Jelleof Gijs:
wie geloof je?
Met elastiek
spring je
hoger dan ooit
2
RENÉ DIEKSTRA
Slapeloos Het is verbijsterend hoeveel Nederlanders
slecht slapen: in de laagste raming één op de drie. Onder
wie journalist Jette Pellemans (27). Ze test Somnox,
's werelds eerste slaaprobot.
Column
Wat gebeurt er in ons brein als we getuige
zijn van een ernstige beschuldiging?
Zoals de beschuldiging eind vorige
maand in Trouw en DWDD door tv-maker Jelle
Brand Corstius dat een tv-producent, Gijs van
Dam, hem ooit heeft verkracht. Het is nogal een
beschuldiging. Helemaal als je die doet ten over
staan van volk en vaderland. Het lijkt logisch dat
de eerste vraag die in ons opkomt is: 'Jelle, waarom
zouden we je geloven?' Opmerkelijk genoeg ge
beurt dat niet. Het eerste dat in ons brein actief
wordt, is de neiging hem te geloven. Wij mensen
willen nu eenmaal geloven wat we horen, zien of
lezen.
Als we elke keer zouden moeten twijfelen aan
wat wordt gezegd, dan zouden we vrijwel ner
gens anders meer aan toekomen. Die neiging om
anderen bij voorbaat te geloven, zelfs als ze alleen
maar een verhaal en geen bewijs overleggen, wordt
in de wetenschappelijke psychologie truth bias
(waarheidsvooroordeel) genoemd. De truth bias
maakt dat degene die met een beschuldiging komt
bij voorbaat in het voor
deel is. Ook hier geldt:
wie het eerst komt, het
eerst maalt. Een ernstig
gevolg van de truth bias
is daarom dat van iets
beschuldigd worden,
voor het publiek al gauw
gelijkstaat aan schuldig
zijn. Van Dam verde
digde zich een paar da
gen later in een tv-uit-
zending tegen Brandt
Corstius' beschuldiging. Maar helaas voor hem
zullen de meeste mensen daar naar gekeken heb
ben door de bril van een zeker geloof in Brandt
Corstius. De truth bias fluistert ons, publiek en me
dia, in het oor: 'Dat kan Gijs allemaal wel zeggen
maar waar rook is, is vast ook vuur.'
zorgt de truth bias ervoor dat de beschuldiging een
schaduw achterlaat. De schaduw dat 'gebrek aan
bewijs niet betekent onschuldig te zijn'. Zo'n scha
duw zal het licht uit zijn verdere leven wegnemen.
Het zal me daarom niet verbazen als te zijner tijd
in het overlijdensbericht van Gijs van Dam zal
staan: 'Hij werd ooit beschuldigd van.Kortom,
de gevolgen van de truth bias kunnen zo ingrijpend
zijn dat de televisie nooit als eerste ingezet mag
worden om zulke ernstige beschuldigingen de we
reld in te slingeren of uit te vechten. Dat we dat
toch toelaten, betekent dat onze mediacultuur een
monster is geworden. Een monster dat constant
gevoed moet met brokken sensatie. De brokken:
beschuldigingen, seks, en nummer 3: de boterham
daarvan. Beschuldigingen dik belegd met seks. Op
timisten beweren dat #Metoo gaat zorgen voor een
nieuwe seksuele moraal. Maar tot nu toe is het een
eeuwenoude schandpaaloploop. Dat waren oplo
pen waarbij de zorg voor zorgvuldigheid steevast
werd omvergeblazen door de zorg voor opwinding.
Weinig wijst erop dat het nu anders zal gaan.
Het monster
moet worden
gevoed met
brokken
sensatie
LEESTIPS
VAN DE
WEEK
LEKKER IN BALANS
f
O
Ik ben geen goede slaper. Van
jongs af aan niet. Mijn ouders
treffen me in mijn kindertijd
geregeld andersom aan in bed.
Als ik niet in slaap kom, ga ik
met mijn hoofd aan mijn voe
teneind liggen, als een zelfbe
dachte bezwering.
Tegenwoordig doe ik dat niet meer,
maar in slaap komen blijft een op
gave. Zodra ik het licht uitknip,
springt mijn hoofd aan. Dus pieker ik
alvast over de opdrachten die morgen
af moeten zijn. En haal ik dilemma's
oneindig door de maalmolen. Of
denk ik uren na over wie dit televi
sieseizoen de mol zou
kunnen zijn.
Vanuit die
Somnox lijkt
op een
geruststellend
maatje dat net
als jij ademt
achtergrond heb ik intussen veel ge
lezen over een goede slaaphygiëne;
de handelingen en omstandigheden
die de nachtrust bevorderen. Zo slaap
ik altijd met het raam op een kiertje.
Zeg ik tegen de verkoper van rolgor
dijnen 'doet u maar die verduiste
rende' en zet ik mijn telefoon 's
avonds op het blauwlichtfilter. Voor
noodgevallen heb ik melatoninepil-
letjes in mijn medicijnkastje staan.
Maar een ademend robotkussen dat
je helpt in slaap te vallen, dat is
nieuw. Het is een prototype dat bin
nen afzienbare tijd te koop is. Eens
kijken of knuffelen met deze logé
werkt. Of ik er als een blok door in
dinsdag 28 november 2017
Psycholoog René
Diekstra buigt zich over
de menselijke geest
Mensen willen graag geloven wat ze horen, zien
of lezen. Daarom geloven velen Jelle Brandt
Corstius als hij zegt te zijn verkracht. Dat heet
'truth bias', waarheidsvooroordeel.
Ook als er nooit een vuurhaard wordt gevonden
en zijn schuld dus nooit wordt bewezen, dan nog
Reageren? hartenziel@persgroep.nl
GO
jCUim. Via WeililiAg^n
101
VRAGEN
VAN KERSVERSE MAMA'S
101 vragen van
kersverse
mama's, van
coach Lieve van
Weddingen, Ter-
raLannoo, €19,99
Bungee Super Fly is fitness aan een elas
tiek, bedacht in Nederland. Ideaal voor
wie zin heeft in iets nieuws. En voor wie
goed wil zweten.
Het geeft wat onge
mak, waarschuwt Jan-
neke van Amelsvoort al:
mijn mannelijkheid
wordt samengeperst
door het klimtuigje
waarin ik aan de bun
gee hang. Tijdens de
les maak ik noodstops
om de boel recht te
trekken. Maar het
vreemdste van fitness
aan een elastiek is dat
je je evenwicht moet
hervinden. De weer
stand van het koord
vervormt de zwaarte
kracht: dankzij het elas
tiek spring ik hoger dan
ooit, waarna ik hard
omlaag word gesleurd.
Janneke heeft Bungee
Super Fly bedacht. Ze
is thuis in luchtacroba-
tiek, aerial yoga, dans,
choreografie en als ad
viseur bij musicals. Zo
werkte ze mee aan Tar-
zan, een voorstelling
vol sprongen. Na afloop
kreeg ze de bungees
mee. „Waarom geef ik
er geen les mee, dacht
ik." Om controle te krij-
eerste
s aaorobo
Ik ben er even
niet, offline en
unplugged, een
gids van uitgeve
rij Inspirerend
Leven, €10,00
ledereen sup
porter, Filip Boen
ontrafelt de voet
balfan, uitgeverij
Vrijheid, €22,50
44
—Julian Jagtenberg
