11
MUSEUM LUISTERTOER
Museum Mayer van den Bergh in
Antwerpen moet het topstuk Dulle
Griet nog even missen. Het schilderij
van Pieter Bruegel wordt gerestaureerd.
Ondertussen leidt schrijver Jeroen
Olyslaegers de museumbezoeker rond
viaeenapp.
Zuiderburen
zv
Schrijver Jeroen Olyslae
gers heeft iets met de zes
tiende eeuw. Of beter: hij
heeft iets met Antwerpen
in de zestiende eeuw. De Schelde-
stad beleefde toen haar absolute
bloeiperiode als cultureel en fi
nancieel middelpunt van de we
reld. Zodra Olyslaegers over die
tijd begint, vertelt hij niet zomaar
een verhaal, hij neemt je mee. Als
je je ogen dichtdoet, zie en hoor je
de paarden en wagens klossen op
kasseien, je ziet de haven - toen
nog middenin de stad, exotische
koopwaar op de kaai, mannen
luidruchtig hoerend, snoerend
en...
.nee nee, ogen openhouden!
Want dit is een luistertoer langs
de schatten van Museum Mayer
van den Bergh in Antwerpen.
Schilderijen vooral, maar ook
beelden en voorwerpen. Het is de
collectie van de puissant rijke
naamgever van het museum, Fritz
Mayer. Hij kocht deze kunstverza
meling in de negentiende eeuw
bijeen. Olyslaegers heeft de tekst
voor de toer (gratis te downloaden
via de Antwerp Museum App) ge
schreven en ingesproken.
Museum Mayer van den Bergh
heeft de Vlaamse schrijver tot
eind 2019 in de arm genomen om
als 'writer in residence' een aantal
zaken te organiseren. Behalve de
luistertoer zijn er vanaf volgend
jaar de 'Bruegelsalons', waar pu
bliek, schrijver en experts met el
kaar in gesprek gaan over zes
tiende eeuwse thema's. „Sommige
mensen denken dat ik hier als
'writer in residence' ook aan het
schrijven ben. Dat is nu nog niet
aan de orde", zegt Olyslaegers.
„Maar ik kom hier vaak."
Niet in de laatste plaats om ken
nis en inspiratie op te doen voor
zijn nieuwe boek, dat zich afspeelt
in datzelfde Antwerpen in de zes
tiende eeuw. 'Wildevrouw' luidt
de werktitel. „Het is een liefdesge
schiedenis over een herbergier die
drie vrouwen heeft verloren. Hij
maakt een aantal cruciale jaren
mee in Antwerpen, de laatste
bloeiperiode tussen 1558 en 1567.
Dan komt de hertog van Alva en
veel mensen trekken naar Amster
dam. Onder wie mijn herbergier.
Voor dat verhaal heb ik een achter
grond nodig: hoe zag Antwerpen
eruit, welke mentaliteit heerste er?
Dit museum heeft daar veel mee
te maken."
Zeker. Want Fritz Mayer kocht
behalve veel Middeleeuwse kunst
ook werken uit de zestiende eeuw.
Waaronder het topstuk van het
museum: het wereldvermaarde
schilderij Dulle Griet van Pieter
Het schilderij zag
eruit alsof het jaren in
een Vlaamse frituur
had gehangen
Bruegel de Oude uit 1561. Ruim
driehonderd jaar later tikte Mayer
het werk - dat nu vele miljoenen
waard is - voor nog geen 500 frank
op de kop. Toen ook al een koopje.
De Duitse handelaar dacht dat het
werk van een van Bruegels zonen
was. Mayer zag er meteen de hand
van de oude meester zeifin.
Ruim een eeuw hing Dulle
Griet in het museum, nu is het in
Brussel voor restauratie. Olyslae
gers mocht het daar onlangs bekij
ken. De vernislagen zijn er inmid
dels af. „Het schilderij zag eruit
alsof het jaren in een Vlaamse fri
tuur had gehangen. En dan 's
avonds heeft de frituurbaas nog
een paar vrienden uitgenodigd en
rookten ze de boel bol terwijl ze
aan het kaarten waren. Die Dulle
Griet is er nu niet meer. Dat
bruine is eraf. Toen ik het zo zag,
had ik het idee dat Bruegel ieder
moment kon binnenstappen en
zeggen: Okee, waar was ik geble
ven? Da's een bijzonder heftig ge
voel, je bent zó dicht bij wat de
meester zelf gezien heeft. Dat is
niet te vergelijken met het schilde
rij waar die vernislagen nog op za
ten. Het heeft een verbijsterende
kracht."
Dulle Griet gaat na de restauratie
op toernee voor Bruegeltentoon-
stellingen in Wenen en Madrid. In
2019 is zij terug in Antwerpen: het
is dan 450 jaar geleden dat Bruegel
overleed. Tot die tijd vindt de be
zoeker van het museum op de plek
van Griet een paneel, waar onder
meer een film van de restauratie ge
toond wordt. En er is natuurlijk het
verhaal dat Jeroen Olyslaegers tij
dens de toer over het schilderij ver
telt. Het is dan net of alsof ze er nog
hangt. Als je je ogen dichtdoet.
dinsdag 21 november 2017
Terug naar
de tii d van
Jeroen Olyslaegers neemt de bezoeker mee langs de schatten van Museum Mayer van den Be'r<
In de rubriek Zuiderburen
werpen we wekelijks
een blik over de Belgische
grens. Deze week: Museum
Mayer van den Bergh in Ant
werpen.
Peter van den Assem
Antwerpen
-Jeroen Olyslaegers
Het schilderij Dulle Griet hing een eeuw in het museum, nu is het in Brussel voor Jeroen Olyslaegers. „Sommige mensen denken dat ik hier als 'writer of residence'
restauratie, foto museum mayer van den bergh ook aan het schrijven ben." foto's boaz timmermans
