DONEREN
12
Als het aan
Facebook ligt
wordt een goed
doel steunen net
zo makkelijk als
iemand een
duimpje geven.
SOCIAAL MEDIUM GEVEN
re.
Sinds enkele dagen
informeert Face-
book ook bij Neder
landse gebruikers of
ze er iets in zien om
een verjaardagscol
lecte te organiseren
in plaats van zelf ca
deautjes te krijgen.
Het is zo gepiept, met een doneerknop
op je pagina. In de VS kunnen gebrui
kers al langer doneren via Facebook.
Facebook-ceo Mark Zuckerberg
presenteerde in New York nog meer
gereedschappen om te helpen en ge
holpen te worden. Zuckerberg gaat
nu een stapje verder: hij kondigde
onder meer een experiment aan, dat
jongeren via Facebook verbindt aan
mentoren. Bij berichten die duiden op
zelfmoordrisico, schakelt Facebook
met behulp van slimme technologie
de hulpdiensten in. In India test
Zuckerberg een mogelijkheid om
via Facebook bloeddonoren te werven
en in te zetten als die nodig zijn.
Zuckerberg kan wel wat goede pr
gebruiken. Aan het begin van het de
cennium werd Facebook nog gezien als
aanjager van vrijheid en open commu
nicatie, die zelfs dictators uit het zadel
werkte tijdens de Arabische Lente,
maar anno 2017 blijkt het platform
ook verspreider van desinformatie,
instrument in een Russische propa
gandaoorlog, schepper van polari
serende filterbubbels en live streaming
van seksueel misbruik en moord.
We willen een
wereldwijde cultuur
van vrijgevigheid
creëren
Er rijzen ook vragen over de mentale
effecten van het sociale netwerk. Sean
Parker, een van de oprichters van Face
book, waarschuwde in een interview
met nieuwssite Axios dat het netwerk
een zwakke plek in de menselijke psy
chologie genadeloos uitbuit. „Het
denkproces bij het bouwen van appli
caties als Facebook draaide om: hoe
consumeren we zo veel mogelijk
van je tijd en bewuste aandacht?"
In New York wees Zuckerberg
graag op de goede dingen die
Facebook bracht. De veiligheids-
check na aanslagen of rampen,
bijvoorbeeld - inmiddels ruim
drie miljard keer gebruikt om
familie en vrienden gerust te
stellen. 'Zuck', die op het 'Social
Good Forum' verscheen in zijn
karakteristieke grijze T-shirt,
maakte de pogingen om Facebook
neer te zetten als instrument van
wereldverbeteraars expliciet in een
nieuwe missieverklaring. Het draait
er niet langer om de wereld meer open
en verbonden maken, voor Facebook
zijn sinds de zomer sterke gemeen
schappen leidend. Het gaat erom 'de
wereld dichter bij elkaar te brengen'.
Ambities
De maatschappelijke initiatieven
zijn er niet om de golven kritiek te
pareren, verzekert Asha Sharma,
hoofd van het Social Good Team in
Silicon Valley. „Het team is drie jaar
geleden al gevormd. Veel producten
zijn gerealiseerd door onze engineers
vanwege een persoonlijke passie of
omdat ze merkten dat de gemeen
schap een probleem had dat ze hebben
opgelost. Aan zelfmoordpreventie
werken we al tien jaar. Dus we hebben
een langdurige staat van dienst op dit
vlak." De ambities zijn groots. Sharma
somt op: „Een wereldwijde cultuur
van vrijgevigheid creëren, fundamen
teel veranderen hoe het is om een cri
sis te overleven en te doorstaan, en het
tekort aan bloeddonoren in de wereld
oplossen."
Facebooks inspanningen kunnen
een enorme impact hebben: elke
nieuwe toepassing bereikt in potentie
immers twee miljard gebruikers. Een
eerder besluit om meer data te delen
met hulpverleners, maakte hun werk
na orkaan Irma in Puerto Rico al veel
makkelijker, volgens het Rode Kruis.
Hulpverleners konden aan de hand
van gegevens over tegenvallend Face-
bookgebruik inschatten in welke ge
bieden geen elektriciteit en andere
basisbehoeften beschikbaar waren.
Met een donatieknop wordt helpen
bovendien laagdrempelig: iedereen
kan een inzamelactie starten voor een
zieke buurvrouw, het speeltuintje in
de wijk of de eigen studiekosten.
Wanneer andere gebruikers, en dan
het liefst ook beroemdheden, zo'n
actie delen, kan een sterk sneeuwbal
effect ontstaan. Een Syrisch-Ameri
kaanse dokter sleepte op deze manier
1,5 miljoen dollar binnen voor het ge
ven van medische hulp aan de bewo
ners van het zwaar getroffen Aleppo.
Sterft de collectant daarmee uit?
Anita Yuen van Facebooks sociale team
voor onder meer Europa denkt van
niet. „We vergroten de geeftaart," zegt
ze. „Dit is een kans voor non-profits
om op Facebook mensen te bereiken
met wie ze anders misschien niet in
contact waren gekomen."
Macht
Het klinkt allemaal prachtig, maar niet
iedereen is overtuigd van Facebooks
nobele inzet voor de maatschappij.
In het Amerikaanse Congres heerst
veel onvrede over de rol van Facebook
in de Russische propagandacampagne
die de presidentsverkiezingen van
2016 moest beïnvloeden. Facebook
en andere techbedrijven hielden zich
angstvallig lang stil toen bleek dat
hun platformen werden gebruikt door
Russen om met nepgebruikers en
opruiende berichten de Amerikaanse
publieke opinie te beïnvloeden.
Het bedrijf deelde aanvankelijk maar
zeer beperkt informatie over de om
vang van die manipulatie. „Ze zijn zo
snel gegroeid, ik weet niet of ze volle
dig zijn doordrongen van de implica
ties van hun macht", klaagde senator
en vicevoorzitter van de inlichtingen
commissie Mark Warner.
Onze gemeenschap
beschermen is
belangrijker dan
onze winst
Die macht wordt alleen maar groter.
Ook voor liefdadigheid, crisishulp
verlening en bloeddonaties kunnen
we straks mogelijk niet meer zonder
Facebook, is de vrees. Daarbij groeit
de gigantische verzameling data die
het bedrijf nu al beheert, nog verder
als het ook inzicht krijgt in ons geef
gedrag. Die informatie zou Facebook
vervolgens kunnen delen met adver
teerders die ons zo nog gerichter kun
nen bestoken. En gericht verspreide
advertenties kunnen ook worden mis
bruikt, bleek uit de Russische operatie.
Journalisten van platform ProPublica
ontdekten dat het heel simpel is om
via Facebook Joden, zwarten of andere
groepen uit te sluiten bij het verhuren
van woonruimte.
Zuckerberg doet zijn best het ver
trouwen te herstellen, mede onder
politieke druk. Het Congres dreigt
wetten op te stellen om Facebook te
dwingen desinformatie en manipu
latie aan te pakken, bijvoorbeeld door
meer regels op te stellen voor online
advertenties. En dat kan adverteerders
wegjagen. Zuckerberg waarschuwde
investeerders vorige maand al dat hij
van plan is zo veel te investeren in vei
ligheid, dat het 'een significante im
pact op de winstgevendheid' kan heb
ben. „Onze gemeenschap beschermen
is belangrijker dan onze winst", stelde
de ceo in een verklaring. Dat neemt
niet weg dat Facebook recordwinsten
blijft boeken: 4,7 miljard dollar in
het derde kwartaal van 2017, bijna
80 procent meer dan vorig jaar.
dinsdag 5 december 2017
Karlijn van Houwelingen
New York
- Asha Sharma, Social Good Team
Goed doen
via Facebook
Mark
Zuckerberg
tijdens het
Social Good
Forum, fotoap
- Mark Zuckerberg
