12 WEE
De Zeeuwse taele verwatert, jongeren trekken weg en
butendiekers strijken hier neer. De provincie verandert,
maar tegelijkertijd lijkt het Zeeuwse sentiment sterker
dan ooit. Vandaag deel twee van de serie '100%
Zeeuw': bestaat de echte Zeeuw wel? We vragen
het de Groosmannen.
SERIE 100% ZEEUW
Z'n öören staen dicht an
Cadzand. Bij Biervliet ruikt het al
naar het oosten!"
Wie op het erf dwaalt, waant
zich in een openluchtmuseum.
Dat Anton Pieck-gevoel koesteren
de eigenaren. Er wappert geen
Zeeuwse vlag, wel de Zeeuws-
Vlaamse! Hier vertoeven ze het
liefst. Martin: „We werken bijna
altijd, dus we zijn vaak op het be
drijf. We willen ook niet van het
dorp weg. Hier kennen we de
mensen, spreken we onze taal. Die
binding is moeilijk te verwoorden.
Ik heb wel eens klussen in de
Randstad, maar dan moet ik me
druk maken over waar ik kan par
keren. Ook gaat het er allemaal
veel rapper. Wij kunnen daar niet
tegen hè! En ABN is niet mijn
sterkste kant, al schaam ik me er
niet voor, hoor." Erwin: „We zijn
minder welbespraakt, daarom
spotten ze in de stad ook sneller
met ons: Hee, Zeeuws boertje!"
De 'mannen van staal' zijn trots
op hun identiteit, noemen zich
ondanks het verdunde Franse
bloed 'echte Zeeuwen'. Vader en
zoon: „Want dat zijn we. Harde
werkers, ondernemend, nuchter
en recht voor zijn raap. Echte
Zeeuwse eigenschappen, denken
we. Wel bourgondischer dan aan
de overkant. Nee, nee, wij gaan
het net ingepolderde Hoofdplaat.
Later verbasterde de naam tot
Groosman. „Mijn overgrootva
der kwam van Hoofdplaat. Hij
begon rond i860 een smederij
vlakbij Watervliet (B). Hij had
twaalf zoons en die zijn allemaal
smid geworden, onder wie mijn
grootvader. Hij begon op IJzen-
dijke. Daar waren zeker vier sme
derijen van Groosmannen. Ja, die
hadden toen nog volop werk voor
de boeren."
Het wemelt van de Groosman
nen in Zeeuws-Vlaanderen en
Vlaanderen. Kijk maar eens in het
telefoonboek van Sluis. „Allemaal
familie", zegt Erwin. „Het zijn
overwegend ondernemers. We
zien elkaar zelden, maar we kopen
wel bij elkaar. Als ik kleding nodig
heb, ga ik naar Groosman in Sluis.
Dan schaf ik voor drie jaar pakken
aan. Ja, je moet je familie onder
steunen."
De smederij van Erwin en Mar
tin oogt nog exact zoals grootva
der Camiel Groosman haar in 1903
bouwde. Er was ook een uitspan
ning bij. „Dat was toen mode. Al
heette het destijds afspanning,
vanwege de paarden. Die span je
af." De combinatie bestaat nog
steeds. Een kwart eeuw geleden
kochten en restaureerden de
Groosmannen de naastgelegen
bierbrouwerij Cadsandria (anno
1889), waar ze feesten en partijen
verzorgen en op vrijdag steevast
stamtafel houden. Veel boeren ko
men er dan een pint drinken. Cad
sandria? Dat klinkt naar Cadzand.
„Klopt. Hier begint het land van
Het gebeurde nog niet
zo lang geleden in IJ-
zendijke. Op een
stokoud aambeeld
vlijde een schone
dame haar welgevormde zitvlak
neer. Het leverde stoute plaatjes
op. „Ze komen wel eens vaker voor
een fotoshoot. Aanstaande bruids
paren bijvoorbeeld. In dit geval be
trof het een fotoreportage met een
mooie dame. Daar hadden we na
tuurlijk geen bezwaar tegen",
knipoogt de IJzendijkse siersmid
Erwin Groosman (66).
Erwin is de huidige pater fami-
lias in een dynastie van dorpssme
den. „De zevende generatie al
weer", klinkt het trots. Zijn zoon
Martin (44) werkt mee in de VOF.
En zijn zoons Rick (16) en Lars (13)
worden momenteel klaarge
stoomd voor het ambacht. Aan be-
drijfsopvolgers geen gebrek aan de
Waterpoortstraat in IJzen-
dijke. Straks hameren de jon
kies op het aambeeld waarop
het zweet van talloze Groos
mannen gutste.
De geschiedenis van de
Groosmannen is bijzonder en
ook weer niet. Door de ade
ren van talloze Zeeuwen
stroomt vreemd bloed. Tij
dens de Gouden Eeuw was Neder
land het Parijs van Europa. Uitvin
ders als Christiaan Huygens, de
wegbereider van de moderne we
tenschap, vormden een magneet
voor buitenlandse geleerden en
gelukszoekers. Ook erfrecht, hon
ger, vervolging en oorlogen dreven
mensen naar andere streken. Zo
telt Zeeland een flink aantal inwo
ners dat afstamt van de protes
tantse Hugenoten die Frankrijk in
de 17e eeuw ontvluchtten. Hun
naam verraadt vaak hun afkomst:
Passieux of Neuféglise. 'Zuivere
Zeeuwen', geslachten die sinds de
vroege Middeleeuwen hier wo
nen, nooit zijn verhuisd en het
dialect machtig zijn, zijn schaars
danwel onvindbaar.
Hoewel de Groosmannen al dik
Utwee eeuwen plat
West-Zeeuws-Vlaams
klappen, was er in
IJzendijke nooit een luchtig ge
klede mevrouw op het aambeeld
gaan zitten als Johannes Gross-
mann rond 1750 zijn Franse ge
boortestreek Lotharingen niet had
verlaten. De reden kent Erwin
niet. „De Grossmanns waren
straffe katholieken, dus vervolgd
werden ze niet." Via omwegen be
landde Grossmann rond 1780 in
zaterdag 9 december 2017
Rick (I.) en Lars, de negende
generatie Groosmannen die op
het aambeeld gaat slaan, fotos
ERNESTA VERBURG
A Erwin (I.) en zijn zoon Martin
smeden het ijzer als het heet is.
De smederij die Camiel Groos
man in 1903 bouwde is sinds
dien nauwelijks veranderd.
Erwin Groosman is de ze
vende generatie in een dy
nastie van dorpssmeden.
Zoon Martin is de achtste en
zijn zoons Rick en Lars wor
den de negende generatie.
De Groosmannen zijn al
Frank Balkenende
Deze krant onderzoekt in de
serie '100% Zeeuw' het Zeeland-
gevoel, dat volop leeft en breed
wordt uitgedragen. Vanwaar die
trots? Wat onderscheidt ons van
de rest? En vooral: Wat maakt ie
mand tot een 'echte' Zeeuw?
Volgende week zaterdag in het
weekendkatern de derde afleve
ring van de serie '100% Zeeuw':
Inwoners van het stadje Sluis zijn
erg honkvast. Waarom?
