Uienafval mogelijk
groot risico voor teelt
Topambtenaren moeten
Tafel van 15 tanden geven
Leerhuis
4
TRAGEL CRADLE
PROEF
Dagbesteding 't Labyrint in Clinge heeft een
CRDL. Dat voorwerp reageert op aanrakingen.
Het helpt dementerenden met communiceren.
Strelen, kriebelen en vastpakken.
Even heeft Pam geen oog
meer voor haar pluchen
beer en haar kralenket
ting. De geluiden uit het
vreemde houten ding trekken haar
aandacht. Begeleidster Kimberly
van der Bent streelt haar over de
arm. Er klinkt gemiauw van een
poes. 'Poes', roept Pam verrukt.
Dan tikt Kimberly zachtjes op
haar hand. Het miauwen gaat over
in tokken van een kip. Weer een
enthousiaste reactie van Pam. De
stagiaire van stichting Tragel
maakt de strelingen wat langer.
Nu klinken er geklots van water en
kwetterende vogels. 'Bad', reageert
Pam opgetogen.
Sinds kort heeft dagbesteding 't
Labyrint in Clinge de beschikking
over CRDL - naar het engelse
cradle. Een houten object dat een
nieuwe vorm van communicatie
en sociale interactie mogelijk
maakt met ernstig verstandelijk
beperkte cliënten of met demen
terenden. De gladde 'steen' re
ageert op aanrakingen. Als een
cliënt én de verzorger, therapeut,
mantelzorger of het familielid al
lebei hun hand op de cradle leg
gen, komt deze tot leven. Strelen,
kriebelen, vastpakken: elke aanra
king brengt een ander geluid
voort. Van geluiden uit de natuur,
tot muziekinstrumenten, het ver
keer of het huishouden.
Stagiaires Kimberly van der
Bent, Zoë Dijkers, Charlotte Strack
en hun coach Sietske van de Wal
zijn positief over de toepassingen
van de cradle, die kon worden aan
geschaft uit het Innovatiefonds
van Tragel. Kimberly, studente
maatschappelijke zorg: „Het is fijn
dat je op deze manier contact kunt
maken met mensen die anders
misschien niet of moeilijk te bena-
Hetisfijn datje
op deze manier
contact kunt maken
met mensen
deren zijn. Pam moeten we soms
echt stimuleren om wat anders te
doen dan kralen rijgen. Zij re
ageert heel goed op de klanken.
Voor Gemma is de cradle minder
geschikt: zij is doof en wil alleen
maar met blokken spelen. Jolanda
is blind en voor haar zijn gevoel en
structuren dus heel belangrijk. We
masseren bijvoorbeeld vaak haar
handen. Jolanda kan niet praten,
maar ze kan wel de link met de ge
luiden leggen. Dan begint ze te la
chen. Met de cradle geef je even
wat persoonlijke aandacht aan een
cliënt. Dat is heel waardevol."
De cradle werkt ook in een
kring. Cliënten en begeleiders
pakken dan eikaars hand vast en
zo kunnen ze de geluiden en de
herinneringen die deze oproepen
met elkaar delen. Tragel is de eer
ste zorginstelling in Zeeland die
het apparaat heeft aangeschaft.
Alle medewerkers binnen 't Laby
rint en familieleden van de cliën
ten mogen er gebruik van maken.
Uireka, een driejarig onderzoeks
project waarin overheid en de
hele uiensector samenwerken,
gaat na wat de risico's zijn van
ziekteverwekkers die in reststro
men van uienverwerkers zitten.
Bij reststromen gaat het om drijf-
mest, compost en zuiveringsslib
uit vergistingsinstallaties waarin
uien direct of indirect zijn ver
werkt. Mogelijk kunnen de ziek
tewekkers zich landelijk versprei
den en zo de uien tijdens de teelt
aantasten.
Een werkgroep onderzoekt hoe
dat kan worden voorkomen. Vroe
ger konden uienverwerkers en -
verpakkers uienafval op het land
dumpen. Na compostering werd
het ondergeploegd, waardoor mo
gelijke schimmels en aaltjes geïso
leerd bleven. Die 'opruimme-
thode' is inmiddels verboden.
Reststromen van uienverwer
kers worden nu afgevoerd als vee
voer, gebruikt voor compostver-
werking en/of vergisting. Dat is
op zich een prima alternatief,
maar de reststromen uit de ver
werking worden landelijk op
bijna alle akkers weer uitgereden.
En daarmee bestaat een groot ri
sico op verspreiding van ziekten.
Niet iedere gemeente werkt voor
zichzelf aan verbetering van de eco
nomie. Samenwerken om zo het
beste voor Zeeland te bereiken: dat
was (en is) nog steeds het doel van
de Tafel van 15, een overlegorgaan
van de dertien Zeeuwse gemeen
ten, de provincie en het waterschap.
Alleen is in de afgelopen tijd geble
ken dat de daadkracht van dit be
stuurlijk overleg nogal te wensen
over laat. Het blijft te veel hangen in
praten, vinden de deelnemers.
Daarom besluiten deze maand de
We maken een
verdiepingsslag
diverse gemeenten over investeren
in een betere, daadkrachtiger orga
nisatie. Dat is noodzakelijk omdat
het Rijk geld heeft gereserveerd om
de Zeeuwse economie te steunen.
Een regiobureau met vier top
ambtenaren moet er voor zorgen
dat de Tafel van 15 beter functio
neert. „Zodat we een verdiepings
slag kunnen maken", zegt Hans de
Kunder, wethouder van Reimers-
waal. Het bureau kan achter subsi
dies aan gaan. Het is de bedoeling
dat de provincie Zeeland en water
schap Scheldestromen ieder één
medewerker leveren. De twee an
dere medewerkers komen vanuit
de gemeenten. Hun salaris wordt
betaald door de gemeenten samen.
Daarvoor is een verdeelsleutel be
dacht: ongeveer 50 cent per inwo
ner. De Tafel van 15 nieuwe stijl
moet actief zijn voor de gemeente
raadsverkiezingen.
woensdag 3 januari 2018
PC
Blij door gekakel en geklots
Kimberly, Zoë (studente so-
cial work) en Charlotte (stu
dente dienstverlening zorg)
runnen samen een van de
dagbestedingsgroepen bin
nen 't Labyrint. Zij maken, met
nog vijf medestudenten, sinds
september deel uit van het
Leerhuis van Tragel. Het leer
huis is een proef waarbij sta
giaires veel meer verantwoor
delijkheden krijgen. Locatie
manager Pim Pijpelink: „Het is
een intensief begeleid leer
proces, waarbij we de regie
over de groep zo veel moge
lijk uit handen geven aan de
stagiaires." Coach Sietske
van de Wal: „Voorheen stond
je soms alleen voor een
groep van elf cliënten en was
er nauwelijks tijd voor activi
teiten. Nu zijn de studenten
aan zet en neem je zelf meer
afstand."
Pam (I) en stagiaire Kimberly van der Bent (r) proberen samen de CRDL ('cradle') uit. fotoboaztimmermans
Pascalle Cappetti
Clinge
- Kimberley van der Bent, stagiaire
Frank Balkenende
Colijnsplaat
De Zeeuwse Tafel van 15 krijgt
tanden. Een regiobureau met
vier topambtenaren moet de
boel vlot trekken.
Melita Lanting
Kruiningen
- Hans de Kunder