ZEELAND GEBOEKT
Poppioniers voor het
voetlicht in Middelburg
Gerda van Wageningen
vertelt over Dostie
In botsing
met het
stadhuis
ZEELAND 21
m
JJ
Er zijn hoofdrollen voor de duizendpoot, de rugstreeppad, de kakkerlak, de
houtworm, de gans en de snotolf. En nog meer dieren, als ze maar niet te groot zijn.
Rieks Veenker vangt ze in '21 Beestige morabels'.
We hebben al fabels. En
parabels. En ook nog
het woord 'memora
bel', voor iets wat zo
veel indruk maakt dat je het van
zelf onthoudt. En o ja, moraal. Aan
dat rijtje kunnen we nu een nieuw
woord toevoegen: 'morabel'. Met
dank aan Rieks Veenker in Mid
delburg. Hij schreef'21 Beestige
morabels' in een prachtig uitgege
ven en geïllustreerd boekwerkje.
We kennen Rieks Veenker (1951)
als gepensioneerd kunstdocent
van de Christelijke Scholenge
meenschap Walcheren (CSW).
Als schrijver deed hij al en
kele keren van zich spre
ken in de schrijfwed
strijd 'De Raadselige
Roos', met tweede en
derde prijzen. Vorig
jaar verscheen 'De
Tuinen van Ginder',
waarmee hij en zijn illu
strator Coen Hamelink de
PZC-Publieksprijs wonnen.
Nu komt hij met de bundel '21
Beestige morabels'. In zijn woor
den zijn het „korte, soms vileine
dierenverhalen over insecten en
ander klein dierengrut." De verha
len waren al klaar in 2008. Het
heeft even geduurd voor een uit
gever zich aan deze korte verhalen
voor volwassenen waagde.
Het resultaat mag er zijn. Theo
Gootjes (1942), bekend als politiek
tekenaar van 'Het Vrije Volk',
voorzag veertien verhalen van
pakkende illustraties.
Veenker snijdt in zijn steeds met
een 'moraal' afgesloten verhalen
grote thema's aan. Groepsdwang
en groepsverdwazing is er één van.
Zoals in het openingsverhaal 'De
zeeduivel'. Dat gaat dus over een
zeeduivel, die de wereld wil verbe
teren. Haar slogan 'niet rechts, niet
links, maarrrr... rrrrecht vooruit'
slaat aan. Ze krijgt een massale
aanhang van soortgenoten, harin
gen, garnalen en twee bejaarde
potvissen. Eenmaal bijeen vormen
ze een feestmaal voor orka's, die de
samenscholing al een tijdje in het
oog hielden. De zeeduivel-organi
sator laten ze ontsnappen. En in
derdaad, die roept een nieuwe
groep bijeen: „De zeeduivel heeft
wel eens gehoord dat iemand zijn
rechter poot schuin naar voren de
lucht in steekt om zijn woorden
kracht bij te zetten. Dat lijkt haar
ook wel wat. Maar ze wil wel
origineel blijven, dus doet
ze het met links. Tot
haar grote ontroering
volgen de meeste vis
sen onmiddellijk
haar voorbeeld." De
moraal van het ver
haal is: 'de een haar
nood is de ander zijn
brood'.
De dood is altijd dichtbij. Alle
dieren lijken daar geen probleem
in te zien, de dood hoort bij het le
ven, je eet en je wordt gegeten.
Hoogmoed, dat is ook een terug
kerend thema. Lees 'De kruisspin'
en 'Het stekelbaarsje'. En onver
draagzaamheid, zoals in 'De koe
koek': „De zomer breekt aan en de
haat van de jonge koekoek tegen
alles wat niet eigen is, neemt be
paald niet af. Integendeel. Wie al
lemaal onder noemer 'eigen' val
len weet hij niet precies, maar in
ieder geval moet elke vogel die
hem niet aanstaat oprotten."
Er komen hier en daar typische
schrijversgedachten naar boven.
Ook in het brein van de spitsmuis:
„'Niemand zit op mij te wachten',
schrijft de spitsmuis met grote let-
ters in het zand. Hij hoopt al ja
ren een gerenommeerd dichter
te worden, maar het is duidelijk
dat hij moeite heeft met schrij
ven. Niemand die op hem zit
te wachten. Het stemt hem droe
vig, of nog beter gezegd wanho
pig-"
Rieks Veenker zal zich niet ver
eenzelvigen met de spitsmuis.
Zijn verhalen zijn - laten we zeg
gen - memorabel.
Tom Steenbergen publi
ceerde eerder dit jaar het
boek 'Poppioniers'. Daarin
gaat het over de jaren zestig van
de vorige eeuw, toen het funda
ment werd gelegd voor podia en
festivals als Paradiso, Melkweg,
Pinkpop en Lowlands. Hij be
schrijft hoe tussen 1964 en 1970
'een opstandige muziekgeneratie'
zelf concerten en festivals ging or
ganiseren. Vrijdag 8 december om
15.30 uur wordt Steenbergen door
Klaas Vos geïnterviewd over zijn
boek 'Poppioniers' in boekhandel
De Drvkkery in Middelburg. Te
vens zal hij die middag een multi-
media-presentatie houden,
waarin een playlist, beeldmateri-
aal en anekdotes
elkaarafwisse-
len.
Ook Peter Sijnke
(1951) neemt
deel aan de talk
show. Hij is his
toricus, oud-ar
chivaris en schrijver van boeken
over popmuziek. Hij publiceerde
over onder andere het Festival in
Kralingen, Dragonfly en The Mo
tions.
De derde gast in de talkshow is
Rinus Spruit (1946) uit Nieuw-
dorp. Hij debuteerde met de ro
man 'De Rietdekker) in 2009. On
langs verscheen zijn derde boek:
'Broeder, schrijf toch eens'.
Gerda van Wageningen
(1946) heeft meer dan
historische en streekro
mans op haar naam staan. Ze
woont in de Hoeksche Waard.
Zeker de helft van haar boeken
speelt in Zeeland. Zo ook haar
nieuwste, de historische roman
'Dostie'. Donderdag 7 december
geeft ze om 14.00 uur een lezing
over dat boek in ZB I Planbureau
en Bibliotheek van Zeeland in
Middelburg.
'Dostie' is het eerste deel van de
'Schouwen-trilogie'. Het verhaal
begint met het bombardement op
Antwerpen in oktober 1914. Zee
land wordt door vluchtelingen
overspoeld. Sonja Goemans en
en rha v\s wi\ haar neef
Leen beslui
ten er een
aantal op te
nemen in het
washok en de
schuur van
hun boerde
rij Dostie.
Eenvoudig
blijkt dat niet, want de familie
heeft een groot geheim, dat onder
geen beding mag uitkomen.
'Dostie' eindigde dit jaar in de
strijd om de PZC Publieksprijs
op de tweede plaats. In januari
verschijnt de nieuwe roman 'Het
water komt', over de waters
noodramp.
Zeeuwse schrijvers
De namen zijn met extra
zwierige letters op de akte
geschreven. De namen
van Doctor Johan Huizinga en
Jonkvrouwe Mary Vincentia Scho-
rer, die in maart 1902 te Middel
burg trouwden. Zij was de dochter
van burgemeester Schorer, telg uit
een roemrucht Zeeuws geslacht,
verbonden met de buitenplaats
'Toornvliet'. Hij werd een be
roemde historicus, vooral vanwege
'Herfsttij der Middeleeuwen', voor
een belangrijk deel op deze bui
tenplaats geschreven. In 1906 kre
gen ze een zoon, Leonhard Hui
zinga,
die
'Toorn
vliet' in
vele boe
ken zou
eren.
Dat
was ten-
teaNHA^p'HuiziNCA minste
de be-
AP'RJAA.rs)
EN OLIVIER,
was zo'n auteur die niet altijd bij
machte was zijn bedoelingen te
realiseren. Vooral zijn humor
maakt een geforceerde indruk,
achteraf bezien tenminste, want
ooit waren zijn romans over een
'beschaafde tweeling van redelijk
goede familie', ofwel over Adriaan
en Olivier, behoorlijk populair.
Vandaar dat er geen eind kwam
aan de reeks, die begon met het in
1939 geschreven 'Adriaan en Oli
vier' en pas in 1980, het sterfjaar
van Huizinga jr., ophield met 'Oli
vier zonder Adriaan'. Ik heb hier
ook 'Olivier en Adriaan' (1949) en
'Adriaan contra Olivier' (1954)
voor me liggen.
Titels zonder fantasie en humor
zonder fantasie. Om te lachen,
maar niet leuk, dat is pas treurig.
Het befaamde buiten is in de reeks
omgedoopt tot 'Korenvliet' en
Middelburg heet in deze boeken
Rittenburg, 'een prachtig oud
stadje. Het bezit een fraai middel-
eeuwsch stadhuis, met een monu
mentale trap.' O nee, bezat een
fraai stadhuis, is de in de boeken
voortdurend terugkerende grap,
want het oubollige duo bestijgt
per auto de bewuste trap. Ik ga het
niet met mijn Fiat Panda herhalen
en een sufferd met een SUV zal
ook alleen de auto en niet het mo
nument mollen.
De auteur noemde 'Adriaan en
Olivier' 'dat onsterfelijk meester
werk der vaderlandse letter
kunde.' Met ironie, maar nog veel
te weinig ironie. Volgende keer
kijken we naar andere boeken van
Leonhard Huizinga, wat mij be
treft boeiender boeken. Juist in
'Herinneringen aan mijn vader'
bewijst hij méér te zijn dan de
zoon van.
maandag 4 december 2017
PC
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Morabel is nu een woord
Jan van Damme
De spitsmuis, illustratietheogootjes
Rieks Veenker en Theo Gootjes
(illustraties): 21 Beestige mora
bels - Palmslag, hardcover, 92
pagina's, 15,- euro.
Mario Molegraaf
