28
VOETBAL NEDERLAND IN CRISISA
Eric Gudde rondt deze maand zijn analyse af over
waar het heen moet met Oranje en het technisch beleid in
Zeist. De KNVB-baas kijkt goed hoe het Duitse voetbal
zichzelf vernieuwde. Het boek Das Reboot gaat over die
transformatie en toont de te volgen koers voor Nederland.
»RALF
RANGNICK
MET ZIJN
TACTIEK
BORD,
DIE WORDT
IN EERSTE
INSTANTIE
BESPOT
DOOR
ANALYTICI
EN OUDERE
COLLEGA-
TRAINERS
voetbal. Klinsmann en BierhofF wil
den voor die rol eigenlijk de succes
volle en vooruitstrevende Duitse
hockeybondscoach Bernhard Peters,
die later alsnog in het topvoetbal te
rechtkomt.
Maar het wordt nu Sammer, die net
als Klinsmann als een bulldozer te
keergaat. Een Duitse versie van een
Masterplan jeugdvoetbal is vijf, zes
jaar daarvoor al uitgerold. Dat ge
beurde na het WK van 1998 en het
succes van Frankrijk daar, met een
jonge ploeg vol multicultureel talent.
In Duitsland blijft nog te veel talent
onopgemerkt, is de gedachte. De in
steek wordt: meer jongetjes aan het
voetballen krijgen met hulp van be
ter gekwalificeerde trainers.
Sammer gaat tussen 2006 en 2012
nog verder: bij de Duitse nationale
jeugd teams focust hij ook extreem op
winnen en het mentale aspect. Elk
team krijgt een eigen psycholoog in
de staf Oud-profs die als junioren-
bondscoach niet voldoen, vervangt
Sammer. Hij trekt ook een Nederlan
der aan, Marcel Lucassen. Die schrijft
voor de DFB een beleidsplan over in
dividuele techniektraining en mag
het ook zelf uitvoeren. In 2007 wint
Duitsland onder 17 voor het eerst een
EK. De jaren erna winnen meer
jeugd teams toernooien en in 2014
volgt de kroon op het werk: Duits
land wint in Brazilië het WK (foto
links), precies tien jaar na de wan
hoopskreet van Klinsmann.
De toekomst
Bijna een decennium na zijn mis
lukte optreden bij de ZDF is ook Ralf
Rangnick terug op tv. Nu hangt
Duitsland aan de lippen van de man
die het onbeduidende amateurclubje
TSG1899 Hoffenheim heeft opge
stuwd tot in de Bundesliga. Zijn
Hij gaat met vier verdedigers en met
zonedekking spelen, terwijl het
Duitse voetbal nog vastgeroest zit
in een harnas van vijf man achterin,
met een echte ausputzer en man
dekking.
De mediabenadering van voetbal
gaat in Duitsland over een breed
front in een sfeer van mannetjes
makerij en ouwe-jongens-krenten-
brood, zo staat te lezen in Das Re-
boot.
Typerend: De ZDF Sportschau
probeert eens een jonge trainer uit
een nieuwe generatie het spelcon-
cept met vier verdedigers uit te la
ten leggen voor een groot tv-publiek.
Maar Ralf Rangnick met zijn tactiek
bord en onderwijsachtergrond wordt
belachelijk gemaakt door analytici en
oudere collega-trainers. Wat denkt
dit professortje wel?! Ook Klinsmann
heeft het aanvankelijk zwaar. In het
voorjaar van 2006 verliest hij met 4-1
van Italië. Het is kort voor het WK,
maar Bïld eist meteen ontslag.
Het tijdspad naar succes
Klinsmann blijft echter. En het WK
wordt de eerste kennismaking met
een Duits elftal nieuwe stijl, dat on
verwacht derde wordt. Jonge knapen
als Schweinsteiger en Lahm tonen de
eerste tekenen van nieuw leider
schap. 'Ein Sommermarchen', een
zomersprookje, schrijft Bild, dat plots
180 graden is gedraaid in zijn bericht
geving: hulde voor Klinsmann.
Klinsmann stopt nu zelf, hij voelt
aan dat de verdere uitbouw van de
ploeg in goede handen is bij zijn as
sistent Löw, van hun tweeën de be
tere 'trainer'. Bovendien is er nog een
nieuw kopstuk in de revolutie aange
treden: Matthias Sammer. Een tech
nisch directeur, die zich primair richt
op de vernieuwing van het jeugd-
Het Duitse nulpunt
Het is juni 2004 en Duitsland bereikt
een dieptepunt in zijn voetbalhisto
rie. De Nationalmannschaft crasht al
in de groepsfase van het EK 2004:
0-0 tegen Letland, 2-1 verlies tegen
een Tsjechisch B-team. Het verval is
geen incident meer maar structureel,
want vier jaar eerder is er ook al een
toernooi verknald.
Het EK in Nederland en België ver
liet Duitsland zelfs puntloos na drie
duels. Tussendoor kwam het nog wel
tot één opleving: WK-finalist in
Zuid-Korea en Japan, zoals
bij ons het WK van 2014
een laatste stuiptrek
king van Oranje was
tussen twee mis
lukte EK-campag-
nes. En wat ook op
valt: Duitsland ves
tigt rond 2004 al
zijn hoop op de
enige offensieve spe
ler die nog van we
reldklasse is, Michael
Ballack. Hij is de Arjen
Robben van de Oosterburen.
Rudi Voller neemt op het nul
punt ontslag als bondscoach, maar
zijn gedroomde opvolger wil niet in
stappen. Ottmar Hitzfeld kiest voor
een sabattical. Anderen willen wel,
maar bij de bond is men verdeeld,
zelfs een buitenlander (Guus Hid-
dink) is een optie.
Tot er een interview verschijnt in
de Frankfurter Allgemeine met Jürgen
Klinsmann. In een vlammend betoog
veegt die de vloer aan met alles wat in
zijn ogen fout en gedateerd is aan het
Duitse voetbal. „We leiden geen
dribbelaars meer op. We spelen al
leen nog maar breed en terug en mis
sen tempo ten opzichte van het bui
tenland", analyseert Klinsmann.
En natuurlijk weert die oude politiek
zich. Rudi Assauer, de directeur van
Schalke bijvoorbeeld, met zijn onaf
scheidelijke sigaar tussen de lippen.
Assauer zoekt direct het populisti
sche Bïld om zijn gal te spuwen over
de nieuwlichterij. Klinsmann praat
over 'energievelden' die spelers bij
zichzelf moeten activeren. Hij intro
duceert fitnesstrainingen uit de VS.
Hij traint op dat moment geen
club, woont al een tijdje in Amerika,
zoekt geen baan, maar wil desnoods
zelf instappen. Bondspresident Ger-
hard Mayer-Vorfelder vindt het wel
mooi, zo'n onafhankelijke geest zon
der column in Bild of een ander me
dium, die zijn nek uitsteekt. De
Duitse bond gaat bij de aanstelling
van Klinsmann zelfs voorbij aan de
invloedrijke Franz Beckenbauer. Die
denkt dat hij zijn vriend Holger
Osieck er wel even doordrukt als as
sistent.
Klinsmann wil alleen
Joachim Löw, een
jonge veertiger, ex-
trainer van onder
meer Stuttgart,
tactisch sterk.
Op weg naar
het WK 2006
in eigen land
komt er daar
naast hulp van
een 'General
Manager Natio
nale ploeg', Oliver
Bierhoff. Ook zijn
aanstelling in een
nieuw gecreëerde functie
komt niet voort uit een old boys net-
work. Zijn belangrijkste taak: media
tor zijn tussen Klinsmann/Löw en de
bewakers van de oude politiek.
Het krachtenveld
zaterdag 6 januari 2018
howgerMAI
FOOicn
rEinventE0
itsele
cdNOUERED
the WORLD
Duitsland als
spiegel voor
keuzes van
de KNVB
Tekst Maarten Wijffels
De wedergeboorte
van het Duitse voetbal
wordt beschreven in
Das Reboot.
