r"
ft
'In de ouwe tijd gebruikten
stropers ook grof geweld'
Aansturing politie steeds Zeeuwser
Bill
3
Vier districten
r-V-.;.'I
ÈLei
tÉLM
Behalve politieagenten lopen
en rijden er in het Zeeuwse
buitengebied 's avonds en 's
nachts 14 vrijwillige toezichthou
ders (groene boa's - bijzondere op
sporingsambtenaren) rond. Bij toer
beurt. „In de weekenden zijn er vier,
vijf man op stap", zegt regioafge
vaardigde Jaap van der Hiele van de
Koninklijke Nederlandse Vereni
ging van Natuurtoezicht. Hij coördi
neert hun inzet en fungeert als scha
kel met de politie, waar hij zelf werkt
bij de recherche van het team mi
lieu.
Vijf van de groene boa's in Zee
land zijn bewapend. De anderen
hebben alleen een telefoon, aldus
Van der Hiele. De gewapende boa's
lopen op Schouwen-Duiveland,
Tholen, de Bevelanden en Walche
ren. Boven de Westerschelde zijn
zes toezichthouders actief, in
Zeeuws-Vlaanderen acht, vooral in
het oosten. Het westen van Schou
wen en West-Zeeuws-Vlaanderen
zijn witte vlekken.
Tot twee weken geleden had ook
de milieudienst RUD Zeeland drie
inspecteurs rondlopen - Noord-Zee
land, Midden-Zeeland en in
Zeeuws-Vlaanderen - plus een
coördinator. Voorlopig gaan zij na
17.00 uur niet meer naar buiten om
dat het te onveilig zou zijn.
De particuliere groene boa's krij
gen een onkostenvergoeding. Ze zijn
vrijwilliger, aldus Van der Hiele.
Overdag werken ze bijvoorbeeld als
boswachter. Door hun werkgever
zijn ze niet bewapend, maar de
Wildbeheereenheid kan hen van
een pistool voorzien.
De groene boa is niet te vergelij
ken met de blauwe, benadrukt Van
der Hiele. „Hun werk wordt nog wel
eens onderschat. De meeste mensen
denken bij een boa aan een parkeer
wachter, maar een groene boa heeft
bijna alle bevoegdheden van een po
litieman."
De groene boa's treden vooral op
tegen afValdumping en stroperij. De
laatste jaren gaan er steeds meer ver
halen over zware criminaliteit in het
buitengebied, vaak gerelateerd aan
de drugshandel, maar Van der Hiele
heeft niet de indruk dat het werk ge
vaarlijker is geworden. „Uit wat ik
zie en hoor maak ik dat niet op. In de
ouwe tijd gingen stropers ook wel
eens met grof geweld tekeer. En Zee
land is anders dan Brabant. Daar
kunnen criminelen goed wegko
men, Zeeland kun je afsluiten."
De toezichthouders gaan altijd al
leen op pad, tenzij ze inschatten dat
de situatie gevaarlijk kan worden.
„Als je van tevoren weet dat er stro
perij komt, kun je afspreken dat je bij
elkaar in de buurt bent. Bijvoorbeeld
een mannetje aan elke kant van de
polder. Twee zien meer dan een en
je kunt elkaar waarschuwen. En
twee man hebben natuurlijk meer
overwicht. Maar in de veertig jaar
dat ik dit werk doe, heb ik maar wei
nig problemen meegemaakt met
boa's die 's nachts op pad gingen."
In nood kan altijd assistentie wor
den gevraagd van de politie. „Boa's
zien veel, dus ze geven vaak infor
matie door aan de politie. Andersom
roept de politie weieens de hulp in
van groene boa's, bijvoorbeeld bij
een vermissing. Niemand kent het
gebied beter dan zij."
Dat bevestigt politiewoordvoer
der Mireille Aalders. De politie rijdt
's nachts ook patrouilles. Ze wil niet
prijsgeven hoeveel. Dat is voor Zee
land ook niet exact aan te geven. In
geval van nood kan heel snel assis
tentie worden verleend door agen
ten vanuit West-Brabant.
De eenheid Zeeland-West-Brabant
heeft een groot werkgebied, van
Cadzand tot Kaatsheuvel, en is on
derverdeeld in vier districten. Tho
len is bij het meest westelijke Bra
bantse district (De Markiezaten)
gevoegd en de twaalf andere
Zeeuwse gemeenten vormen het
district Zeeland.
Vijf jaar na de vorming van de
Nationale Politie worden nog altijd
grote vraagtekens gezet bij het sa
menvoegen van Zeeland en de helft
van Brabant. Dat beeld komt naar
voren in het rapport 'Politiebestel
in balans?' van de Erasmus Univer
siteit Rotterdam en de Universiteit
Leiden: „De oppervlakte Midden-
en West-Brabant was indertijd al
een punt van zorg. De Nationale
Politie heeft daar Zeeland, een im
mens gebied met een volstrekt an
dere cultuur, aan toegevoegd." Het
onderzoek is verricht in opdracht
van de Commissie Evaluatie Poli
tiewet 2012.
De onderzoekers spraken met
politiemensen, gemeentebestuur
ders en officieren van justitie. Ze ci
teren (anoniem) bestuurders die de
vorming van de politie-eenheid
'territoriaal idioot' vinden.
Werkende weg is de rol van de
districten groter geworden, consta-
EENHEID
teert ook de commissie. Vorig jaar
werd binnen de eenheid Zeeland-
West-Brabant afgesproken om het
zwaartepunt van de besturing van
de politie op het niveau van de dis
tricten, dus ook op Zeeuws niveau,
te leggen.
De commissie constateert dat 'op
sommige plekken in het land' op
het oude districtsniveau veel, vaak
informele, afstemming plaatsvindt.
De tien regionale eenheden zijn in
de praktijk soms te groot of te di
vers voor één centrale sturing. Pro
blemen in grote steden zijn van
heel andere aard dan die in Zee
land. „We hebben een goede dis
trictschef die daar gevoel voor
heeft", zegt een Zeeuwse bestuur
der in het rapport van de universi
teiten. „Plattelandsgemeenten vra
gen om een andere aanpak dan ste
delijke."
Door de rol van de districten en
districtschef groter te maken, zijn
burgemeesters ook meer genegen
zich met de politie te bezig te hou
den. „De kracht van de eenheid ligt
in de districten", zegt een burge
meester in het rapport, waarin geen
spreker met naam wordt ge
noemd. Overleg op het hogere een
heidsniveau was vooral voor burge
meesters van kleinere gemeenten
een ver-van-mijn-bed-show.
De vorming van de Nationale Po
litie heeft ook voordelen. In het rap
port zegt een Zeeuwse burgemees
ter: „De Nationale Politie maakt het
gemakkelijker ondersteuning te
krijgen van andere eenheden, bij
voorbeeld in de zomer."
zaterdag 18 november 2017
dan bevriezen we eerst de boel,
zoals we dat noemen. We blij
ven even op afstand en roepen
assistentie in van andere boa's
of van de politie. Je stapt niet
blind een onbekende situatie in."
Oprei gaat ook regelmatig op
pad met ongewapende col
lega's. „Dan wordt van mij ver
wacht dat ik die collega natuur
lijk niet in een geweldsituatie
breng." Eigenlijk komt zijn pi
stool maar zelden uit het hol
ster. „Maar ik moet wel regel
matig gebruik maken van mijn
handboeien."
Zelf is hij niet bang in het don
ker, maar hij kan zich er wel iets
bij voorstellen. „Stel je voor dat
je op een bospaadje rijdt en je
ziet een busje waaruit een paar
personen afval dumpen. Dan
weet je dat het geen fijn ge
sprek gaat worden."
i
WSwÉsb
I
9
fk
Bijzonder opsporings
ambtenaar Philip Oprei is
net zo goed bewapend als
een politieagent.
FOTO CHRIS VAN KLINKEN/Plx4FTiOFS
Jaap van der Hiele.
FOTO LEX DE MEESTER
De aansturing van de politie ge
beurt weer meer op Zeeuws ni
veau, is te lezen in een rapport
over de Nationale Politie. Heeft
Zeeland officieus zijn eigen poli
tiekorps terug, vijf jaar nadat be
sloten werd dat Zeeland met de
helft van Noord-Brabant samen
één van de tien regionale eenhe
den van de Nationale Politie
werd?
Theo Giele
Middelburg
De regionale eenheid Zee-
land-West-Brabant is onder
verdeeld in vier districten:
Zeeland (m.u.v. Tholen), De
Markiezaten (Bergen op
Zoom/Roosendaal, De Baro
nie (Breda, Oosterhout) en
Hart van Brabant (Tilburg).
