14 WEE
Ze heeft veel gereisd en groeide op in Stuttgart, een Duitse stad met 600.000 inwoners.
Barbara Burkhardt had het op voorhand zelf ook niet kunnen bedenken, maar ze heeft haar
geluk gevonden in vissersdorp Breskens. „West-Zeeuws-Vlaanderen voelde meteen
als thuiskomen."
PORTRET BARBARA BURKHARDTA
Als ik iets leuk
vind, probeer ik
dat met mensen
te delen
Toen ik hier op
bezoek was
geweest, wilde ik
niet meer weg
ik heb een missie'. Het is
een van de eerste dingen
die Barbara Burkhardt
(6t) uit Breskens zegt.
Negen jaar geleden
kwam de talendocente
met haar man Charly in Zeeuws-
Vlaanderen wonen en wist meteen
wat ze hier wilde doen. „Ik zag dat
Duitsers graag met Nederlanders
willen praten, maar dat het niet zo
goed lukt. En dat ze elkaar vaak niet
begrijpen." Daarom is ze talencur
sussen gaan geven aan Duitsers die
hier zijn komen wonen of een va
kantiehuisje aan de kust hebben.
Dat doet ze inmiddels al jaren. Om
gekeerd zorgt ze dat Zeeuws-Vla
mingen, die bijvoorbeeld in de ho
reca werken, zich kunnen redden in
het Duits. Ze praat zelf foutloos Ne
derlands, maar een licht accent ver
raadt haar afkomst en laat het
Zeeuws-Vlaams, met zijn harde 'g'
en scherpe 'r', vriendelijker en sap
piger laat klinken.
„Ik voel me Europees, in de beste zin
van het woord. Ik sta voor mijn ge
voel op de grens van België, Neder
land en Duitsland. Ik verwacht van
mensen dat ze accepteren dat ieder
een anders is. Dat we elkaar aanvul
len, we doen allemaal fantastische
dingen. In mijn cursussen vertel ik
daarom ook over de cultuur van lan
den. Zodat het begrip voor elkaar
breder wordt en dat lukt heel goed.
Zo valt het Duitsers op dat de win
kels hier uiterlijk om zes uur 's mid
dags sluiten. Dat is voor Duitsers
onvoorstelbaar. Als ik vertel dat het
vroeger ontstaan is, dat het gezin om
zes uur samen aan tafel ging voor de
maaltijd, is er wél begrip voor. Taal
hangt ook met de cultuur van een
bevolking samen. Zo vind ik de ma
ritieme spreekwoorden en gezegden
van hier zo prachtig. Zoals tussen
wal en schip vallen. In Duitsland
zitten we 'tussen twee stoelen'."
„Tijdens de lessen komt zowel bij
Duitsers als bij de Nederlanders al
tijd de vraag naar boven: 'wat eten
ze eigenlijk?' De Duitsers alleen
maar schnitzels en braadworst? En
de Zeeuws-Vlamingen alleen maar
wat er op de menukaart staat in res
taurants? Ik heb een aantal Zeeuws-
Vlamingen en Duitsers gevraagd
wat ze thuis koken. Zo werd het een
kookboek. Op die manier wil ik
mensen bij elkaar brengen. En het
werkt. Ik krijg berichtjes van men
sen die een gerecht hebben gepro
beerd en het heerlijk vinden. Pascal
Ingels, de eigenaar van Jumbo in
Breskens, en zijn vrouw Carola wa
ren zo enthousiast dat ze het finan
cieel risico van het drukken van het
boek hebben overgenomen. Ieder
een die heeft meegewerkt was en
thousiast."
„Als ik iets leuk vind, probeer ik dat
met mensen te delen. Of het nou
een boek of een cursus is. Mijn cur
sisten die Nederlands leren, heb ik
laatst meegenomen naar Brugge en
hen de niet-toeristische rondleiding
gegeven. Ik wil dingen doen die ik
graag en met plezier doe. Ik geef
mijn Duitse cursisten ook tips en
adressen. Van zaken waar je speciale
dingen kan krijgen. Dan gaan ze
daar naartoe en zeggen ze tegen de
kaasboer of slager dat Barbara hen
heeft gestuurd. Dat lijstje groeit, ik
ontdek nog steeds nieuwe dingen."
„Vooral op straat. Toen Charly en ik
besloten dat we naar hier kwamen,
had ik twee semesters Nederlands
gevolgd op de Duitse volksuniversi
teit. Dan leer je basisdingen. Toen ik
hier kwam wonen, begon ik met ie
dereen te praten, al verstonden ze
PASPOORT
me soms niet. Ik vond het dan ook
een ontzettend grote eer dat een
oer-Bressiaander in een winkel
laatst zei: 'van oorsprong is deze
mevrouw Duits maar inmiddels is
ze een echte Bressiaander'. Ik kreeg
destijds gelukkig snel een baan bij
het ROC in Terneuzen en heb daar
een tijdje Duits en Engels gegeven.
De collega's waren super. Ik heb
daar denk ik meer geleerd dan alle
leerlingen."
„Voor Duitsers is Nederlands geen
moeilijke taal, maar er zijn valkui
len. Een collega zei dat ze naar de
dierenwinkel moest om een cavia.
Ik dacht, wat koopt die in de dieren
winkel, kaviaar? Ze moesten kei
hard lachen. Cavia geen kaviaar!
Een cavia is Meerschweinchen in het
Duits, dat wisten mijn collega's dan
weer niet. We kwamen eruit door
dat we allemaal het Engelse woord
wisten: guinea pig. Die woorden
vergeet je nooit meer."
„Toen ik hier op bezoek was ge
weest, wilde ik eigenlijk niet meer
weg. Maar de eerste rit naar hier, zal
ik nooit vergeten. Ik was zo opge
wonden dat ik alle landkaarten
thuis had laten liggen. Ik wist onge
veer de richting, maar verdwaalde 's
nachts alsnog in Antwerpen. Ik was
in de haven, in de stad, ik was
overal. Maar die stomme Kennedy-
tunnel kon ik niet vinden. Charly
zou me in Zelzate opwachten, hij
stond er al drie uur. Mijn gsm was
bijna leeg en het was drie uur 's
nachts. Ik had me chic aangekleed,
's middags voor ik vertrok, maar het
was inmiddels bijna twaalf uur la
ter. 'Het geeft niet hoe ik eruit zie',
dacht ik. 'Hier ben ik'. Hij liet me
niet meer gaan."
„In het begin reden we veel heen en
weer en we hebben zelfs nog twee
jaar samen in Duitsland gewoond.
Op een gegeven moment, negen
jaar geleden, zei hij: Ik heb zo'n
heimwee naar de kust. Dat begreep
ik. 'Ik kom mee', zei ik. Zo zijn we in
Breskens komen wonen."
„Nee, en ik weet hier nog lang niet
alles. Ondanks dat ik van alles lees
over de geschiedenis van de streek.
Überhaupt die tradities, die vind ik
zo interessant. Zeeuwse knopen,
klederdrachten, Aardenburg met
zijn Romeinse verleden. Als je langs
het bordje 'West-Zeeuws-Vlaande-
ren heet u welkom' rijdt, na de
Braakman, gaat het land open. En
dan heb je een prachtige lucht. Nu
weet ik waarom hier zoveel schil
ders zijn. Het licht is zo wisselend
en prachtig. We gaan elke dag met
de honden naar het strand en het is
nooit hetzelfde. Ik heb veel gereisd,
maar hier voelde het als thuisko
men."
„Veel familie hebben wij in Duits
land niet meer. Mijn vader is jong
overleden en ik ben enig kind. Ik
vroeg mijn moeder of ze mee wilde
komen. Ze moest er even over na
denken, maar wilde mee verhuizen.
Nu heeft ze een seniorenapparte
ment, nog geen honderd meter hier
vandaan. Inmiddels is ze 88 en ze
heeft de taal redelijk goed geleerd.
Ze geniet hier."
„Dat wisselt, het schiet heen en
weer tussen Duits en Nederlands.
Ik merk het ook als ik met mijn
man praat of tegen de honden. De
honden zijn inmiddels gewend
dat ze twee talen horen. Ik heb nu
ook mijn eerste roman klaarliggen
over Duitse mensen die naar
Brugge komen, maar ik heb het
geschreven in het Duits. Ik heb
veel taalgevoel, maar kan me in
het Duits toch het beste uitdruk
ken."
zaterdag 25 november 2017
GO
room in het
Duits en Nederlands
Sophie Stockman
Je bent zowel Zeeuws-Vlaams als
Duits. Het lijkt alsof je continu op
de grens tussen Nederland en
Duitsland balanceert. Voelt dat
voor jou ook zo?
Vorig jaar verscheen je kookboek
Curryworst Mosselen. Een boek
waarin 89 recepten staan, van
cursisten, familie, vrienden en van
jou. Je bent een enthousiaste
hobbykok. De ene helft van de re
cepten is Duits en de andere helft
Zeeuws-Vlaams. Wat zit daar ach
ter?
Ik denk dat dat vooral door jou
komt, je neemt mensen mee in je
enthousiasme.
Hoe heb je zelf Nederlands ge
leerd?
Barbara Burkhardt
is in Stuttgart ge
boren op 18 april
1956. Ze is do
cente moderne
talen en legde zich
later toe op Neder
lands. Sinds negen
jaar woont ze in
Zeeuws-Vlaande-
ren, waar ze Ne
derlandse en
Duitse les geeft via
haar eigen bedrijf
talen.ten.bureau.
Ze woont samen
met haar man
Charly Manske, die
een vertaalbureau
heeft, en de hon
den Gizmo en
Layla in Breskens.
Vorig jaar schreef
Burkhardt het
kookboek Curry
worst Mosselen.
Barbara Burkhardt:
„We gaan elke dag
met de honden naar
het strand en het is
nooit hetzelfde."
FOTO'S PETER NICOLAI
Je eerste bezoek aan Zeeuws-
Vlaanderen was vanwege de
liefde. Je leerde je man Charly via
gemeenschappelijke vrienden in
Duitsland kennen. Hij bleek in
Biervliet te werken en wonen en
daar zocht je hem dertien jaar ge
leden op.
Je had op voorhand niet gedacht
dat je hier terecht zou komen en
nu praat je met zoveel liefde over
Zeeuws-Vlaanderen. Heb je nooit
heimwee naar Duitsland?
Je hebt ook een stukje 'thuis'
meegenomen naar Breskens: je
moeder.
Nederlands en Duits lopen bij jou
continu door elkaar heen, in
welke taal droom je eigenlijk?
