6
College voor de Rechten van de Mens ligt steeds weer onder vuur
Met net oordeel dat een Rotterdamse
politievrouw haar hoofddoek zou moeten kunnen
dragen boven haar uniform, wakkerde het College
voor de Rechten van de Mens deze week een
verhitte discussie aan. Is het veelbesproken instituut
wereldvreemd? Of gewoon zorgvuldig?
„Bizar", smaalde premier Mark
Rutte eens over een oordeel van
het college.
brieste Geert Wilders.
De recensies van het College voor
de Rechten van de Mens zijn -
zacht gezegd - niet altijd onver
deeld positief. Deze week bleek
dat opnieuw, na het oordeel dat
een Rotterdamse politieagente
haar hoofddoek zou moeten kun
nen dragen boven haar uniform.
Het College voor de Rechten van
de Mens is volgens de felste criti
casters een wereldvreemd insti
tuut vol gekke rechters die als
linkse cultuurweggevers met
bizarre uitspraken het hele land op
stelten zetten.
Toch passeert het gros van de
ruim 400 zaken die het college
jaarlijks behandelt in stilte. Ieder
een in Nederland kan er (gratis)
naartoe stappen, bij vermeende
discriminatie, of als er onterecht
onderscheid zou zijn gemaakt op
grond van een handicap of chroni
sche ziekte.
Neem mevrouw Hiemstra. Met
vastberaden tred loopt ze - afgelo
pen donderdagmiddag - in
Utrecht naar haar stoel. De drie
collegeleden volgen elk woord,
wanneer ze betoogt dat haar doch
ter in de kou is gezet door haar
middelbare school. De chronisch
zieke tiener is te weinig geholpen
om haar de lessen te kunnen laten
volgen, vindt zij. „Onze dochter
heeft de hele bovenbouw gemist
door het gedonder."
De drie leden van het College
voor de Rechten van de Mens
knikken behoudend. De zitting
lijkt gekopieerd uit een rechtbank.
Voor beide partijen is een kant, het
college zit achter een lange tafel.
Het taalgebruik is al even juri
disch. Alleen de toga's ontbreken.
Maar de zaken zijn net als in de
rechtbank uit het leven gegrepen.
Afgewezen
Wie een winkel niet rolstoelvrien-
delijk vindt, kan er terecht. Dat
zelfde geldt voor iemand die ver
moedt bij een sollicitatie afgewe
zen te zijn vanwege zijn huids
kleur. Het college is de opvolger
van de Commissie Gelijke Behan
deling, maar dan behoorlijk opge
tuigd tot een belangenorganisatie
voor mensenrechten. Die uitbrei
ding kwam er na internationale
druk. Sinds 2012 is alles onder een
dak te vinden, om een wildgroei
aan instanties te voorkomen.
Vorig jaar werden er naast de
zittingen ook bijna 4.000 vragen
om informatie behandeld en ruim
300 presentaties gegeven over
mensenrechten. Het pand her
bergt juristen, maar ook hooglera
ren op het gebied van gezond
heidsrecht, bestuursrecht en we
tenschappers. Het wordt gefinan
cierd door de rijksoverheid, vorig
jaar was het budget 6,5 miljoen
euro. De veelbesproken uitspraken
worden gedaan door de dertien
collegeleden, die voor maximaal
negen jaar worden benoemd.
Zijn zij links? Of juist rechts?
Dat is moeilijk te zeggen. Selectie
verloopt via een commissie, die
deels bestaat uit de elfkoppige
Raad van Advies. Zitting daarin
hebben onder anderen Frits Bak
ker, baas van de Raad voor de
Rechtspraak, maar ook de Natio
nale Ombudsman en niet-juristen
als André Rouvoet of Sieto de
Leeuw, bestuurslid van VNO-
NCW. Bij het selecteren wordt
uitdrukkelijk niet gevraagd naar
politieke voorkeur. Als ze openlijk
politiek actief zijn geweest, wordt
dat wel vaak vermeld op de web
site. Uiteindelijk worden leden be
noemd door de ministerraad.
Ashley Terlouw, hoogleraar
rechtssociologie en lang lid, oor
deelde over tal van kwesties. Niet
zelden, zegt ze, was er sprake van
onbedoelde discriminatie. „Dan
zei de gedaagde partij tijdens de
bespreking: och, maar heb je dat zo
opgevat? Dat was niet de bedoe
ling!" Dat is ook de geest van het
De kern: het gewoon
proberen op te
lossen met elkaar
college, vindt Terlouw. „De kern
is: het gewoon proberen op te los
sen met elkaar."
Hun oordelen zijn niet bindend,
maar in driekwart van de gevallen
wordt het wel nageleefd, zegt het
college in haar jaarverslag.
Soms zijn de kwesties er ronduit
koddig. Een man die klaagt dat al
leen vrouwen een gratis kopje kof
fie krijgen bij een Moederdagactie.
Of een Urker biljartvereniging die
zich gediscrimineerd voelt omdat
het Nederlands kampioenschap op
zondag wordt gehouden. Beide
klachten worden gegrond ver
klaard, overigens.
Gevoelig
De maatschappelijke deining zit
hem meer in cultureel gevoeliger
vraagstukken. Neem de buschauf
feur van Qbuzz die van het college
mocht weigeren vrouwen de hand
te schudden.
Of een moslima die niet afgewe
zen had mogen worden in haar
sollicitatie bij een overheidsinstel
ling omdat ze weigert mannen de
hand te schudden. De reacties zijn
dan ongemeen fel.
WD-Kamerlid Arno Rutte zei
deze week nog: „Het is maar goed
dat dit college geen bindende ad
viezen geeft."
Volgens Terlouw wakkeren poli
tici onterecht woede over beslis
singen aan. „Ze reageren snel. Zó
snel dat ik mij wel eens afVraag of
ze de uitspraken echt hebben gele
zen." Voormalig lid Kathalijne
Buitenweg, nu Kamerlid voor
GroenLinks, hekelt eveneens het
'schieten uit de heup'. „Het zijn
namelijk altijd beslissingen in heel
specifieke zaken, maar het oordeel
wordt vaak gebruikt voor grote
stellingnames."
In het geval van de agente en
Het college past juist
heel precies wetten
toe die we met de hele
samenleving maken
haar hoofddoek oordeelt het col
lege dat dit privilege bijvoorbeeld
zeker niet voor agenten op straat
hoeft te gelden, houdt Buitenweg
voor. Bij de buschauffeur die geen
handen hoefde te schudden,
maakt werkgever Qbuzz vooral
slecht duidelijk waarom dit tot de
taken van hun chauffeurs moest
worden gerekend.
Buitenweg: „Het is al gauw: kijk
dat college eens wereldvreemd
zijn, maar het college past vaak
juist heel precies de wetten toe die
we met de hele samenleving heb
ben opgesteld." Zij bestrijdt dat
het college een te linkse signatuur
heeft, of al te veel begrip zou tonen
voor nieuwe culturen. „Er zitten
ook mensen in van werkgeversor
ganisaties, of iemand van het we
tenschappelijk bureau van het
CDA. Een links bolwerk is het ze
ker niet."
Terlouw: „Grondrechten zijn
toch ook helemaal niet iets van
links? Zie maar hoe vaak er door
zogenoemd rechts een beroep
wordt gedaan op de vrijheid van
meningsuiting of het recht van
vereniging en het gelijkheidsbe
ginsel."
Volgens Buitenweg past de kri
tiek die het college krijgt vooral in
de huidige tijdgeest. „Iedereen eist
zijn rechten op, maar heeft moeite
als iemand met een andere me
ning dat ook doet."
zaterdag 25 november 2017
Schietschijf
van Jan en alleman
GO
Tobias den Hartog
Utrecht
„Afschaffen dat College voor de
Rechten van de Hoofddoek",
OfWD'er Malik Azmani: „Op wat
voor planeet leven die mensen?"
—Ashley Terlouw (hoogleraar
en lang lid van de commissie)
Kathalijne Buitenweg (Kamerlid)
