Snel en
af van het
voor
minder
uitstoot
€50,
rk
17
Broeikasgassen opslaan onder
de grond of stoppen met
vervuilen? Nederland moet de
Klimaatdoelen van Parijs halen, maar
over de manier waaróp verschillen
de meningen. Een twistgesprek.
O lof van der Gaag van
de Nederlandse Ver
eniging Duurzame
Energie (NVDE) ziet
het niet zitten om op
grote schaal broeikasgassen onder
de grond op te slaan. We moeten
eerst de bron van de vervuiling
aanpakken, stelt hij. „Investeer in
energiebesparing en hernieuw
bare energiebronnen zoals wind
en aardwarmte. Dan heb je minder
C02-uitstoot."
Nederland moet als de wiede
weerga met C02-opslag aan de
gang, stelt directeur Taco Douma
van energieproducent RWE, de ei
genaar van de kolencentrales in
Geertruidenberg en Eemshaven.
„C02 afVangen en opslaan is de
goedkoopste manier om snel grote
stappen te zetten in de reductie
van broeikasgassen."
Het kabinet ziet C02-opslag als
verreweg de belangrijkste maatre
gel om aan de klimaatdoelstellin
gen van Parijs te voldoen. Om ver
dere opwarming van de aarde te
gen te gaan, wil het op grote schaal
broeikasgassen gaan afvangen en
opbergen onder de zeebodem.
Maar liefst een derde van de totale
hoeveelheid C02 die Nederland in
2030 uit de lucht moet halen, zou
daarbij onder de grond verdwij
nen.
Het was het konijn uit de hoge
hoed in het Regeerakkoord. Ne
derland heeft nog geen enkele er
varing met C02-opslag. Daarom
verraste het ambitieuze plan, dat
komende maanden verder wordt
uitgewerkt in het Klimaat- en
Energieakkoord, eigenlijk ieder
een. Het is niet realistisch om bin
nen twaalf jaar het gros van de
broeikasgassen
van de Neder
landse industrie
(18 megaton)
onder de grond
te stoppen, stel
len ook voorstan
ders, zoals RWE-
directeur Douma.
Aardbevingen
RWE vatte tien jaar gele
den het plan al op om de
broeikasgassen van zijn kolencen
trale in het Groningse Eemshaven
ondergronds op te slaan. Maar
vanwege risico's als aardbevingen
stak de overheid daar destijds een
stokje voor. Ook het plan voor een
ondergrondse C02-opslag bij Ba-
rendrecht werd na protest van om
wonenden afgeblazen. En RWE's
concurrenten Engie en Uniper za
gen vorig jaar af van het plan om
de C02 van hun kolencentrales op
de Tweede Maasvlakte in lege gas-
velden onder de Noordzee op te
slaan. Te duur, stelden ze. Pikant,
omdat het afVangen en opslaan
van C02 door de overheid destijds
als voorwaarde was gesteld in de
vergunning om de centrales über
haupt te mogen bouwen. Waarom
zou C02-opslag nu ineens dan wel
dé oplossing zijn?
DOUMA: „Opslag op land is nu
niet meer aan de orde, daar is geen
enkel maatschappelijk draagvlak
voor. Maar opslag op zee is vol
strekt veilig. De techniek om het
onder hoge druk onder de zeebo
dem op te slaan, is in het buiten
land al wel bewezen. C02 is ook
geen enge stof, zoals kernafVal.
Het zijn de belletjes in je cola.
Dankzij de lege gasvelden en be
staande leidingen hebben we er
bovendien al een infrastructuur
voor. Die is tot nu toe niet ge
bruikt, omdat het te duur
was." Maar dat zal volgens hem
gaan veranderen, omdat er als ge
volg van het Klimaatakkoord
linksom of rechtsom een hogere
belasting zal komen op de uitstoot
van C02.
Daarbij kunnen bedrijven
voortaan subsidie krijgen om C02
op te slaan. Dat geld komt uit de
pot die tot nu toe was bestemd om
duurzame energieproductie te sti
muleren.
Een slechte zaak, vindt zijn op
ponent.
VAN DER GAAG: „Het onder de
grond stoppen van C02 gaat dan
regelrecht ten koste van de transi
tie naar schone energie. Boven
dien laat de overheid burgers zo
opdraaien voor de kosten van de
vervuiling door de industrie." De
subsidiepot wordt namelijk ge
vuld met een toeslag die burgers
en bedrijven betalen via hun ener
gierekening (SDE+).
Internationaal loopt Nederland
achter als het gaat om het aandeel
hernieuwbare energie. „Pas 6 pro
cent van onze energie is afkomstig
uit wind, zon, biomassa en aard
warmte. Dankzij onder meer
de nieuwe windmolen
parken die in aan
bouw zijn op zee,
verdubbelt dat
aandeel nu snel.
Die groei moet
je niet afbre
ken, maar op
volle kracht
voortzet
ten."
Vooral met
het duurza
mer maken
van huizen is
volgens hem
haast geboden.
„Wekelijks worden
nog duizend nieuwe
woningen op aardgas aan
gesloten, terwijl er per dag dui
zend huizen van het gas af zouden
moeten. Met subsidie kun je men
sen motiveren om hun spouwmu
ren, vloer en dak te isoleren of een
warmtepomp te installeren. Maar
je kunt ook warmtenetten aanleg-
gen om complete wijken of steden
van aardgas af te krijgen. Geother-
mie, aardwarmte, is een fantasti
sche energiebron. Je prikt een gat
in de grond, spuit er koud water in
en je haalt warm water naar bo
ven."
DOUMA: „Zo gemakkelijk is dat
niet. In Groningen is zo'n plan om
gaten in de grond te prikken on
langs afgekeurd vanwege het risico
op aardbevingen."
VAN DER GAAG: „C02-opslag op
zee heeft, na kernernergie, het
minste maatschappelijk draagvlak.
Nederlanders zien meer in zonne
panelen, windmolens en energie
besparing, blijkt uit onderzoek.
We moeten burgers meenemen in
de energietransitie, niet ertegen in
het harnas jagen. Dus moeten we
kiezen voor maatregelen in hun
omgeving, zoals energieneutrale
huizen."
DOUMA: „Je praat dan over waan
zinnig hoge bedragen. Alleen al
om de woningvoorraad te ver
duurzamen is zeker 150 miljard
euro nodig. Voor een tiende van
dat bedrag kun je eenzelfde hoe
veelheid C02 afvangen en opslaan.
En de harde waarheid is dat alle re
keningen van het Klimaatakkoord
komende jaren op het bordje van
de burger terecht zullen komen."
VAN DER GAAG: „Zelfs als C02-
opslag op dit moment de goed
koopste optie is, zegt dat weinig. In
2013, toen het Energieakkoord
werd gesloten, was het bijstoken
van biomassa in energiecentrales
verreweg het goedkoopst. Toch
werd besloten om ook groot in te
zetten op wind op zee. Dankzij het
stimulerende overheidsbeleid en
de opschaling wordt nu het eerste
windmolenpark op de Noordzee
gebouwd zonder een cent subsi
die. In vier jaar tijd is de prijs voor
wind op zee met 60 procent ge
daald. Datzelfde kan de overheid
met bijvoorbeeld aardwarmte
doen."
DOUMA: „Ik ben ook niet tegen
geothermie, windenergie of zon.
Integendeel. De opgave van het
Klimaatakkoord is zo groot, dat we
alle opties moeten aangrijpen. Dus
ook biomassa en C02-opslag. An
ders gaan we de klimaatdoelen
nooit realiseren. Het grote voor
deel van opslag is dat we er zelfs
een negatieve C02-uitstoot mee
kunnen bereiken. Wij willen onze
kolencentrales ombouwen tot bio
massacentrales. Ook de C02 die
daaruit vrijkomt, kunnen we af
vangen. Op termijn hebben we die
koolstof namelijk hard nodig als
grondstof voor bioplastics en an
dere producten die nu nog van fos
siele aardolie en gas worden ge
maakt. Niet zozeer het opslaan,
maar hergebruiken van CO2 is in
de toekomst onontkoombaar."
Rondreizen 2018
I 149,-
1299,-
1529,-
2199,-
s®(S>
vrijdag 5 januari 2018
GO
Nee!
Annemieke van Dongen
t/m 31 pnuan
vroegboek-
korting
Hoogtepunten van Frankrijk
13-daagse busrondreis - Frankrijk
o.a. Provence, Dordogne, Parijs, Ardèche
ook per luxe Excellent bus
Engeland, Wales Schotland
13-daagse busrondreis - Groot-Brittannië
unieke rondreis met Oad reisleiding
o.a. Snowdonia Nationaal Park, Oxford,
York, Cotswolds
oad.nl/BRFR42
oad.nl/BRGB46
Grand Tour Oekraïne
17-daagse busrondreis - Oekraïne
unieke rondreis met Oad reisleiding
o.a. Tunnel of Love, De Gouden Poort,
Kamyanets-Podilskiy en Kiev
oad.nl/BROE06
Noordkaap, Lapland Lofoten
17-daagse busrondreis - Scandinavië
alle vertrekken per luxe Excellent bus
o.a. Midzomernachtzon, Vogelsafari
Noordelijke IJszee, Stockholm, Poolcirkel
oad.nl/BRSC42
Boek nu op oad.nl/krant, bel 0547 28 44 88 of ga naar uw reisbureau
Prijzen zijn vanaf prijzen, p.p., exd. res, kosten en calamiteitenfonds. O.v.v. typefouten.
