KIEK RODE HERFST
Vuurwerk
10 ZE
Monnikenwerk
oen het jaar 2000 aanbrak,
kon je via de media 24 uur
lang vuurwerkshow na
vuurwerkshow bekijken.
We leefden mee van tijdzone naar
tijdzone tot het nieuwe millen
nium overal ter wereld was aange
broken. Dachten we.
De jaarwisseling is echter niets
meer of minder dan een bedenk
sel, evenals de jaartelling. Volgens
de islamitische kalender of de
joodse is het binnenkort echt geen
2018, maar 1439 of 5778. Het is
maar welk religieus ijkpunt je voor
waar aanneemt. Als het om de ka
lender gaat lijkt de christelijke cul
tuur wereldwijd echter dominant
te zijn.
Soms heb je zo'n jaar waar je
graag een punt achter zet. Ik denk
dat een jaarwisseling daarbij kan
helpen. De één leeft heel succesvol
bij de dag, de ander sluit liever een
periode af. Je kunt in je hoofd pro
beren iets af te sluiten. Je kunt je
voornemen dingen anders te gaan
doen. En wanneer je weinig aan
problemen kunt veranderen, kun
je nog proberen anders tegen die
problemen aan te gaan kijken.
In de nieuwjaarsnacht kun je
ook symbolisch een punt achter
narigheid zetten: door te gaan
knallen.
Als vuurwerk (boze) geesten
verjaagt, is het afsteken ervan dan
een religieus ritueel? Bij religie
gaat het tenslotte over het geloof
in goden, geesten, machten en
krachten. Wereldwijd proberen
mensen met vuurwerk het kwaad
te verjagen en in duizend kleuren
hoop af te tekenen tegen een don
kere hemel. Prachtig toch?
De uitvinding van vuurwerk
wordt toegeschreven aan Chine
zen en ook de bakermat van vuur
werkshows ligt in China en is oud.
Tijdens de Tangdynastie (tussen
618 en 907) is er voor het eerst
sprake van georganiseerde vuur
werkevenementen, die de keizer
vanuit zijn paleis kon bekijken. De
koppeling tussen vuurwerk en de
wereld van geesten, machten en
krachten is ook hier gelegd.
Wat dat religieuze betreft vraag
ik me af of wij hier in Zeeland
Chinees zijn met de Chinezen als
we vuurwerk afsteken.
Het denken over vuurwerk en
religie brengt me echter ook op
andere gedachten. Allereerst prijs
ik me gelukkig te wonen in een
land dat godsdienstvrijheid hoog
in het vaandel heeft staan. Ieder
een mag op godsdienstig terrein
zijn gang gaan, rituelen van elkaar
lenen of desnoods vermengen, zo
lang we ons daarbij aan de wetge
ving houden die in Nederland van
toepassing is. Vuurwerk afsteken
mag dan ook, maar vanuit het oog
punt van veiligheid alleen bij de
jaarwisseling. Maar, hoe ver mag
de regulering gaan? Mag de over
heid zich (religieuze) rituelen toe
eigenen? Wat weet de overheid
van de betekenissen die indivi
duen geven aan tradities bij de
jaarwisseling?
Stel dat een gemeente een vuur
werkevenement organiseert en
het individueel afsteken van vuur
werk verbiedt, heeft die gemeente
zich dan ingelaten met boed
dhisme, confucianisme en tao
ïsme: de stromingen die Chinezen
- en ons blijkbaar ook - helpen het
geluk te bevorderen?
En zeg eens, hoe zit het dan met
de breed en veelvuldig geprezen
scheiding tussen kerk en staat?
vrijdag 29 december 2017
BE-
foto Ruben Oreel
Mortieren, fluitcakes, 500 grammers, fonteinen, space warriors vuurpijlen. Welkom 2018, onze hemel zal oplichten. Bij dageraad staan de
veegwagens paraat. Het is alsof de herfst zich opnieuw heeft gemeld. Een rode herfst, deze keer.
Jose Baars
T
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
