'Ik had geen sms voor de
Oekraïner moeten opstellen'
De affaire rond
CDA'er Pieter Omtzigt
lijkt bezworen.
Maar de kwestie heeft
wel aangetoond hoe
broos de coalitie nog is,
met de krapst denkbare
meerderheid in de
Tweede Kamer.
5
MH17 weten. Zij willen in gesprek
met Omtzigt om verdere ophelde
ring te krijgen.
De CDA'er zal het gedwee doen.
En met zijn knieval neemt hij ook
de onrust in eigen gelederen weg.
Omtzigt is namelijk wel de laatste
van alle 76 Kamerleden binnen de
coalitie die je tegen je wilt hebben.
Hij heeft ronduit een status
aparte binnen zijn eigen partij.
Enerzijds vanwege zijn rechtlijnig
heid in het controleren van de
macht: Omtzigt schroomde niet
om ook eigen CDA-ministers te be
stoken met lastige vragen.
Toenmalig CDA-minister van Fi
nanciën Jan Kees de Jager vroeg de
fractie destijds bijvoorbeeld 'Omt
zigt van zijn rug te halen'. En an
derzijds omdat Omtzigt zijn Ka
merzetel helemaal zelf wist te be
machtigen.
In 2012 zette de partij hem op een
onverkiesbare plek. Men vond hem
maar een lastige zeur, had het wel
een beetje gehad met hem. Maar
Omtzigt vocht terug, met een cam
pagne in zijn Overijsselse woonge
bied en wist ruim 36.750 voorkeurs
stemmen binnen te slepen. Dit jaar
haalde hij er zelfs 92.000, onge
woon hoge aantallen voor een Ka
merlid.
Omdat een partij een volksverte
genwoordiger z'n zetel niet kan af
nemen voelt Omtzigt zich eigenlijk
altijd gestut met zo'n grote privé-
achterban. De partij weet boven
dien: als Omtzigt zijn kont tegen de
krib gooit, hebben we een pro
bleem. „Pieter is net slagroom. Hoe
harder je hem klopt, hoe stijver hij
wordt", zei oud-fractievoorzitter
Pieter van Geel eens.
Tot dusver had het CDA daar ook
vooral baat bij. Zo hing Omtzigt in
de broekspijp van staatssecretaris
Wiebes over de chaos bij de Belas
tingdienst, zoals hij ook bijdroeg
aan het aftreden van staatssecreta
ris Frans Weekers in 2014. En met
het MHi7-dossier ging het eigenlijk
niet anders.
Bloed
Sterker, premier Rutte kon zijn
bloed soms wel drinken. De pre
mier kreeg van Omtzigt meer dan
eens het verwijt dat hij informatie
heeft achtergehouden, bijvoorbeeld
om de relatie met Rusland niet te
verstoren.
Toen Omtzigt dat de premier in
een debat voor de voeten gooide
was Rutte het zat: „Dit zijn ongelo
felijke beneden-de-gordel-insinu-
aties van de heer Omtzigt."
Op dat dossier zal Omtzigt zich
waarschijnlijk nooit meer zo hard
roeren. Hij loopt voorlopig in de
pas, gestript van zijn strepen, waar
het MH17 betreft. En wat zijn
mede-coalitiegenoten nog het
meest deugd zal doen: de orde in ei
gen gelederen lijkt hersteld.
INTERVIEW OMTZIGT
Toen NRC Handelsblad za
terdagmorgen bij Pieter
Omtzigt op de deurmat
viel, werd hij 'overvallen'
door het nieuws dat hij een
nepgetuige heeft geïnstru
eerd hoe hij kort zijn ver
haal zou kunnen doen over
de crash van de MH17. „Ik
kende wel flarden, maar het
hele verhaal dat de krant
zou brengen werd me toen
pas duidelijk."
Het CD A-Kamerlid was
toen, zaterdagmorgen,
emotioneel te zeer aange
daan om zijn verhaal te
doen. Hij volstond met een
kort verklaring op Twitter,
waarin hij meldde zijn ei
gen onzorgvuldige hande
len te betreuren. Gister
avond rond 18.00 uur kwam
Omtzigt eindelijk toch met
een uitgebreidere verkla
ring: de (nep)getuige, een
Oekraïense asielzoeker die
claimde de crash op 17 juli
2014 met eigen ogen te heb
ben gezien, wilde in mei
een half uur spreektijd tij
dens een bijeenkomst met
nabestaanden van de ramp.
Omtzigt, als MHi7-volger
ook spreker op die bewuste
bijeenkomst, wist dat in
overleg met de organisatie
te beperken tot een mi
nuut. Hij stelde een sms op
met 'kernpunten' die de
man naar voren zou kun
nen brengen. De man bleek
echter helemaal geen oog
getuige te zijn geweest.
„Daar komt het wel op
neer. Ik heb de afgelopen
jaren tientallen mails ge
kregen van mensen die met
allerlei wilde theorieën en
verhalen komen over de
MHi7-ramp. Er zitten zelfs
lieden bij die zeggen nabe
staande te zijn, wat dan he
lemaal niet klopt. Maar er
zijn niet veel mensen bij
die beweren ooggetuige te
zijn. Dat was bijzonder aan
deze man. Hij wilde spre
ken, maar dat leek me niet
gepast. Het liefst had ik ge
zien dat de man zich op een
ander moment bij me had
gemeld, in alle rust en zon
der nabestaanden. Maar dat
was dus niet zo. In overleg
met de organisatie hebben
Hij wilde een half
uur. We hebben
zijn bijdrage op
een minuut
kunnen houden
we zijn bijdrage op een mi
nuut kunnen houden. Ik
heb die sms opgesteld,
maar dat had ik niet moe
ten doen. Daar zit mijn on
zorgvuldigheid in."
Uw verklaring is in lijn met
wat journaliste en mode
rator Hella Hueck zater
dag, na publicatie in NRC
Handelsblad, heeft ge
meld. Waarom heeft u za
terdag niet meteen open
heid van zaken gegeven?
„Ik heb het hele verhaal
eerst voor mezelf moeten
evalueren. Wat is er toen
exact gebeurd? Daar heb ik
echt even voor in mijn ge
heugen moeten graven.
Nogmaals, ik krijg onnoe
melijk veel mail en reacties
op de MH17. Ik heb eerst de
nabestaanden per brief wil
len benaderen over mijn
handelen en daarna de
CD A-fractie. Dat is de volg
orde der dingen. Daarna
komen de media."
„Wisselend. Er zijn er die
het jammer vinden dat ik
stop als woordvoerder
MH17. Maar dat zou je hen
moeten vragen."
In het verhaal van afgelo
pen zaterdag is te lezen
dat u al in 2016 via Jeroen
van Rijsbergen, een 34-ja-
rige man die de MH17-
ramp als hobby onder
zoekt, hoorde van deze
getuige. U zou hem per
mail toen hebben door
verwezen naar het Joint
Investigation Team dat de
crash onderzoekt. Afgelo
pen mei dook de man
weer op. Ging er bij u
geen lampje branden?
„Ik wist dat de man zich
eerder bij mij had gemeld.
Destijds, in 2016, kende ik
de ins en outs niet. In mei
was hij er weer. Ik heb zijn
inbreng dus tot een minuut
weten te beperken."
„Ik ben volksvertegen
woordiger, het is mijn taak
om de regering te controle
ren. Niet om aan waar
heidsvinding te doen. Dat
is aan onderzoekers, van
het JIT en de Onderzoeks
raad voor Veiligheid."
„Nee, het is mijn eigen be
slissing. Het gaat erom dat
de waarheid rond de ramp
boven water komt en dat de
daders worden berecht. Dat
doel wil ik niet in de weg
zitten met een discussie
over mijn handelen."
„Nee. geen moment."
dinsdag 14 november 2017
GO
Wankelen Omtzigt
coalitie
stes
Pieter Omtzigt is woord
voerder MH17 af, omdat
hij de zoektocht naar de
waarheid niet wil belasten
met een discussie over
zijn handelen. „De daders
moeten worden berecht,
daar gaat het om."
Teun Staal
Enschede
U heeft de nabestaanden
een langdurig exposé van
deze Oekraïner willen
besparen?
De nabestaanden waren
boos, wisten media te
melden. Hoe reageerden
ze op uw brief?
Maar had u zich niet moe
ten vergewissen van het
feit dat hij geen oogge
tuige is geweest?
U stopt als woordvoerder
op dit dossier. Is er bin
nen het CDA of vanuit het
kabinet druk op u uitge
oefend?
Heeft u overwogen te
stoppen als Kamerlid.
