,21 1
69718963
24-01-17
26,54
36,12
23-10-17
1,56
Randstad
56,12
0,86 1
27993307
29-08-17
48,10
58,41
14-02-17
3,20
RELX
18,95
-0,24
49829732
18-01-17
15,31
19,65
29-11-17
0,65
Royal Dutch Shell A
28,86
0,54 1
159191532
29-08-17
22,73
28,93
09-01-18
0,58
SBM Offshore
15,57
0,42 1
14559873
29-08-17
12,88
16,17
11-04-17
0,86
Unibail-Rodamco
211,60
-0,84
67206488
28-09-17 202,15 w
238,15
15-05-17
24,30
Unilever Cert.
47,03
-0,44
170864489
02-02-17
37,23
52,31
18-10-17
1,82
Vopak
36,85
0,71 1
11611202
27-11-17
33,83 w
44,87
10-01-17
4,18
Wolters Kluwer
44,70
0,45 1
20976727
19-01-17
34,25
45,00
08-01-18
1,66
Air France-KLM
Aperam
Arcadis
ASMI
ASR Nederland
BAM
BESI
Corbion
Eurocomm. Prop.
FlowTraders
Fugro
GrandVision
IMCD
Intertrust
OCI
Philips Lighting
PostNL
Refresco Group
Sligro
TKH
TomTom
VolkerWessels
WDP
Wereldhave
Wessanen
AEX
sk
14,22
46,11
19,55
59,44
33,92
3,94
75,50
27,24
37,40
19,24
13,54
20,80
53,00
15,52
21,85
30,871
4,18
19,80
40,90
54,80
8,74
23,96
97,00
41,30
17,57
omzet Ijdatum
hj hj datum winst p/a
-0,59
1,70 M
0,98
0,641
0,59
-0,73
0,53 I
I -0,11
2,78
0,97
2,06
0,95
0,13 I
-0,46
-3,05
0,10 I
I -0,10
0,12 I
0,46 I
3,58
0,52
0,391
1,74 M
40174949
11644335
2373107
9630506
13435024
9268251
16316338
2071907
2094705
4787612
9075263
2153304
3396039
2614882
7129383
20355021
14437576
4140367
682929
5273527
39355986
1840486
1955238
10140090
2159914
07-02-17
16-06-17
16-02-17
10-01-17
10-01-17
08-12-17
10-01-17
24-02-17
15-03-17
27-11-17
29-08-17
15-11-17
17-01-17
27-10-17
30-08-17
23-01-17
29-08-17
02-02-17
13-01-17
17-01-17
09-02-17
06-12-17
23-01-17
16-10-17
09-03-17
4,78 -
38,79 -
11,69 -
42,38 -
21,42 -
3,40 -
32,71 -
23,41 -
32,77 -
17,07
10.09 -
19,84 -
40,45 -
12,61 -
15.10 -
22,45
3,17 -
13,49 -
32,40
36,01 -
7,55 -
21,20 -
82,00 -
38,05 -
12,05 -
14,65
51,43
20,00
62,45
36,77
5,50
76,30
30,47
37,69
35,22
15,69
24,80
55,87
19.56
22,29
36,07
4,66
19,90
41,84
59,12
9,96
26,97
98,20
44,94
17.57
03-11-17
13-02-17
30-10-17
22-11-17
20-10-17
10-05-17
09-01-18
22-06-17
09-05-17
15-02-17
03-03-17
18-07-17
08-11-17
09-05-17
08-01-18
09-06-17
02-05-17
27-10-17
13-10-17
06-11-17
03-11-17
15-08-17
04-08-17
14-06-17
09-01-18
2.64
2,74
0,76
2,21
4,39
0,17
1,73
1,77
4,35
2,02
-3,65
0,92
1,39
0,58
0,80
1,26
0,63
1,00
1.65
2,04
0,05
6,86
2,50
0,30
DAX30
563,04
2,15 (0,38%) 13385,59
17,81 (0,13%)
575,0
550,0
525,0
500,0
14.000
13.000
12.000
11.000
jul aug sep okt nov dec jan
jul aug sep okt nov dec jan
Él DOWJONES
Él CAC40
25423,51 140,51 (0,56%)
5523,94
36,52 (0,67%)
26.000
5.600
24.000
5.400
22.000
5200 Ou/u
20.000
jul aug sep okt nov dec jan
5.000 W
jul aug sep
okt nov dec jan
W EURO/USDOLLAR
A OLIE
1,19 0,00 (-0,34%)
68,68
0,90 (1,33%)
1,240
.1-200
1,160
1,120
jul aug sep okt nov dec jan
70,00
50.00
v:.gu
40,00
jul aug sep okt nov dec jan
AANDELEN TOP-10
Grootste stijgers
Grootste dalers
Meesf verhandelde
naam
sk
+/-
naam
sk
+/-
naam
sk
omzet
Docdata
1,78
0,83
87,37
ALUMEXXN.V.
1,52
-0,11
-6,75
Altice
10,44
307265905
Altice B
10,47
1,02
10,79
1 EX Group
4,40
-0,30
-6,38 Aegon
5,54
81527183
Altice
10,44
0,99
10,52
Holland Colours
88,00
-3,40
-3,72
ING
15,96
197136792
Value8
5,44
0,26
5,02
Groothandelsgebo
49,30
-1,70
-3,33
KPN
2,90
34949471
Curetis
5,42
0,24
4,63
Takeaway.com
49,55
-1,45
-2,84
Ahold Delhaize
18,25
116319212
Ordina
1,72
0,07
4,51
Lavide Holding
0,84
-0,02
-2,33
ArcelorMittal
29,75
203106688
Porceleyne Fles
8,65
0,35
4,22
Kardan
0,20
0,00
-2,15
Royal Dutch Shell
28,86
159191532
Probiodrug
13,05
0,50
3,98
Brill
34,60
-0,60
-1,70
Pharming
1,26
6888527
Novisource
1,65
0,06
3,77
Avantium
9,14
-0,15
-1,61
Unilever Cert.
47,03
170864489
VE0N
3,48
0,10
2,96
E.0N SE
9,15
-0,15
-1,59
Kardan
0,20
667190
EUROTOP
naam
sk
+/-
naam
sk
V7
naam
sk
+/-
ABB
27,07
0,14
0,52
Deutsche Bank
15,11
-0,23
-1,50
Orange
14,72
0,02 0,10
AB InBev
95,73
0,82
0,86
Deutsche Post
40,67
-0,19
-0,47
RDS'A'
2535,00
9,50 0,38
Air Liquide
109,90
0,10
0,09
Deutsche Telekom
14,99
-0,05
-0,30
Rio Tinto
4094,00
56,50 1,40
ALLIANZ SE NA 0.
200,45
1,59
0,80
Diageo Plc
2660,00
-7,50
-0,28
Royal Bank of
280,50
1,80 0,65
Anglo American
1677,00
50,00
3,07
E.0N SENA0.N.
9,02
-0,19
-2,09
RWE
17,71
-0,07 -0,39
AstraZeneca
583,80
4,10
0,71
EDF
10,64
-0,17
-1,53
Saint-Gobain
48,54
0,63 1,30
AXA
26,04
0,22
0,85
Engie
14,68
-0,01
-0,07
Sanofi
74,24
-0,11 -0,15
Banco Bilb.Viz.-
7,26
0,03
0,37
ENI
14,50
-0,02
-0,14
SAP
95,41
-0,86 -0,89
Banco Santander
5,70
0,01
0,18
Ericsson B
56,02
0,52
0,94
Siemens
121,60
0,60 0,50
Bardays
201,80
1,70
0,85
Generali
15,40
0,19
1,25
Telecom Italia
0,75
0,00 -0,07
BASF
94,70
-0,31
-0,33
GlaxoSmithKline
1346,80
-6,60
-0,49
Telefónica
8,37
0,00 0,04
BAYER AG NA 0.N. 107,20
-0,68
-0,63
HSBC Holdings
766,30
8,30
1,09
Tesco
214,40
0,10 0,05
BMW
90,20
0,53
0,59
L'OREAL
188,30
1,55
0,83
Total
48,30
0,27 0,55
BNP Paribas
65,43
0,93
1,44
Lloyds Banking
68,40
0,34
0,50
UBS Group AG
18,58
0,08 0,43
BP
528,00
0,60
0,11
LVMH
246,10
0,60
0,24
UniCredit
16,48
0,11 0,67
BT Group
273,60
5,65
2,11
Munich Re
186,65
1,10
0,59
Vivendi
24,80
0,98 4,11
Carrefour
17,83
-0,12
-0,64
Nestlé N
84,40
0,76
0,91
Vodafone
238,00
0,35 0,15
Credit Suisse
17,82
0,05
0,25
Nokia Oyj
4,11
0,04
0,86
Volkswagen
180,80
0,80 0,44
Daimler
74,16
0,41
0,56
Novartis N
84,96
1,02
1,22
Zurich Insurance
308,70
7,40 2,46
Danone
71,17
-0,10
-0,14
Novo Nordisk B
341,85
2,10
0,62
VALUTA
VERKLARING
GRONDSTOFFEN
naam
aankoop
verkoop
Amerikaanse
1,34
1,10
Australische
1,69
1,32
Canadese dollar
1,65
1,29
Engelse pond
0,98
0,80
Israëlische Shekel
4,62
3,46
Japanse Yen
150,33
117,10
Turkse lira
5,00
3,78
Zwitserse frank
1,29
1,08
+/-verschil t.o.v. slotkoers vorige dag,
ydt% verschil t.o.v. slotkoers vorig jaar,
Ij laagste koers afgelopen 12 mnd,
Ij datum datum laagste koers afgel. 12 mnd,
Bron koersen en grafieken: vwdgroup:
naam
Dutch Natural Gas
Dutch Power
LME Copper Cash
London Brent Oil
19:31 uur +/-
17,81 0,01 0,04
43,10 0,18 0,42
7092,00 7,50 0,11
68,68 0,90 1,33
London Gold 15.00 1319,95 5,45 0,41
Platina - Ie maand 970,80 Ö,4Ö —0,04
Sugar - ICE US Roll 14,73 -0,05 -0,34
Zilv. $-c./ons Lond. 17,17 0,04 0,23
