Het Hoompje bij Sluis door
verval nauwelijks te behouden
Strand vol
heuvels
Stefaan Cleiren verhaalt over schapen hoeden in Saeftinghe
7
Stefaan Cleiren is
de laatste herder in
de Noord - het
noordwestelijke
hoekje van het
Verdronken Land
van Saeftinghe. Hij
schreef er een
boekje over.
Praktijkschool is
voor De Melkkan
zv
Vanavond houdt Cleiren
(77) uit het Vlaamse
Steendorp in café Het
Verdronken Land in Em-
madorp een lezing over hoe het
was om schapen te houden in een
gebied waar de zee vrij spel heeft.
Stefaan Cleiren is de laatste in een
lange rij die zijn schapen liet gra
zen in het gebied. Zijn vader, zijn
grootvader en zijn overgrootvader
liepen al met hun schapen door de
Noord. Zelf hield hij het in 1993
voor gezien. Het was niet rendabel
meer. Het Zeeuwse Landschap
nam het gebied over.
Generaties lang leerde de fami
lie omgaan met de uitdagingen die
het gebied bood. Extra vroeg met
de schapen naar buiten zodat ze
met de dauw van het gras nog zoet
water binnenkregen. De kunst van
het bouwen van bruggen over
geulen die soms in een dag tijd
kunnen ontstaan. „Het is zo jam
mer dat praktijkervaring verloren
gaat. Ik heb van mijn vader geleerd
hoe je een brug bouwt, hij van zijn
vader en zo verder. Nu zie je dat
ingenieurs van achter een bureau
berekeningen maken en zo een
brug ontwerpen die vervolgens
niet blijft staan."
Een brug over een geul maken is
zo makkelijk nog niet. Dieper
heien dan de sponsachtige turf
gaat nauwelijks, het water drukt
de palen weer omhoog. Dus moet
de brug weer verzwaard worden.
Cleiren vertelt hoe er werd geëx
perimenteerd met stukken spoor
rails, beton om te voorkomen dat
de bruggen die ze bouwden om
hoogkwamen. Met een beetje
leedvermaak toont hij een foto van
een kapotte brug die het Zeeuwse
Landschap liet bouwen. „Je hebt
geen idee hoe sterk de stroming
door die geulen kan zijn. Je kunt
geen brug bouwen met van die
dunne paaltjes."
Volgens Cleiren zijn er maar
heel weinig gebieden vergelijkbaar
met de Noord. Een uniek gebied
met unieke problemen. „Het ge
bied was toen in bezit van de do
meinen. Pachters konden er op
bieden in het café. Wie het meest
bood, mocht zijn schapen er laten
grazen."
In de vroegste periode kreeg een
Ik voorspel het u: van
waterberging komt
niks. Dat gaat precies
de Biesbosch worden
pachter niet per definitie toegang
tot zijn perceel via dat van een
buurman. De familie Cleiren kon
daardoor aanvankelijk niet via
land Saeftinghe in en was dus ge
noodzaakt met een schip de dieren
naar het weidegebied te brengen.
„Een boer kan alles laten komen
met een vrachtwagen, maar dat
ging voor ons niet. Wij moesten
alles per schip laten komen."
Er is in de loop der tijd wel veel
veranderd. Cleiren toont een foto
waar het oude smalspoor op te
zien is. Tussen de plek waar de
schapen aan land gingen en de
schapenstal, liep een kort stuk
spoor. Op de foto ligt het maaiveld
dik een meter hoger dan het spoor.
„En dan is dit nog een foto die
misschien wel dertig jaar oud is.
Het zal inmiddels nog een flink
stuk hoger zijn. Saeftinghe ver
zandt en ik voorspel dat dat met de
Hedwige ook het geval zal zijn."
Hij laat een andere foto zien. „Zo
was het vroeger: kilometers ver
grasland. Dat is nu allemaal riet.
Water zal er nog langzamer stro
men en nog meer zand laten be
zinken. Maar ja, ik ben maar een
schapenboerke, wat weet ik er nu
van? Die Hedwige? Dat is maar een
doekske voor het bloeden. Ik voor
spel het u: van waterberging komt
niks. Dat gaat precies de Biesbosch
worden."
KNOKKE-HEIST Driehonderd
duizend ton zand liet de ge
meente Knokke-Heist begin dit
jaar op het strand spuiten om de
gevolgen van de forse voor jaars-
stormen teniet te doen. Enorme
zandduinen hadden het strand
onbegaanbaar gemaakt. Na de
harde, maar toch bepaald niet
verwoestende wind van de afge
lopen dagen is het hetzelfde
liedje. Op het strand bij Knokke
zijn kliffen van een meter hoog
ontstaan. Het strand blijft open,
maar het gemeentebestuur gaat
ingrijpen en laat onderzoeken of
de kwaliteit van het dit voorjaar
gebruikte zand wel in orde was.
Eigenaar Ronnie van de Putte is al
sinds 1992 eigenaar van het monu
mentale pand, dat in 1909 werd ge
bouwd en jarenlang dienst deed
als kostschool. Het staat sinds 1986
leeg, waarna het in handen kwam
van Van de Putte. Die laat het
sindsdien verpauperen, tot wan
hoop van heemkundigen en
Sluisse politici. Om boetes en
dwangsommen te ontlopen,
diende Van de Putte verschillende
keren een plan in voor restauratie,
maar gaf daar dan geen vervolg
aan.
Voorzichtig optimistisch
Toen de eigenaar echter begin dit
jaar met een uitgewerkt idee op de
proppen kwam voor restauratie
van Het Hoompje en eromheen de
bouw van recreatiewoningen en
daarbij zelfs aannemer Van der
Poel uit Terneuzen betrok, was dat
reden voor wethouder Peter Ploe-
gaert om dit keer 'voorzichtig op
timistisch' te zijn.
Te vroeg gejuicht, moet Ploe-
gaert inmiddels erkennen. „We
hebben weer heel lang niks ge
hoord, het is dus het oude liedje."
Het gemeentebestuur bezint zich
op wat nu te doen, geeft de wet
houder aan. Dwangsommen tot
wel 150.000 euro hangen Van de
Putte boven het hoofd: die wilde
het gemeentebestuur hem eerder
al opleggen, maar werden opge
schort toen leek dat Van de Putte
van goede wil was. „Maar het is in
middels wel de vraag of het monu
ment nog wel te behouden is."
HULST De praktijkschool in Hulst
grijpt Kerstmis aan om zich in te
zetten voor stichting De Melkkan.
Die ondersteunt gezinnen in de ge
meente Hulst die het niet breed
hebben.
Leerlingen staan van maandag
tot en met woensdag in kraampjes
op het Back-terrein bij Hulst. Ze
verkopen zelfgemaakte kerstspul
len en vragen klanten bij de super
markten om een extra product te
kopen voor het goede doel. Verder
gaan leerlingen en hun ouders zelf
actief op zoek naar cadeautjes voor
'onder de boom' van arme gezin
nen.
Op 21 december wordt de op
brengst overhandigd aan De Melk
kan.
vrijdag 15 december 2017
De laatste herder van de Noord
Guido van der Heijden
Steendorp
FOTO BOAZ TIMMERMANS
- Stefaan Cleiren
Lezing Stefaan Cleiren om 19.30
uur in Café Het Verdronken Land
Emmadorp: tel: 0114-635633.
Toegang 5 euro.
Het lijkt niet meer goed te
komen met de voormalige kost
school Het Hoompje aan de
Sint Annaweg bij Sluis. De eige
naar heeft het gebouw zo ver
laten verpauperen, dat opknap
pen bijna onmogelijk is gewor
den.
Martijn de Koning
Sluis
Stefaan Cleiren stopte in 1993 met schapen houden in het Verdronken Land van Saeftinge. Zijn overgrootvader liep hier al rond.
